Ποιος/α θυμάται το περίφημο “πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης”, το πρόγραμμα δηλαδή με το οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ κατέβηκε στις εκλογές του Γενάρη του 2015 και διεκδίκησε και πήρε την εμπιστοσύνη των πολιτών;
Οσο και αν το μεταξύ μεσολάβησαν οι διαπραγματεύσεις και η σκληρή ήττα του Ιούλη του 2015, όσο και να μεσολάβησαν οι εκλογές του Σεπτέμβρη του 2015, στις οποίες ο ΣΥΡΙΖΑ προσήλθε στις κάλπες και διεκδίκησε την ψήφο των πολιτών, με το λεγόμενο “παράλληλο πρόγραμμα” οι αντίπαλοί του επικεντρώνουν την προπαγάνδα τους στις “υποσχέσεις που έδωσε ο ΣΥΡΙΖΑ στη Θεσσαλονίκη και δεν τις τήρησε”.
Επιχειρούμε λοιπόν με την υπενθύμιση αυτού του προγράμματος και την σύγκριση με το τι τελικά έχει γίνει μέχρι τώρα, να δούμε τι έχει μείνει σήμερα από αυτό!
Το πρόγραμμα τις Θεσσαλονίκης
Το “πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης” είχε 4 βασικοί πυλώνες και συγκεκριμένα: 1. Αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης. 2. Άμεσα μέτρα για την επανεκκίνηση της οικονομίας. 3. Εθνικό σχέδιο για την ανάκτηση της εργασίας. 4. Θεσμικό και δημοκρατικό μετασχηματισμό του πολιτικού συστήματος.
1. Αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης.
Ο πρώτος πυλώνας περιελάμβανε τους παρακάτω άξονες: Δωρεάν ρεύμα σε 300.000 νοικοκυριά που βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχειας. Πρόγραμμα επιδότησης διατροφής με κουπόνια σίτισης σε 300.000 άπορες οικογένειες. Δωρεάν ιατρική περίθαλψη για όλους και δραστική μείωση συμμετοχής στη φαρμακευτική δαπάνη. Πρόγραμμα εξασφάλισης στέγης. Στήριξη χαμηλοσυνταξιούχων. Ειδική κάρτα μετακίνησης με τα μαζικής μέσα μεταφοράς. Κατάργηση της εξίσωσης του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης.
Τι έχει γίνει εδώ;
Βασικός πυλώνας της πολιτικής για την αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης έγινε το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης (ΚΕΑ) το οποίο απευθύνεται σε περίπου 700.000 άτομα με εξασφαλισμένους πόρους από τον κρατικό προυπολογισμό.
Το πρόγραμμα πέρα από την εισοδηματική ενίσχυση, προσφέρει:
- Δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη ανασφαλίστων για όλη την οικογένεια.
- Παροχή σχολικών γευμάτων.
- Διανομή δωρεάν τροφίμων από τα κοινωνικά παντοπωλεία
- Δωρεάν φοίτηση όλων των παιδιών των ευάλωτων ομάδων στους βρεφονηπιακούς σταθμούς
- Εργασία για το 10% των ανέργων που λαμβάνουν το ΚΕΑ μέσω κοινών προγραμμάτων του υπουργείου Εργασίας και του ΟΑΕΔ.
- Παραπομπή και ένταξη σε δομές και υπηρεσίες κοινωνικής φροντίδας και υποστήριξης.
- Ένταξη στα προγράμματα των Κοινωνικών Δομών Αντιμετώπισης της Φτώχειας.
- Ένταξη σε προγράμματα που υλοποιούνται στο πλαίσιο του Ταμείου Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Άπορους.
- Κοινωνικό τιμολόγιο παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας.
- Κοινωνικό τιμολόγιο παρόχων ύδρευσης.
- Κοινωνικό τιμολόγιο Δήμων και Δημοτικών Επιχειρήσεων, με χαμηλά ή μηδενικά δημοτικά τέλη.
Επίσης με την πρόσβαση και των ανασφαλίστων στο σύστημα υγείας έχει εξασφαλιστεί η περίθαλψη για όλους, ενώ όντως σε μεγάλο βαθμό έχει επιτευχθεί η μείωση συμμετοχής στη φαρμακευτική δαπάνη. Στην Αθήνα η μετακίνηση των ανέργων με τα ΜΜΜ είναι δωρεάν, ενώ κάποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι το βοήθημα που δόθηκε τον περασμένο Δεκέμβρη στους χαμηλοσυνταξιούχους και το οποίο κατά πάσα πιθανότητα θα δοθεί και φέτος καλύπτει – μέχρι στιγμής – και αυτή την υποχρέωση που είχε αναλάβει ο ΣΥΡΙΖΑ.
