Γράφει ο Δημήτρης Λεοντής

Με τον όρο ‘‘σκοταδισμό’’ εννοούμε την αντίθεση στη επιστημονική γνώση και στην πρόοδο, δηλαδή την τάση να κρατηθεί ο λαός στο σκοτάδι. Η πολυεπίπεδη και παρατεταμένη οικονομική και υγειονομική κρίση κλονίζει την εμπιστοσύνη αρκετών ανθρώπων στις απελευθερωτικές δυνατότητες της έρευνας και της επιστήμης, με αποτέλεσμα να στρέφονται μαζικά με ανορθόδοξο τρόπο στη θρησκεία και τις εύκολες απαντήσεις που προσφέρει ο ανορθολογισμός. Έτσι οι αποφάσεις και η λύση των προβλημάτων τους δεν βασίζονται στη λογική, και οι άνθρωποι που υστερούν σε επιστημονική γνώση υπερεκτιμούν τις ικανότητές τους, αδυνατούν να εντοπίσουν τα λάθη τους, επιμένουν πεισματικά στις ‘‘αλήθειες’’ τους.

Παράλληλα, ορισμένοι ακραίοι θρησκευτικοί ή παραθρησκευτικοί κύκλοι επιμένουν να χρησιμοποιούν τη θρησκεία, τις θρησκοληψίες και τις δεισιδαιμονίες με μια ιδιόμορφη έκφραση του ανορθόλογου υποκειμενικού ιδεαλισμού. Χαρακτηριστική έκφραση αυτού του ανορθολογισμού αποτελούν οι φράσεις: «πίστευε και μη ερεύνα», «μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι», οι οποίοι αναγορεύουν τον ορθολογισμό σε ελάττωμα, αν όχι και σε αμάρτημα! Επίσης, από οπαδούς τέτοιων ακραίων θρησκοληψιών παρατηρείται έντονη ρατσιστική συμπεριφορά και καταστροφές έργων των γραμμάτων και της τέχνης.

Οι σκοταδιστές εκμεταλλεύονται την αδυναμία του ανθρώπου να ερμηνεύσει με λογικό τρόπο τις αιτίες που υπαγορεύουν την εκδήλωση των φαινομένων της φύσης ή των γεγονότων εκείνων που διαδραματίζουν ρυθμιστικό ή καταλυτικό ρόλο στη ζωή του (όνειρα, ασθένειες, θάνατοι, κοινωνικές καταστάσεις κλπ), και βρίσκουν αρκετούς οπαδούς.

Όποιος νομίζει ότι μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά με οποιονδήποτε τρόπον από μια μαύρη γάτα, από έναν ‘‘σατανικό’’ αριθμό ή από οτιδήποτε θεωρεί ο καθένας κακότυχο κάνει μεγάλο λάθος. Βέβαια το να πείσουμε γι’ αυτό έναν που πιστεύει σε δεισιδαιμονίες ή προλήψεις είναι κάτι το πάρα πολύ δύσκολο, αφού όλες αυτές πηγάζουν από το ανεξάλειπτο και βαθιά ριζωμένο μεταφυσικό δέος στο ανθρώπινο υποσυνείδητο.