Φωτογραφίες – βίντεο: Άγγελος Καλοδούκας
«Η πορεία της χώρας το επόμενο διάστημα δεν είναι δεδομένη, επειδή απλά τέλειωσε το πρόγραμμα. Δεν είναι δεδομένες οι πολιτικές που θα εφαρμοστούν, το αναπτυξιακό και παραγωγικό μοντέλο που θα υπηρετηθεί, το ποιες κοινωνικές ομάδες θα στηριχθούν κατά προτεραιότητα. Χαρακτηρίζεται από την αντίθεση μεταξύ εκείνων που επιδιώκουν μνημονιακές πολιτικές ακόμα και απόντος του μνημονιακού πλαισίου και το πολιτικό σχέδιο της κυβέρνησης υπέρ της μισθωτής εργασίας και των πιο αδύναμων κοινωνικών στρωμάτων»: αυτό το μήνυμα έστειλε η υπουργός Εργασίας, από την κατάμεση αίθουσα του πρ. Δημαρχείου Υμηττού, όπου η Ν.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ Ανατολικής Αθήνας πραγματοποίησε την Δευτέρα εκδήλωση για τις προκλήσεις και τις προοπτικές της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας (ΚΑΛΟ).
Η Έφη Αχτσιόγλου περιέγραψε τα βήματα στην κατεύθυνση αυτού του σχεδίου για τη δίκαιη ανάπτυξη το οποίο θέτει στο επίκεντρο την εργασία και τους ανθρώπους της, τη νεολαία, όλες και όλους που το προηγούμενο διάστημα εξαιτίας των πολιτικών του 2010-15 επιβαρύνθηκαν με ένα βάρος που δεν τους αναλογούσε.
Στη νέα αυτή κατάσταση, ανέφερε η υπουργός Εργασίας, «η ΚΑΛΟ, η οποία αποτελεί οριζόντια και στρατηγικής σημασίας επιλογή για την κυβέρνησή μας, είναι αναγκαίο και μπορεί να αναλάβει το μερίδιο που της αναλογεί», δίπλα στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, με χαρακτηριστικά: την κάλυψη των αναγκών με τη συνεργασία, την αλληλεγγύη, την ισότητα και τη δημοκρατική λήψη των αποφάσεων και την ισορροπημένη διάχυση του οφέλους.
Στα χρόνια της διακυβέρνησής του ΣΥΡΙΖΑ, αξιοποιώντας τη δυναμική και την εμπειρία του χώρου από το 2010, η ΚΑΛΟ αναδείχνθηκε ως εναλλακτική επιλογή για την κάλυψη των αναγκών.
«Επιλογή για τους νέους ανθρώπους που, μπορούν να αναπτύξουν τις δυνατότητες, τα προσόντα και τις γνώσεις τους, σε ένα δυναμικό πεδίο με μεγάλες δυνατότητες εξέλιξης, με σημαντική οικονομική ανταπόδοση και ιδιαίτερα θετικό κοινωνικό πρόσημο. Επιλογή για τους ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας τους οποίους οι πολιτικές των κυβερνήσεων του 2010-14 εξώθησαν εκτός της παραγωγικής διαδικασίας».
Όπως ανέλυσε η Έφη Αχτσιόγλου:
Πρωταρχικός στόχος μας ήταν ο θεσμικός επαναπροσδιορισμός και η αποσαφήνιση του χώρου της ΚΑΛΟ, με τον προσανατολισμό του σε νέες κατευθύνσεις, δημιουργικές και παραγωγικές, πέραν από αυτόν της κοινωνικής μέριμνας και πρόνοιας.«
Με το νέο νομικό πλαίσιο που θεσπίστηκε το 2016, ύστερα από εκτεταμένη διαβούλευση με τους φορείς του χώρου, διαμορφώσαμε ένα περιβάλλον στο οποίο η ΚΑΛΟ να απευθύνεται σε όλους τους πολίτες και να αναφέρεται σε όλες τις παραγωγικές δραστηριότητες. Οι προσπάθειές μας αποδίδουν καρπούς. Αυτό προκύπτει από την αυξητική τάση που καταγράφηκε και τις δύο προηγούμενες χρονιές, καθώς σχεδόν τριπλασιάστηκε ο αριθμός των φορέων ΚΑΛΟ που είναι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο, και ήδη ανέρχονται σε περίπου 1.200.
