H αποσύνθεση του ΣΥΡΙΖΑ (όπως κάθε δυσμενής αλλαγή στον ευρύτερο προοδευτικό χώρο) αποτελεί αναμφισβήτητα πλήγμα για τον κόσμο της εργασίας και τους μη προνομιούχους. Απονέμει το παράσημο της «δικαίωσης» σε όσους στήριξαν την εγχώρια παρασιτική αστική τάξη, περικόπτοντας δικαιώματα, συρρικνώνοντας το βιοτικό επίπεδο και διογκώνοντας τις ανισότητες. Οι πανηγυρισμοί του εκπροσώπου Τύπου της κυβέρνησης, κ. Μαρινάκη, για τις εξελίξεις στον ΣΥΡΙΖΑ είναι δηλωτικοί της ευφορίας που επικρατεί στο νεοφιλελεύθερο/νεοσυντηρητικό στρατόπεδο.

Ομως ο κατακερματισμός του κόμματος της αξιωματικής (;) αντιπολίτευσης κρύβει κι έναν πολύ σημαντικό κίνδυνο. Το, σε μεγάλο βαθμό απολίτικο, Game of Thrones του ΣΥΡΙΖΑ και οι πολιτικές αδυναμίες του ΠΑΣΟΚ όχι μόνο εγγυώνται τη μακροημέρευση της κυβέρνησης της Ν.Δ., αλλά γεννούν φόβο (ιδίως αν αναλογιστεί κανείς το διεθνές περιβάλλον) της ανάδυσης ενός ισχυρού ακροδεξιού πόλου ως μιας ελκυστικής αντιπρότασης εξουσίας, κυρίως για τις απογοητευμένες λαϊκές μάζες. Και για όσες και όσους, «πρώην» και «νυν», χαίρονται για τη διάσπαση, ας αναλογιστούν ότι η δημιουργία δύο εκκαθαρισμένων από «εχθρούς» μικρών και ελεγχόμενων κομματιδίων τίποτε δεν θα προσφέρει στην κοινωνία και στους πιο αδύναμους που περιμένουν –αλλά δεν βλέπουν– στον προοδευτικό χώρο αξιοπιστία και σοβαρότητα.

Διάσπαση στον ΣΥΡΙΖΑ συνέβη και το 2015 για λόγους αμιγώς πολιτικούς. Η τωρινή διάσπαση δεν πυροδοτήθηκε από κάποια πολιτική διαφωνία· πυροδοτήθηκε από τα πρόσωπα, τα οποία υπέστησαν μετεκλογικό σοκ: εμφανίστηκε ένας κομήτης από το πουθενά και πήρε το κόμμα με συνοπτικές αλλά νόμιμες διαδικασίες. Πώς είναι δυνατόν να χάσουν μέσα από τα χέρια τους τα ιστορικά στελέχη τόσο κρίσιμες εκλογές για το κόμμα τους, από έναν υποψήφιο αγνώστων πολιτικών απόψεων; Λίγο καιρό πριν είχε τεθεί από την κοινωνία ένα συναφές ερώτημα: πώς είναι δυνατόν, η αντιπολίτευση να υποστεί σε μια κρίσιμη ώρα για τη χώρα μια τόσο συντριπτική ήττα από μια τόσο κακή κυβέρνηση; Η απάντηση είναι ότι η αντιπολίτευση δεν έχει μάθει να κάνει τη δουλειά σωστά. Ενδεχομένως, δεν αντιλαμβάνεται καν ποια είναι τελικά η δουλειά. Και ενδεχομένως, όταν το αντιληφθεί, δεν θα είναι καν αντιπολίτευση. Μια παροιμία λέει, δυο γάιδαροι μαλώνανε σε ξένο αχυρώνα.

H κυβερνώσα Αριστερά προέκυψε ως ανάγκη της κοινωνίας των πολιτών. Μια κυβερνώσα Αριστερά, ωστόσο, οφείλει να θέσει τους κυρίαρχους κανόνες: Πρώτον, δεν λαϊκίζει και δεν χτίζει με τα λόγια ανώγεια και κατώγεια. Εχει στρατηγική, μεθοδικότητα, ποιότητα. Δεύτερον, γνωρίζει ότι κυβερνώσα Αριστερά σημαίνει Κεντροαριστερά· όσο πιο αριστερά τόσο λιγότερο κυβερνώσα. Τρίτον, επιδιώκει τη διεύρυνση, όχι τη συρρίκνωση· την ένωση, όχι τη διάσπαση. Ο ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται πως έχασε την ευκαιρία να εκπροσωπήσει την Κεντροαριστερά.

