ΤΑ ΜΠΛΟΚΙΑ

Ειδήσεις και αναλύσεις από τη Λέσβο και την Ελλάδα με αριστερή ματιά!

Περιβάλλον Πρώτο Θέμα

Κλιματική κατάρρευση – κόκκινος συναγερμός για τον κόσμο κρούει τον κώδωνα του κινδύνου

25th Μάρτιος 2024 , Τσάρλι Γουίλσον

Ετήσια παγκόσμια μέση διαφορά θερμοκρασίας, σε σχέση με τον μέσο όρο 1850-1900, από το 1850 έως το 2023 (Δεδομένα: έξι σύνολα δεδομένων – Γράφημα: WMO)

Η πρόσφατα δημοσιευμένη έκθεση του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (WMO) για την κατάσταση του παγκόσμιου κλίματος 2023 επιβεβαίωσε ότι το 2023 ήταν το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί, δίνοντας ένα «δυσοίωνο» νέο νόημα στη φράση «εκτός των διαγραμμάτων».

Το 2023 σημειώθηκε μέση παγκόσμια θερμοκρασία κοντά στην επιφάνεια 1,45 ° C, καθιστώντας το 2023 το θερμότερο που έχει καταγραφεί στο τέλος της θερμότερης 10ετούς περιόδου που έχει καταγραφεί.

Η Υπηρεσία Κλιματικής Αλλαγής Copernicus της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Μεσοπρόθεσμων Μετεωρολογικών Προγνώσεων διαπίστωσαν επίσης ότι ο Ιανουάριος του 2024 κάλυψε μια περίοδο 12 μηνών που υπερέβη τον στόχο του 1,5°C για πρώτη φορά.

Το 2023 ήταν ιδιαίτερα ανησυχητικό για τη ζέστη των ωκεανών, με σχεδόν το ένα τρίτο του ωκεανού εν μέσω θαλάσσιου καύσωνα ανά πάσα στιγμή κατά τη διάρκεια του έτους. Οι παγκόσμιες θερμοκρασίες της επιφάνειας της θάλασσας έφτασαν σε ύψη ρεκόρ για τον Απρίλιο και κάθε μήνα μετά, με τον Ιούλιο, τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο ιδιαίτερα ζεστό. Η περιεκτικότητα των ωκεανών σε θερμότητα έσπασε επίσης ρεκόρ και περισσότερο από το 90% του ωκεανού βίωσε καύσωνα για τουλάχιστον ένα μέρος του έτους.

Οι παγετώνες έχασαν περισσότερο πάγο από κάθε άλλη χρονιά από τότε που ξεκίνησε η τήρηση αρχείων το 1950.

Η έκταση του θαλάσσιου πάγου της Ανταρκτικής στο τέλος του χειμώνα ήταν χαμηλότερη από το προηγούμενο ρεκόρ κατά 1 εκατομμύριο τετραγωνικά χιλιόμετρα.

Το 2023 σημειώθηκε επίσης ρεκόρ ανόδου της στάθμης της θάλασσας και οξίνισης των ωκεανών.

Τα ρεκόρ έσπασαν για τα επίπεδα των αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα. Το διοξείδιο του άνθρακα, το μεθάνιο και το υποξείδιο του αζώτου έφτασαν σε επίπεδα ρεκόρ το 2022 και οι ατμοσφαιρικές συγκεντρώσεις και των τριών συνέχισαν να αυξάνονται το 2023.

Τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα το 2023 ήταν 50% υψηλότερα από ό, τι πριν από τη βιομηχανική επανάσταση.

Ακραία καιρικά φαινόμενα

Το 2023 είδε αρκετές ιδιαίτερα φυσικές καταστροφές που τροφοδοτούνται από το κλίμα και γίνονται μια «νέα κανονικότητα». Θανατηφόρες πλημμύρες από τον κυκλώνα Daniel στη Λιβύη, ο τροπικός κυκλώνας Mocha, ο οποίος εκτόπισε 1,7 εκατομμύρια ανθρώπους στην περιοχή γύρω από τον κόλπο της Βεγγάλης, ακραίο κύμα καύσωνα στη νότια Ευρώπη και τη Βόρεια Αφρική,

μια εποχή ρεκόρ πυρκαγιών στον Καναδά που έπνιξε αρκετές πόλεις της Βόρειας Αμερικής σε πυκνό καπνό, η πιο θανατηφόρα πυρκαγιά στις ΗΠΑ εδώ και περισσότερα από 100 χρόνια στη Χαβάη.