Ο χώρος αναπτύσσεται και αυτό αποτυπώνεται σε γεωγραφικό και κλαδικό επίπεδο. Φορείς κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας υπάρχουν πλέον στο σύνολο της επικράτειας και σε πολλούς κλάδους οικονομικής δραστηριότητας. Ωστόσο, για εμάς είναι ιδιαίτερα σημαντική πρόκληση να υπάρξει μια πιο ισόρροπη ανάπτυξη του τομέα τόσο γεωγραφικά όσο και κλαδικά.
Το σύνολο των εργαζομένων που απασχολούνται στον χώρο της ΚΑΛΟ ανέρχεται σε 2.422, με μέσο όρο δύο εργαζόμενους ανά φορέα. Θεωρούμε ότι ο χώρος της ΚΑΛΟ έχει τις δυνατότητες να προσφέρει πολύ περισσότερες θέσεις εργασίας, σε ένα εξαιρετικά ευρύ φάσμα επαγγελμάτων: από τον χώρο των κατασκευών, της παροχής υπηρεσιών υγείας, έως τον χώρο των εφαρμογών της υψηλής τεχνολογίας.
Ο δικός μας πολιτικός σχεδιασμός για την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία, εδράζεται σε τρεις πυλώνες:
1. Την καταπολέμηση της ανεργίας: Η ΚΑΛΟ συνιστά τομέα στον οποίο μπορούν να δημιουργηθούν αξιοπρεπείς και σταθερές θέσεις εργασίας. Προς αυτή την κατεύθυνση συμβάλλει και το πρόγραμμα επιχορηγήσεων, στο οποίο η πρόσβαση στη χρηματοδότηση συνδέεται με την υποχρέωση δημιουργίας θέσεων εργασίας.
2. Την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής με την προώθηση και την παροχή υπηρεσιών από τις επιχειρήσεις ΚΑΛΟ, με την ένταξη και την ενεργή συμμετοχή περιθωριοποιημένων και ευάλωτων ομάδων (ατόμων με αναπηρία, ατόμων με προβλήματα εξάρτησης, απεξαρτημένων ατόμων, φυλακισμένων και αποφυλακισμένων) άλλες ομάδες του πληθυσμού με ιδιαίτερα κοινωνικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά.
3. Τις Υπηρεσίες Ένταξης προσφύγων και μεταναστών: Η ΚΑΛΟ μπορεί να αποτελέσει ένα από τα εργαλεία για τη ένταξη προσφύγων και μεταναστών που ζουν στη χώρα μας.
