«Το Άουσβιτς ξεκινά κάθε φορά που κάποιος κοιτά ένα σφαγείο και σκέφτεται: είναι μόνο ζώα» 

Τέοντορ Αντόρνο

Περίπου δύο εκατομμύρια ζώα σφάζονται στην Ελλάδα την περίοδο πριν το χριστιανικό Πάσχα. Κυρίως πρόκειται για αμνοερίφια (κατσικάκια και αρνάκια) στην παιδική τους ηλικία. Με μια μακάβρια αναλογία θα μπορούσαμε να πούμε ότι κάθε χρόνο σκοτώνονται αριθμητικά τόσα αρνάκια «γάλακτος» όσα και τα παιδιά στα σχολεία της ελληνικής επικράτειας. Παράλληλα, 11 εκατομμύρια αιγοπρόβατα εκτρέφονται κάθε χρόνο, καθιστώντας την Ελλάδα 3^η χώρα σε παραγωγή κρέατός τους στην Ευρωζώνη το 2021 (ΕΛΣΤΑΤ,2022).

Αυτές τις μέρες, στα σφαγεία του Ασπρόπυργου συρρέουν εκατοντάδες φορτηγά με νεαρά ζώα, τα πτώματα των οποίων θα προμηθεύσουν την κεντρική αγορά της Αθήνας και θα «κοσμήσουν» τα συνοικιακά κρεοπωλεία.

Πλοία-φαντάσματα διανύουν το Αιγαίο είτε εισάγοντας, είτε εξάγοντας, είτε απλά μεταφέροντας ζώα προς σφαγή, στοιβαγμένα, άρρωστα, χωρίς τροφή και νερό, τα περισσότερα σε ημιθανή κατάσταση, μαζί με όσα δεν τα κατάφεραν στο ταξίδι, οδηγούνται προς την κόλαση των σφαγείων. Ενίοτε στα νησιά του Αιγαίου ξεβράζονται τα πτώματα τους.

Η σφαγή και το σούβλισμα των αρνιών του Πάσχα αποτελεί ένα έθιμο που προσιδιάζει σε προηγούμενες μορφές κοινωνικής οργάνωσης και με έναν τρόπο διαβίωσης περισσότερο ανταγωνιστικό με το φυσικό κόσμο. Το ίδιο το «τελετουργικό» σούβλισμα σημειολογικά δεν μπορεί να αποτυπωθεί σαν ένας απλός τρόπος μαγειρέματος στην ύπαιθρο, αλλά συμβολίζει την κυριαρχία επί του ζώου ως ατόμου και επί των άλλων ειδών συνολικά.

Ποια είναι όμως η θέση του ζώου στην κοινωνία μας;

Από το κυνήγι τρόπαιων μέχρι την λέξη «κεφάλαιο», η οποία προέρχεται από το λατινικό capus-itis και σήμαινε κεφάλι ζώου-μέσο μέτρησης ιδιοκτησίας και ανταλλαγής, η ίδια η ιδιοκτησία, η εκμετάλλευση και καθυπόταξη των μη ανθρώπινων ζώων, συνεχίζεται με γεωμετρική πρόοδο μέχρι σήμερα, όπου το ζώο μέσα στο βιομηχανικό εκτροφείο και σφαγείο στερείται κάθε υποκειμενικής υπόστασης.

Η θέση του ζώου ως κατώτερου άλλου σε μια ιεραρχικά δομημένη κοινωνία συνοδεύεται από μια εμπέδωση της διάκρισης ανάμεσα και στα ανθρώπινα ζώα. Σε πολλές περιπτώσεις το ζώο χρησιμοποιήθηκε ως παράδειγμα για την ζωοποιητική μεταχείριση ομάδων ανθρώπων που συνέφερε τις εκάστοτε άρχουσες τάξεις να βρίσκονται στο περιθώριο. Οι τεχνικές που είναι εγκατεστημένες στην εξημέρωση και τον έλεγχο των ζώων (εγκλεισμός, τιμωρητική στέρηση τροφής, δέσιμο στο πόδι, μαρκάρισμα με σίδερο, φίμωτρο) συνομολογούν την ιστορία των υποτελών τάξεων κάθε είδους, ανθρώπινου ή μη.

Το κρέας，ως μια τροφή που προοριζόταν για τους κοινωνικά προνομιούχους，αποδεικνύει την οικονομική άνεση των ανώτερων τάξεων. Έτσι ενισχύεται και νομιμοποιείται ως πρακτική η κατανάλωση των σωμάτων των ζώων, κατ’ αναλογία με τη συμβολική κατανάλωση των σωμάτων των εργατών μέσα στα εργοστάσια. Όπως το ζώο στο εκτροφείο γεννιέται και αναπαράγεται, έτσι ώστε η σάρκα του να καταναλωθεί, έτσι και ο εργάτης μέσα στην αστική κοινωνία γεννιέται έτσι ώστε η εργατική του δύναμη να αναλωθεί προς όφελος του κεφαλαίου.

Παρότι σήμερα γνωρίζουμε ότι το κρέας δεν αποτελεί αντικειμενική κοινωνική αναγκαιότητα, εμφανίζεται στο σύνολο της δυτικής διατροφής σαν κύριο αγαθό. Η καταστροφή του πλανήτη και η κατανάλωση των πόρων από την βιομηχανία κρέατος καθιστά επιτακτική την ανάγκη για μια συνολική στροφή σε μια υγιεινή φυτοφαγική διατροφή, σε μια πιο απλή και βιώσιμη λύση που θα  μπορέσει να λειτουργήσει εξισωτικά και να προσφέρει διατροφικά οφέλη υγείας σε όλους, ενώ παράλληλα θα είναι και ηθικά αποδεκτή ως προς τα μη ανθρώπινα ζώα.

Η Ρόζα Λούξεμπουργκ και ο Αντόνιο Γκράμσι έναν αιώνα πριν έβλεπαν στα πιο μικρά από τα μη ανθρώπινα ζώα την ελπίδα, τη χαρά και την ανιδιοτέλεια που λείπει από το σύγχρονο καπιταλιστικό κόσμο. Σήμερα θα πρέπει να ξαναδούμε με μια διαφορετική ματιά το δίλημμα «Σοσιαλισμός ή Βαρβαρότητα» και να εντάξουμε τα μη ανθρώπινα ζώα στους μελλοντικούς μας συντρόφους στο ταξίδι της ζωής πάνω στη γη, αναγνωρίζοντάς τους το δικαίωμα στη ζωή και την ελευθερία.