Η Σελήνη και το φως της, κάτω από το οποίο τα σαφή όρια χάνονται και τα πράγματα αποκτούν διαφορετική όψη, ενέπνευσαν και στον Κλοντ Ντεμπισί μία σειρά από πιανιστικά έργα. Φωτογραφία του ερασιτέχνη αστρονόμου Κώστα Εμμανουηλίδη, μέλους των Ομίλου Φίλων Αστρονομίας Θεσσαλονίκης.

Από την αρχαιότητα πίστευαν ότι η μουσική είναι κατεξοχήν εκείνη η τέχνη που έχει πρόσβαση στα συναισθήματα, έχει την ικανότητα να ταράζει θετικά ή αρνητικά τον ψυχισμό του ανθρώπου. Αναμενόμενη υπήρξε, επομένως, η στενή της σχέση με τη Σελήνη, το ουράνιο σώμα που με διαφορετικό αλλά εξίσου άμεσο και έντονο τρόπο επηρεάζει τα συναισθήματα.

Ο 19ος αιώνας, η εποχή του Ρομαντισμού που εξάρει τη δύναμη της φύσης και αναδεικνύει τη συγκινησιακή αντίδραση στα πράγματα, επέμενε να βλέπει σε κάθε σελίδα χαμηλόφωνης μουσικής αναπόλησης το χλωμό φως του φεγγαριού. Ετσι, ο ποιητής Λούντβιχ Ρέλσταμπ έδωσε στη Σονάτα σε ντο δίεση ελάσσονα, έργο 27 αρ. 2 του Μπετόβεν την προσωνυμία «Υπό το σεληνόφως», πέντε χρόνια μετά τον θάνατο του συνθέτη, επειδή θεωρούσε ότι το πρώτο μέρος της δημιουργεί ατμόσφαιρα νυχτερινού περιπάτου στο φεγγαρόφωτο, στην λίμνη των Τεσσάρων Καντονιών.

Πλήθος είναι τα «Νυκτερινά» που γράφτηκαν κατά τον 19ο αιώνα, ωστόσο το διασημότερο δεν είναι για πιάνο. Το εμπνεύστηκε ο Βιντσέντζο Μπελίνι για τη «Νόρμα» του, την ιέρεια που προσεύχεται στη χλωμή θεά Σελήνη. Ο Σοπέν δεν έκρυβε πόσο εμπνεύστηκε από τον Μπελίνι. Στο πιάνο οι νότες του σχηματίζουν νοσταλγικές αέρινες μελωδίες και φευγαλέους πίδακες που χάνονται στο σκοτάδι μόλις εκπνεύσουν, σαν πλάσματα της φαντασίας. Αισθητική που διαμόρφωσε ολόκληρη εποχή.

Η Σελήνη και το φως της, κάτω από το οποίο τα σαφή όρια χάνονται και τα πράγματα αποκτούν διαφορετική όψη, ενέπνευσαν και στον Κλοντ Ντεμπισί μία σειρά από πιανιστικά έργα.

Διασημότερο απ’ όλα είναι το «Φεγγαρόφωτο», τρίτο μέρος της «Σουίτας Μπεργκαμάσκ». Πρόκειται για «μουσικό τοπίο», χαρακτηριστικό αυτού που βαπτίστηκε ιμπρεσιονισμός στη μουσική. Η ονειρική τρυφερότητα και τα αχνά χρώματα δημιουργούν μία μαγική, εξαϋλωμένη ατμόσφαιρα, έναν αρμονικό κόσμο που προαναγγέλλει την εξέλιξη της γαλλικής μουσικής κατά τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα.

Είχε προηγηθεί το νεανικό «Νυκτερινό» σε ρε ύφεση μείζονα, ενώ θα ακολουθούσαν η «Σελήνη που κατεβαίνει στα ερείπια του ναού» και το πρελούδιο «Συνομιλίες με το φεγγάρι στο μπαλκόνι», εξαίσια μουσική σελίδα που επηρέασε βαθιά τον Ολιβιέ Μεσιάν.

Στη συντηρητική Ευρώπη του παντοδύναμου πρίγκιπα Μέτερνιχ η σχηματοποιημένη εικόνα της γυναικείας προσωπικότητας, εύθραυστη, ευάλωτη, ταίριαζε στο χλωμό, αδύναμο φως του φεγγαριού. Μόνον αυτό έφεγγε όταν για πρώτη φορά η αλαφροΐσκιωτη Λουτσία του Γκαετάνο Ντονιτσέτι είδε το τρομερό φάντασμα στα νερά της πηγής. Η ταραγμένη ψυχική κατάσταση της ηρωίδας περιγράφεται με σπάνια ευαισθησία. Ο απόκοσμος, μεταλλικός ήχος της άρπας, που συνοδεύει την αφήγησή της, συμβάλλει αποφασιστικά στην εντύπωση.