Τους στόχους αυτούς επιχειρούμε να υπηρετήσουμε με σειρά στοχευμένων πολιτικών:
Α. Μετά τη δημιουργία του Ηλεκτρονικού Μητρώου για του φορείς ΚΑΛΟ, προχωρούμε στη δημιουργία Κέντρων Στήριξης ΚΑΛΟ. Πρόκειται για δράση που υποστηρίζεται από τους ίδιους φορείς του χώρου. Τα Κέντρα θα υποστηρίξουν και θα καθοδηγήσουν τους πολίτες που επιθυμούν να δημιουργήσουν μια επιχείρηση ΚΑΛΟ. Η πρόσκληση βγήκε τον Αύγουστο και έκλεισε πριν από δεκαπέντε ημέρες. (έγιναν 42 αιτήσεις και γίνεται έλεγχος των προτάσεων). Το κάθε εγκεκριμένο σχήμα θα λάβει συνολική ενίσχυση 127.000 για δαπάνες εξοπλισμού, μισθοδοσίας και λειτουργικά έξοδα για δεκαοχτώ μήνες. Τα κέντρα θα ενημερώνουν τους πολίτες για το πώς μπορεί να στηθεί μια επιχείρηση ΚΑΛΟ, να εγγραφεί στο μητρώο, και βοηθούν εν συνεχεία τις υπό διαμόρφωση επιχειρήσεις να συγκροτήσουν το επιχειρηματικό τους σχέδιο ώστε να είναι βιώσιμες και ανταγωνιστικές. Τα κέντρα θα υλοποιούν δράσεις προβολής και δημοσιότητας ώστε να μεταλαμπαδεύεται η ιδέα της ΚΑΛΟ στον ευρύτερο πληθυσμό. Και σε δεύτερη φάση τα κέντρα στήριξης συνενώνονται ώστε να διασυνδεθούν οι επιχειρήσεις μεταξύ τους και να καταστούν βασικός εμπλεκόμενος φορέας της οικονομικής δραστηριότητας της χώρας.
Β. Σχεδιάζουμε συνεκτικές πολιτικές και δημιουργούμε ένα καινοτόμο «στρατηγείο», τον Εθνικό Μηχανισμό, για τη συλλογή και επεξεργασία στατιστικών δεδομένων, την παρακολούθηση, την αξιολόγηση και τη χάραξη πολιτικής σχετικά με την ΚΑΛΟ. Ο Εθνικός Μηχανισμός θα περιλαμβάνει τόσο κυβερνητικούς θεσμικούς παράγοντες όσο και φορείς που δραστηριοποιούνται στην ΚΑΛΟ.
Γ. Συνεχίζοντας στις δράσεις υποστήριξης, υλοποιούμε άμεσα συγκεκριμένες δράσεις χρηματοδότησης. Πρόκειται για ιδιαίτερα σημαντικές δράσεις, στις οποίες αποδίδουμε άμεση προτεραιότητα. Τον Δεκέμβριο θα ενεργοποιηθεί η 1η δράση επιχορήγησης και υποστήριξης των υφιστάμενων φορέων ΚΑΛΟ. Η δράση αυτή έχει προϋπολογισμό 27 εκατομμυρίων. Οι φορείς που είναι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Φορέων ΚΑΛΟ, θα μπορούν να λάβουν επιχορήγηση για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, κάλυψη λειτουργικών δαπανών, αγορά εξοπλισμού κ.λπ. Η λειτουργία των επιχειρήσεων προβλέπεται να υποστηριχθεί για δεκαοχτώ μήνες.
Ανάλογα με τον κύκλο εργασιών που έχουν οι επιχειρήσεις θα λάβουν από 25.000 ευρώ έως 250.000 ευρώ οικονομική ενίσχυσης. Για τις επιχειρήσεις που έχουν υψηλότερο τζίρο προϋπόθεση για να λάβουν την οικονομική ενίσχυση θα είναι να δημιουργήσουν επιπλέον θέσεις εργασίας (από μία έως τέσσερις).
Η 2η δράση επιχορήγησης θα αφορά νέες επιχειρήσεις ΚΑΛΟ και θα υλοποιηθεί από τις περιφέρειες από τις αρχές του νέου έτους.
Δ. Παράλληλα σχεδιάζουμε ένα νέο πρόγραμμα επιχορήγησης των υφιστάμενων ΚΑΛΟ αποκλειστικά για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Το πρόγραμμα θα είναι συνολικού ύψους 11 εκατομμυρίων. Άρα δεν μιλάμε για ένα κλασσικό γενικό πρόγραμμα ανεργίας, αλλά για ένα απολύτως στοχευμένο πρόγραμμα στην ΚΑΛΟ, σχεδιασμένο στη βάση των αναγκών αυτών των επιχειρήσεων, με στόχο να ενισχυθούν με εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό. Ξεχωριστός δε είναι ο προϋπολογισμός μας (ύψους 2 εκατ) και ο σχεδιασμός για την πρόσληψη ατόμων με αναπηρίες στις επιχειρήσεις αυτές.