Η Αριστερά, σε μια κοινωνία ταξική, που χαρακτηρίζεται από εκμετάλλευση και καταπίεση, οφείλει μοιραία να σταθεί στο πλευρό των καταπιεσμένων. Το παράδοξο είναι ότι ακόμα και οι ίδιοι οι καταπιεσμένοι φαίνεται να μην την επιλέγουν ως εκφραστή τους. Το αντίθετο μάλιστα. Ο ΣΥΡΙΖΑ δυστυχώς απώλεσε τη δυνατότητα να εκφράσει αυτόν τον κόσμο. Ακόμα και αν δεχτούμε πως η περίοδος διακυβέρνησης ήταν μια εξαίρεση, το κόμμα θα έπρεπε να επιδιώξει έναν παιδευτικό ρόλο στην κοινωνία. Τελικά αφομοιώθηκε και φτάσαμε να ψηφίζουν για πρόεδρο με 2 ευρώ άνθρωποι που δεν είχαν καμία σχέση με την Αριστερά. Είμαι επιφυλακτικός για το πόσο αυτοί που μένουν αλλά και αυτοί που αποχωρούν από τον ΣΥΡΙΖΑ έχουν στόχο να ανακτήσουν αυτή τη σχέση με τα χαμηλότερα στρώματα, ενώ βλέπω να λείπει και η αυτοκριτική για το πώς φτάσαμε ώς εδώ. Φαίνεται η στόχευση των ευρωεκλογών να επιταχύνει μια διαδικασία άρον άρον δημιουργίας κόμματος έναντι της αναγκαίας διαδικασίας γείωσης με την κοινωνία.

Κατανοώ και σέβομαι τους λόγους που οδήγησαν τους συντρόφους στη συγκεκριμένη επιλογή. Σκέφτομαι, ωστόσο, ότι πρέπει να κρατήσουμε ανοιχτό το οξυγόνο για τη δημοκρατία και την κοινωνία, για τη διαμόρφωση πλειοψηφιών που αντιπαραθέτουν εναλλακτική πολιτική πρόταση.

Θέλω να πιστεύω ότι μπορούμε ακόμη να αγωνιστούμε ώστε να κρατήσουμε ανοιχτούς τους δρόμους αυτής της συνάντησης που πρέπει να στοχεύει όχι απλά σε διαμαρτυρία για τις ασκούμενες πολιτικές αλλά σε προοδευτική διακυβέρνηση.

Γίνεται πλέον καθοριστική η ανάγκη (και σ’ αυτό ένα μεγάλο δίκτυο στελεχών έχουμε καταθέσει τη συμβολή μας, θεωρώντας το κομβικό σημείο), ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. να μην αναβάλει για 4η φορά τη διεξαγωγή ενός εξωστρεφούς συνεδρίου! Είναι μια οριογραμμή για την ανάγκη να αλλάξει η εσωστρεφής κομματική ατζέντα. Για να καταστούν ενεργά τα 150 χιλιάδες νέα μέλη και διακριτή η πρόθεση βιώσιμης κοινωνικής γείωσης του πολιτικού φορέα.

Είναι κρίσιμο ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. με συντεταγμένες διαδικασίες να μην απεμπολήσει το ταυτοτικό στοιχείο της διακήρυξής του – ότι παραμένει χώρος συνάντησης όλων των ρευμάτων του αριστερού και σοσιαλιστικού χώρου που εργάζονται για τη διαμόρφωση με κοινωνική πλειοψηφία της πολιτικής και προγραμματικής ενότητας.

Η χώρα κυβερνάται από μια διαπλεκόμενη κυβέρνηση που υπηρετεί μεγάλα οικονομικά συμφέροντα. Και που το μόνο που την ενδιαφέρει είναι οι ιδιωτικοποιήσεις δημόσιου πλούτου και δημόσιων αγαθών.