Θα μπορούσαμε εδώ να βάλουμε τις καλές επιδόσεις που έχει η κυβέρνηση στο θέμα της παιδείας και της υγείας (σε σύγκριση πάντα με το παρελθόν, αλλά υπάρχει το αγκάθι της κατάργησης του ΕΚΑΣ για τους χαμηλοσυνταξιούχους, που όσο και αν η επικείμενη ενσωμάτωση του στις νέες συντάξεις, όπως τουλάχιστον λέει το υπουργείο, μπορεί να είναι μια κάποια λύση, εν’ τούτοις δεν παύει να δημιουργεί σοβαρά προβλήματα τα οποία είναι σίγουρο ότι προβληματίζουν τα κυβερνητικά επιτελεία.
Αν κάποιος ήθελε να “βαθμολογήσει” τον ΣΥΡΙΖΑ, ως προς τον “πρώτο πυλώνα”, έχουμε την άποψη ότι δεν θα του έβαζε κακό – βαθμό, όσο και αν η μη κατάργηση της εξίσωσης του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης, αλλά και η κατάργηση του ΕΚΑΣ, έχει φέρει πρόσθετες δυσκολίες σε πάρα πολλά νοικοκυριά
2. Άμεσα μέτρα για την επανεκκίνηση της οικονομίας.
Ο δεύτερος πυλώνας περιελάμβανε τα παρακάτω σημεία: Μέτρα για την άμεση άρση της καταστολής στην πραγματική οικονομία. Άμεση κατάργηση του ΕΝΦΙΑ. Επαναφορά του αφορολόγητου στα 12.000 ευρώ. “Νέα σεισάχθεια” για τη ρύθμιση των “κόκκινων” δανείων. Ίδρυση αναπτυξιακής τράπεζας και τραπεζών ειδικού σκοπού. Επαναφορά κατώτατου μισθού.
Τι έχει γίνει εδώ;
Εδώ τα πράγματα είναι πιο δύσκολα. Ο ΕΝΦΙΑ δεν έχει καταργηθεί, έχουν ομως γίνει προσπάθειες να ελαφρυνθούν τα χαμηλότερα εισοδήματα προκειμένου να ικανοποιηθεί η βασική θέση του κόμματος για την φορολόγηση της “μεγάλης ακίνητης περιουσίας”.
Το “αφορολόγητο” όχι μόνο δεν πήγε στις 12.000 αλλά έπεσε ακόμα παρακάτω, η ίδρυση της “αναπτυξιακής τράπεζας και τραπεζών ειδικού σκοπού” είναι μεν στους σχεδιασμούς αλλά ακόμα δεν έχει γίνει κατορθωτό να υλοποιηθεί.
Εξελίξεις υπάρχουν στα λεγόμενα “κόκκινα δάνεια”. Σε πολύ μεγάλο βαθμό έχει γίνει κατορθωτό να γλυτώσει πάρα πολύς κόσμος το σπίτι του, ενώ με την τελευταία συμφωνία για την διαχείριση των δανείων των επιχειρήσεων, φαίνεται ότι αρχίζει να …φαίνεται “φως στο τούνελ”. Οσο για τον κατώτατο μισθό, από ότι φαίνεται θέλει πολύ δρόμο ακόμα…
Ομως υπάρχουν μια σειρά από άλλα σημεία που πολλοί και πολλές τα κρίνουν ως θετικά: Η ασφαλιστική και η φορολογική μεταρρύθμιση έχει δώσει πραγματικά ανάσα σε εκατοντάδες χιλιάδες μικρομεσαίους και αγρότες αφού έχει βγάλει από πάνω τους ένα τεράστιο βάρος, ενώ ταυτόχρονα οι “100 δόσεις” και τώρα η ρύθμιση και των ασφαλιστικών εισφορών θα ανακουφίσει ακόμα περισσότερους/ες.
Στα θετικά θα πρέπει να εγγραφεί και η δημιουργία ενός νέου θεσμικού πλαισίου για την οικονομική δραστηριότητα με τον νέο αναπτυξιακό νόμο, τον νόμο για την στήριξη της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας, καθώς επίσης και τον νόμο για την απλοποίηση της άσκησης της οικονομικής δραστηριότητας.
Τελικά αν κάποιος ήθελε να βαθμολογήσει τον ΣΥΡΙΖΑ ως προς αυτόν τον “πυλώνα”, μάλλον δεν θα έδινε καλό βαθμό, όσο και αν τα στοιχεία δείχνουν ότι όντως η οικονομία έχει σταθεροποιηθεί και εμφανίζει κάποια σημάδια ανάκαμψης. Το βασικό όμως είναι ότι το ΕΣΠΑ είναι ουσιαστικά “αφάγωτο”, η επικείμενη συμφωνία και για το χρέος θα δώσει σίγουρα μια νέα ώθηση στα πράγματα και αυτά σε συνδυασμό με το νέο θεσμικό πλαίσιο δημιουργούν σε πολλούς και πολλές νέες προσδοκίες!
3. Εθνικό σχέδιο για την ανάκτηση της εργασίας.
Ο τρίτος πυλώνας προέβλεπε τα παρακάτω: Άμεση επαναφορά της εργασιακής νομοθεσίας, της μετενέργειας, των εργασιακών δικαιωμάτων. Πρόγραμμα 300.000 νέων θέσεων εργασίας σε δημόσιο, ιδιωτικό τομέα και κοινωνική οικονομία. Διεύρυνση του αριθμού των δικαιούχων του επιδόματος ανεργίας.