Ε. Επιπλέον σε συνεργασία με το ταμείο παρακαταθηκών και δανείων προχωρούμε άμεσα σε μια ακόμη δράση διευκόλυνσης των επιχειρήσεων ΚΑΛΟ: δια μορφώνουμε το πλαίσιο ώστε να χορηγούνται εύκολα εγγυητικές επιστολές στις ΚΑΛΟ για τη συμμετοχή και εκτέλεση έργων σε διαγωνισμούς του δημοσίου.
Στ. Στα σχέδιά μας βρίσκεται και η δημιουργία Ταμείου Κοινωνικής Οικονομίας, ενός Ν.Π.Ι.Δ. υπό την εποπτεία του Υπουργείου Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης που θα υποστηρίζει τους φορείς ΚΑΛΟ.
Το Ταμείο θα έχει ως σκοπό την χρηματοδότηση προγραμμάτων και δράσεων για την ενίσχυση των Φορέων Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας, όπως αυτοί ορίζονται στον ως άνω νόμο. Μέσα από τη χορήγηση μικρο-πιστώσεων, μικρο-δανείων (micro-financing) για επενδυτικές δαπάνες και κεφάλαια κίνησης.
Για το άμεσο μέλλον, αυτοί είναι οι βασικοί μας άξονες για την έμπρακτη υποστήριξη των φορέων ΚΑΛΟ.
Ο τομέας αναπτύσσεται αλλά έχουμε πολλή δουλειά ακόμη να κάνουμε διότι στόχος μας είναι το παράδειγμα της ΚΑΛΟ όχι απλώς να επιβιώσει, αλλά να καταστεί μεταξύ των κύριων μορφών οικονομικής και παραγωγικής δραστηριότητας. Και γι αυτό είναι απαραίτητο όλοι και όλες να συμβάλλουμε στην περαιτέρω δημοσιότητα και ανάπτυξή του.
Για αυτό τον σκοπό οργανώνουμε τη 2η ΚΑΛΟ ΑTHENS EXPO 2018, από 7 – 11 Νοέμβρη στο κέντρο της Αθήνας. Επιχειρήσεις, αλλά και κυρίως οι άνθρωποί τους, θα βρισκόμαστε όλοι και όλες μαζί στο κέντρο της πόλης, στους χώρους του παλιού Χρηματιστηρίου Αθηνών για να συζητήσουμε, να αγοράσουμε και να πουλήσουμε, κυρίως όμως να μοιραστούμε τον χώρο και τις ιδέες της ΚΑΛΟ. Σε μια γιορτή που θέλουμε να καθιερωθεί.
Αναβάθμιση της εργασίας στην χώρα μας
«Ο χώρος της ΚΑΛΟ πέρα από καταλυτικός εκφραστής του παραγωγικού μοντέλου που θέλουμε να υποστηρίξουμε, αποτελεί και βασικό εργαλείο για την υλοποίηση του κεντρικού μας σχεδίου για την ενίσχυση της εργασίας, για ποιοτικές και αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας», πρόσθεσε η υπουργός Εργασίας τόνίζοντς ότι «οι προσπάθειες και οι δράσεις μας για την ανάπτυξη του τομέα της ΚΑΛΟ κινούνται εξάλλου παράλληλα με την συνολική πολιτική μας για την αναβάθμιση της εργασίας στη χώρα μας», η οποία βασίζεται σε 3 άξονες:
«Από την 21 Αυγούστου, όπως είχαμε νομοθετήσει και δεσμευτεί, έχουν επανέλθει σε ισχύ οι βασικές αρχές των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Ήδη έχουμε επεκτείνει ως υποχρεωτικές 7 κλαδικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας που καλύπτουν συνολικά περίπου 190.000 εργαζόμενους και βελτιώνουν τους μισθούς και τους όρους εργασίας για δεκάδες χιλιάδες εξ αυτών.