Οι φυσικές καταστροφές που φέρνει η κλιματική κρίση καταστρέφουν ανεμπόδιστα ανθρώπους, οικοσυστήματα, αγροτικές εκτάσεις και περιουσίες. Η ακρίβεια φτωχοποιεί τους πολίτες στη χώρα με τους χαμηλότερους μισθούς στην Ευρώπη, αλλά οι υπεύθυνοι κερδοσκόποι απολαμβάνουν ασυλία. Πολύνεκρα δυστυχήματα στα τρένα που λειτουργούν χωρίς ασφαλιστικές δικλίδες αποδίδονται σε ανθρώπινα λάθη. Οι θεσμοί της δημοκρατίας υποχωρούν για να προστατεύσουν παραβιάσεις της νομιμότητας από πλευράς κυβερνώντων και τα ΜΜΕ χειραγωγούνται για να προπαγανδίζουν την κυβερνητική πολιτική.

Οι πολίτες δυσφορούν στη συντριπτική τους πλειοψηφία, όπως μαρτυρούν οι δημοσκοπήσεις. Και η αξιωματική αντιπολίτευση, αντί να προσπαθεί να συνθέσει και να συσπειρώσει ευρύτερες δυνάμεις απέναντι σε μια επικίνδυνη κυβέρνηση, διασπάται εις τα εξ ων συνετέθη. Ποιος ωφελείται από την κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. αν όχι οι δυνάμεις της διαπλοκής;

Οποιος γνωρίζει τον Αλέξη Τσίπρα ξέρει καλά ότι δεν είναι ο ηγέτης που εκβιάζεται ή υπονομεύεται εκ των έσω. Οι δυνάμεις της διαπλοκής, ελέγχοντας τον πλούτο, τα μέσα και την επικοινωνία, έκαναν καλά τη δουλειά τους. Το σχέδιο με κωδικό «Διαίρει και βασίλευε» για άλλη μια φορά στην Ιστορία έδωσε καρπούς.

Ο πολιτικός χώρος της Κεντροαριστεράς, που εκπροσωπεί το αντίπαλο δέος της διαπλεκόμενης Δεξιάς, χρειάζεται ανασύνθεση και ανασύνταξη. Με αυτήν την έννοια, ίσως το σοκ από τη διάσπαση στον ΣΥΡΙΖΑ να λειτουργήσει εξυγιαντικά…

Για μένα η Αριστερά είναι η ουτοπική αναπνοή μέσα σε έναν κόσμο γενικής ασφυξίας. Είναι μια δροσερή βροχή σε ξεραμένη γη, ένα όνειρο που δεν το σκιάζουν εφιάλτες.

Λυπάμαι πολύ γι’ αυτό που γίνεται στη χώρα μου με την αυτο-διάλυση του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Αισθάνομαι όπως όταν μπήκαν κλέφτες -όταν έλειπα- στο νοικιασμένο μου σπίτι και έριξαν από τις βιβλιοθήκες όλα τα βιβλία στο πάτωμα, μήπως και βρουν χρήματα μέσα στις σελίδες… Εγώ που τα βρήκα όλα κάτω, το μόνο που βρήκα και μάζεψα ήταν οι ήρωες των βιβλίων που τόσα χρόνια μου συμπαραστέκονται και είχαν διαμορφώσει τη ζωή μου.

Αισθάνομαι πως παρακολουθώ μια όπερα μπούφα μαζί με ένα γκροτέσκο θρίλερ όπου κάποιοι κυνηγούν αυτούς που έχουν κυνηγηθεί με την απίστευτη δικαιολογία «πως έτσι λειτουργεί η δημοκρατία» κι ενώ στο παρασκήνιο παραμονεύει ένα alien (φυσικά η σύγχρονη πανίσχυρη Δεξιά) για να εξολοθρεύσει τους όποιους «νικητές».

Δεν με ενδιαφέρουν οι βαθυστόχαστες αναλύσεις ούτε η θεωρία πως «στη δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα» γιατί πολύ απλά, δεν βλέπω -με όλα αυτά που γίνονται- διέξοδο και η δημοκρατία μας είναι στο κρεβάτι με υψηλό πυρετό. Το κυρίαρχο συναίσθημα στην πλειοψηφία των πολιτών είναι η διαρκής ανασφάλεια για ΟΛΑ. Δεν θέλω να πιστέψω με τίποτα αυτό το συναίσθημα.