Τι έχει γίνει εδώ;
Εδώ τα πράγματα είναι λίγο μπερδεμένα: Η επαναφορά της εργασιακής νομοθεσίας πηγαίνει για το τέλος του προγράμματος (2018), όμως η μείωση της ανεργίας κατά περίπου 3 μονάδες σε σχέση με το 2015, δείχνει ότι ίσως ο στόχος των “300.000 νέων θέσεων εργασίας” να έχει πιαστεί. Δεν έχει όμως διευρυνθεί ο αριθμός των δικαιούχων του επιδόματος ανεργίας.
Στα θετικά να βάλουμε τις προσπάθειες που το τελευταίο διάστημα κάνει το ΣΕΠΕ και το Υπουργείο Εργασίας για την καταπολέμηση της “μαύρης και αδήλωτης εργασίας” με ελέγχους και τσουχτερά πρόστιμα. Το γεγονός ότι το τελευταίο διάστημα η πλήρης απασχόληση έχει …πάρει τα πάνω της μάλλον οφείλεται και σε αυτό.
Αν κάποιος ήθελε να βαθμολογήσει τον ΣΥΡΙΖΑ ως προς αυτό τον πυλώνα, μάλλον θα του έβαζε την βάση. Αν μάλιστα γίνει εφικτό με το τέλος του προγράμματος (2018) η επαναφορά των εργασιακών σχέσεων τότε θα μπορεί κάποιος να ισχυριστεί ότι παίρνει βαθμό πάνω από τη βάση!
4. Θεσμικός και δημοκρατικός μετασχηματισμός του πολιτικού συστήματος.
Ο τέταρτος πυλώνας είχε τα εξής: Προώθηση της περιφερειακής συγκρότησης του κράτους. Ενίσχυση των θεσμών της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας και εισαγωγή νέων θεσμικών εφαρμογών άμεσης δημοκρατίας στη λειτουργία του πολιτικού συστήματος. Επαναχάραξη του χάρτη λειτουργίας των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης της χώρας.
Τι έχει γίνει εδώ;
Εδώ μάλλον ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να πάρει τον μεγαλύτερο βαθμό! Πέρασε τον νόμο για την απλή αναλογική, κατεβάζει και μέχρι το τέλος της χρονιάς θα ψηφιστεί τον νέο νόμο για την τοπική αυτοδιοίκηση, προχωράει στην αναθεώρηση του Συντάγματος και έχει κάνει μια σειρά από θεσμικές παρεμβάσεις στην λειτουργία του κράτους και στα δικαιώματα των πολιτών που αν κάποιος τα “ψάξει” πραγματικά θα εντυπωσιαστεί!
Οταν μάλιστα κλείσει και η υπόθεση των ΜΜΕ (που έχει περάσει από χίλια κύματα) τότε θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι στον τομέα του δημοκρατικοί μετασχηματισμού του πολιτικού συστήματος και της κοινωνίας ολόκληρης, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν τα έχει πάει καθόλου άσχημα!
Τελικά ο ΣΥΡΙΖΑ μας “έλεγε ψέματα”;
Η κυβέρνηση έχει μπροστά της μια δύσκολη συμφωνία που προβλέπει (από το 2019) μειώσεις σε συντάξεις και ακόμα μεγαλύτερη μείωση στο αφορολόγητο. Θεωρεί όμως ότι μέχρι τότε θα έχει τον χρόνο να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις, προκειμένου αυτή η συμφωνία, να έχει, τελικά, περισσότερα θετικά, από ότι αρνητικά.
Επιπλέον θεωρεί ότι θα έχει τον χρόνο και τον δημοσιονομικό χώρο, να καλύψει ακόμα περισσότερα πράγματα, ακόμα και από αυτό το “πάλαι ποτέ”, περίφημο “πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης”. Τα αν θα τα καταφέρει ή όχι, μένει να το δούμε.
Ακόμα όμως και αν σκεφτεί κανείς μόνο με την λογική ότι “ο ΣΥΡΙΖΑ έλεγε ψέματα” και κάνει τις συγκρίσεις του, όχι με βάση τι είπε ο ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του Σεπτέμβρη του 2015, αλλά με βάση το “πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης” και δεν υπολογίσει ότι στο ενδιάμεσο υπήρχε ο Ιούλης, οι διαπραγματεύσεις, η ήττα και η συμφωνία, ακόμα και τότε, από όσα γράψαμε παραπάνω, φαίνεται ότι ο τουλάχιστον ο ΣΎΡΙΖΑ κάνει φιλότιμες προσπάθειες, μέχρι στιγμής να φανεί συνεπής σε αυτές τις υποσχέσεις του.
Αυτό, σε τελική ανάλυση, είναι κάτι, που αν καταφέρουμε να δούμε τα πράγματα με ψυχραιμία και τα συγκρίνουμε με αυτά που πραγματικά έλεγε ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορούμε παρά να συμφωνήσουμε ότι ισχύει.