Παράλληλα, επιταχύναμε και ξεκινήσαμε ήδη από τα τέλη Σεπτεμβρίου τη διαδικασία αύξησης του κατώτατου μισθού. Ο κατώτατος μισθός θα αυξηθεί τον Ιανουάριο του 2019 και θα ισχύει χωρίς δυσμενείς ηλικιακές διακρίσεις σε βάρος των νέων, θα καταργηθεί, δηλαδή, ο λεγόμενος υποκατώτατος μισθός.
Επίσης, βασική μας μέριμνα είναι η καταπολέμηση της παραβατικότητας στην αγορά εργασίας, η προστασία και η ενίσχυση των δικαιωμάτων των εργαζομένων. Αυτό έχει αποτυπωθεί με συγκεκριμένες ενέργειες και θεσμικές παρεμβάσεις, ήδη από την περίοδο που βρισκόμασταν ακόμα εντός του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής. Για πρώτη φορά θέσαμε κανόνες για την τήρηση των ωραρίων εργασίας, για τη δήλωση των υπερωριών, για την καταβολή των μισθών, για την προστασία των εργαζομένων στις εργολαβίες. Θεσμοθετήσαμε μέτρα καταπολέμησης της απλήρωτης εργασίας ενώ οι εργαζόμενοι στις επιχειρήσεις που πτωχεύουν παίρνουν πρώτοι τα δεδουλευμένα τους. Οι έλεγχοι για την αδήλωτη και υποδηλωμένη εργασία είναι εντατικοί και στοχευμένοι, ιδιαίτερα σε κλάδους υψηλής παραβατικότητας στους οποίους το ποσοστό αδήλωτης εργασίας έχει μειωθεί στο 12,4% το 2017, από 19,17% το 2014. Το ΣΕΠΕ ενισχύεται με προσωπικό και ηλεκτρονικά μέσα που κάνουν αποτελεσματικότερο το έργο του. Κάναμε αλλαγές στο πρόστιμο για την αδήλωτη εργασία συνδέοντάς το με κίνητρα πρόσληψης του αδήλωτου εργαζόμενου.
Στο μέτωπο καταπολέμησης της ανεργίας, σήμερα, μετά από τριάμισι χρόνια, η ανεργία έχει μειωθεί κατά 7 ποσοστιαίες μονάδες από το σημείο που η κυβέρνηση την παρέλαβε. Δεν εφησυχάζουμε και συνεχίζουμε την προσπάθεια με νέα 11 προγράμματα που θέτουν στο επίκεντρο την εργασία των νέων και θα υποστηρίξουν 89.000 περίπου ανέργους μέχρι τα μέσα του 2019».
Όπως υπογράμμισε στο τέλος της τοποθέτησής της η υπουργός:
«Κάναμε την στρατηγική επιλογή το 2015 να υλοποιήσουμε ένα σχέδιο που παίρνοντας υπόψη του τους δυσμενείς συσχετισμούς σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα έχτιζε τις προϋποθέσεις για την άσκηση διαφορετικής πολιτικής. Πετύχαμε να κερδίσουμε την πρώτη μάχη, κερδίζοντας ξανά την αυτονομία της χώρας στη χάραξη των πολιτικών της.
Έχουμε μπροστά μια ακόμα πιο κρίσιμη μάχη, το να καταφέρουμε να υλοποιήσουμε ένα συνολικό σχέδιο για την ανάκτηση των δικαιωμάτων που χάθηκαν όλα τα προηγούμενα χρόνια. Ένα σχέδιο που έχει στον πυρήνα του, τον κόσμο της εργασίας και τους νέους και σαν στόχο του την ικανοποίηση των αναγκών της κοινωνικής πλειοψηφίας, μέσα από ένα μοντέλο δίκαιης και βιώσιμης ανάπτυξης. Η πείρα μας δείχνει πως με την κοινωνία στο πλευρό μας μπορούμε να τα καταφέρουμε».