Ανθρώπινες επιπτώσεις

Όταν ο κυκλώνας Freddy, ένας από τους μακροβιότερους κυκλώνες όλων των εποχών, έπληξε τη Μαδαγασκάρη, τη Μοζαμβίκη και το Μαλάουι τον Φεβρουάριο, όχι μόνο εκτόπισε χιλιάδες ανθρώπους, αλλά πλημμύρισε τεράστιες εκτάσεις γεωργικών εκτάσεων και κατέστρεψε καλλιέργειες με άλλους τρόπους.

Η αυξανόμενη επισιτιστική ανασφάλεια, ο εκτοπισμός πληθυσμού που ανέρχεται σήμερα σε 20 εκατομμύρια ανθρώπους ετησίως παγκοσμίως και η απώλεια βιοποικιλότητας επιδεινώνονται από ακραία καιρικά φαινόμενα, που επηρεάζουν τον πόλεμο και τις συγκρούσεις, την οικονομική ύφεση και τις υψηλές τιμές των τροφίμων σε ένα φαύλο κύκλο αμοιβαίας αιτιώδους συνάφειας.

Ως αποτέλεσμα, ο αριθμός των ανθρώπων που πάσχουν από οξεία επισιτιστική ανασφάλεια αυξήθηκε σε 333 εκατομμύρια το 2023, υπερδιπλάσιος από τα 149 εκατομμύρια πριν από την πανδημία.

Δύο βήματα πίσω, ένα βήμα μπροστά;

Θετικά νέα;

Η δυναμικότητα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αυξήθηκε κατά σχεδόν 50% το 2023 σε σύγκριση με το 2022, ο υψηλότερος ρυθμός αύξησης των τελευταίων 20 ετών και η αρχή μιας ανοδικής καμπύλης που ανησυχεί τα συμφέροντα των βιομηχανιών εξόρυξης ορυκτών καυσίμων που αντιμετωπίζουν τη σοβαρή προοπτική σημαντικών ζημιών στις επενδύσεις τους.

Η παγκόσμια χρηματοδότηση για το κλίμα σχεδόν διπλασιάστηκε από το 2019-2020 σε σχεδόν 1,3 τρισεκατομμύρια δολάρια, αλλά αυτό εξακολουθεί να είναι μόνο το 1% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η Κίνα προβλέπεται να επενδύσει δύο φορές περισσότερο στην ενεργειακή μετάβαση το 2024 από ό, τι οι ΗΠΑ και η ΕΕ μαζί.

Για να διατηρηθεί η θέρμανση κάτω από 1,5 ° C, η χρηματοδότηση πρέπει να αυξηθεί κατά σχεδόν 9 τρισεκατομμύρια δολάρια έως το 2030 και άλλα 10 τρισεκατομμύρια δολάρια έως το 2050. Το εκτιμώμενο κόστος του να μην κάνουμε τίποτα (1.266 τρισεκατομμύρια δολάρια από το 2025-2100) είναι πολύ υψηλότερο και θα πρέπει να σημειώσουμε όχι μόνο ότι ο WMO είπε ότι αυτό ήταν πιθανώς μια «δραματική υποτίμηση», αλλά και να εξετάσουμε τι ζημιά αντιπροσωπεύει αυτός ο αριθμός σε ανθρώπινους όρους.

Ο ΟΗΕ απευθύνει έκκληση για επιτάχυνση της δράσης για:

– ηγεσία από τα έθνη της G20 προς μια δίκαιη ενεργειακή μετάβαση·

– χώρες που προτείνουν σχέδια για το κλίμα συμβατά με τους 1,5°C έως το 2025·

– αυξημένες ροές χρηματοδότησης για το κλίμα προς τον αναπτυσσόμενο κόσμο, μεταξύ άλλων για – την προσαρμογή και τις απώλειες και ζημίες·

– καθολική κάλυψη από συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης έως το 2027·

– και «επιταχύνοντας το αναπόφευκτο τέλος της εποχής των ορυκτών καυσίμων».

Εάν, αντίθετα, τα συμφέροντα των βιομηχανιών ορυκτών καυσίμων καταφέρουν να εκλέξουν τον Donald Trump πρόεδρο των ΗΠΑ σε ένα πρόγραμμα «εξόρυξε, μωρό μου, εξόρυξε» τον Νοέμβριο και οι ΗΠΑ καταλήξουν να γίνουν ένα αλητήριο κράτος προκειμένου να σπάσουν το πλαίσιο του ΟΗΕ στο Παρίσι, προωθώντας μίνι ακολούθους όπως ο Bolsonaro στη Βραζιλία και ο Milei στην Αργεντινή, ο κόσμος θα ωθηθεί ταχύτερα προς την καταστροφή. Αυτό θα είναι πολιτικά αποκαλυπτικό και θα μπορούσε να προκαλέσει πολλές πολιτικές ρήξεις και ανακατατάξεις, αλλά ο κόσμος θα πληρώσει ένα τεράστιο τίμημα γι’ αυτό.