Ερωτεύτηκα τον Λεωνίδα Κύρκο τότε, το 1985, όταν πρωτοπολιτεύθηκα στον Εβρο, την πατρίδα μου. Τότε που το ΠΑΣΟΚ κυριαρχούσε και ο αγώνας μας ήταν για να εκλέξουμε τον Λεωνίδα στη Βουλή. Ερχόταν με το πρωινό αεροπλάνο, το «γαλατάδικο», για να μας βοηθήσει στη δύσκολη εκστρατεία. 8.30 το πρωί έπρεπε να είμαστε συνεπείς στο ραντεβού στη Ζώνη, στον Βόρειο Εβρο, για το ραντεβού με τον κοινοτάρχη. Ερχόταν συχνά. Αλλωστε Θρακιώτης ήταν, από το Σαμάκοβο της Ανατολικής Θράκης.

Με δίδαξε πολλά. Για τον σοσιαλισμό με ανθρώπινο πρόσωπο. Για την ανιδιοτελή προσφορά στην Πολιτική με Π κεφαλαίο. Για την ενοποιητική δύναμή της. Ετσι συνεργάστηκε με τον Χαρίλαο και ξεπέρασαν αντιπαλότητες δεκαετιών κι έφτιαξαν τον ενιαίο Συνασπισμό, τον προάγγελο του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία. Αγωνίστηκα όλα αυτά τα χρόνια σε διάφορες συλλογικές διαδικασίες, υπηρέτησα τον τόπο μου από δεύτερες και τρίτες θέσεις και ήμουν ευτυχής που έβαλα ένα λιθαράκι.

Είχα ευχηθεί στην Εφη Αχτσιόγλου, κατά την προεκλογική ομιλία της στην Αλεξανδρούπολη: «Συντρόφισσα, άντε και θα έχουμε Βορειοελαδίτισσα πρωθυπουργό». Χαμογέλασε αινιγματικά… Ίσως μεγάλο βάρος στις πλάτες της. Η αποχώρησή της με λύπησε βαθιά. Τώρα που η Ακροδεξιά γιγαντώνεται στην Ευρώπη, η Αριστερά μικροσκοπείται.

Όπως σε κάθε διάσπαση, ένα τμήμα απογοητεύεται από όλους αλλά και κάθε πλευρά ενεργοποιεί δυνάμεις συσπείρωσης και συμπεριφορές φανατισμού. Οι εντάσεις φαίνεται να κόβουν γέφυρες, αλλά η εμπειρία δείχνει ότι ίσως δεν είναι οριστικές.

Τυπικά φαίνεται ότι οι ηττημένοι απλώς δεν αποδέχονται το αποτέλεσμα μιας κοινά αποδεκτής διαδικασίας, όπου με ένα… 2ευρω θα αναδεικνυόταν πρόεδρος σε μια ιστορική στιγμή για ένα τραυματισμένο κόμμα. Στην ουσία, άτομα με ιστορία και αξίες χειραφετητικές αδυνατούν να συνυπάρξουν με έναν ηγέτη που δηλωμένο κίνητρό του έχει το να γίνει πρωθυπουργός – φιλοδοξία που ενέπνευσε και ένα ετερόκλητο κοινό. Δηλώνει αδιαμεσολάβητος στη σχέση του με την κοινωνία και προσπαθεί να αποκτήσει λαϊκό έρεισμα ακόμη και σε μεγαλύτερες ηλικίες, που αναπολούν ρετουσαρισμένη την εποχή της ακμής τους.

Κάθε άλλο παρά ενοχλούν η απειρία του και ο σεξουαλικός του προσανατολισμός. Οχι όμως και η υποβάθμιση της συλλογικής λειτουργίας, η έλλειψη σεβασμού σε ανθρώπους με προσφορά, η επιφανειακή προσέγγιση του εθνικού φαινομένου, της ελληνικότητας και της οικολογίας, η άγνοια του επείγοντος χαρακτήρα της αλλαγής του αναπτυξιακού μοντέλου, η ανύπαρκτη σχέση του με τα κινήματα των πολιτών και η προνομιακή του σχέση με μαζικούς/επαγγελματικούς επικοινωνιακούς χειρισμούς της κοινωνικής συνείδησης.

Εχοντας συμβούλους με επιδόσεις στον λαϊκισμό, τη συντηρητική εκδοχή της πολιτικής, τη μη επίδειξη σεβασμού στους πολιτικούς αντιπάλους, τη δυσανεξία στη θεωρητική ανάλυση, την υποτίμηση του ταξικού φαινομένου και της οικολογικής κρίσης, έχουμε μάλλον πολλά ακόμη να δούμε και να ακούσουμε…