TTIP (Διατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων): Κύριος στόχος της είναι να παραμερίσει τις κανονιστικές ρυθμίσεις που αποτελούν «εμπόδιο» στην κερδοφορία των πολυεθνικών επιχειρήσεων
Η TTIP (Διατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων) είναι μία συνθήκη ελεύθερων συναλλαγών και επενδύσεων η οποία αποτελεί αντικείμενο μυστικής διαπραγμάτευσης μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ από το 2013.
Κύριος στόχος της είναι να παραμερίσει τις κανονιστικές ρυθμίσεις που αποτελούν «εμπόδιο» στην κερδοφορία των πολυεθνικών επιχειρήσεων. Στην πραγματικότητα, όμως, «εμπόδια» για την ΤΤΙP αποτελούν οι κοινωνικές κατακτήσεις των τελευταίων δεκαετιών (εργασιακά δικαιώματα, περιβαλλοντικές ρυθμίσεις, κανόνες ασφάλειας για τα τρόφιμα, προστασία των προσωπικών δεδομένων στο διαδίκτυο κ.ά) και τελικά η ίδια η Δημοκρατία.
Για τον περισσότερο κόσμο, το να βρει την άκρη του τι είναι μια τεράστια μυστική εμπορική συμφωνία της οποίας μάλιστα το όνομα είναι αρκτικόλεξο, είναι εξαιρετικά δύσκολο. Για όποιους δεν έχουν απολύτως καμιά ιδέα από όλα αυτά, καλά ακούσατε: η Διατλαντική Συμφωνία Εμπορίου και Επενδύσεων, η επερχόμενη εμπορική συμφωνία μεταξύ των δύο τεράστιων αγορών που είναι οι Η.Π.Α. και η Ε.Ε, αποτελεί αντικείμενο μυστικής διαπραγμάτευσης μέχρι στιγμής και οι πληροφορίες ως ένα σημείο έρχονταν μόνο από διαρροές, όπως αυτή της Wikileaks.
H αλήθεια είναι αυτή: Η ΤΤΙP (Transatlantic Trade and Investment Partnership) είναι ένα μνημόνιο (κυριολεκτικά και μεταφορικά) εμπορική συνεργασίας μεταξύ Η.Π.Α. και Ε.Ε, με σκοπό την προώθηση του ελεύθερου εμπορίου. Aκούγεται φανταστικό; Τότε γιατί το διαπραγματεύονται στα μουλωχτά; Ας δούμε πολύ συνοπτικά ποια είναι τα 5 βασικά σημεία της περιβόητης TTIP:
- Ανοίγουν προς ιδιωτικοποίηση όλες οι δημόσιες υπηρεσίες. Το οποίο σημαίνει ότι μια εταιρία από το Τέξας θα έχει τη δυνατότητα να αναλάβει την υπόθεση της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα ή το νερό, η υγεία και πάει λέγοντας. Στα πλαίσια της ΤΤΙΡ δεν θα υπάρχει δυνατότητα επιστροφής σε κρατικό έλεγχο μιας υπηρεσίας, ακόμα κι αν αυτή είναι η βούληση της κυβέρνησης και των πολιτών που την ψήφισαν.
- Οι προδιαγραφές για τα εμπορεύματα γίνονται ενιαίες για τις Η.Π.Α. και την Ε.Ε., πράγμα που προκαλεί ανησυχίες, ειδικά για τα τρόφιμα, καθώς οι Η.Π.Α. θεωρείται πως τηρούν χαμηλότερα στάνταρ, ειδικά σε ότι αφορά τη χρήση φυτοφαρμάκων αλλά και γενετικά τροποποιημένων τροφίμων. Στην Ε.Ε., μια εταιρία πρέπει να αποδείξει πως ένα προϊόν είναι ασφαλές για να το κυκλοφορήσει στην αγορά. Στις Η.Π.Α. συμβαίνει το ανάποδο: το κράτος πρέπει να αποδείξει πως το προϊόν είναι επικίνδυνο για να μπορέσει να το αποσύρει από την αγορά…
- Mε τη δημιουργία του ISDS, κατοχυρώνεται η δυνατότητα μιας εταιρίας να μηνύει ένα κράτος με ευνοϊκούς όρους σε ένα παράλληλο δικαστικό σύστημα, όταν θεωρεί πως αυτό αποτυγχάνει να τηρήσει τους όρους της ΤΤΙP. Aυτές οι αγωγές θα εξετάζονται μυστικά από ειδικά δικαστήρια (και όχι κρατικά) τα οποία θα αποζημιώνουν τις εταιρίες από τον κρατικό προϋπολογισμό. Δηλαδή, από τα λεφτά των φορολογούμενων.
- Οι πάροχοι υπηρεσιών διαδικτύου θα υποχρεούνται να παρακολουθούν τις δραστηριότητες των πολιτών στο διαδίκτυο και να τις καταδίδουν αν θεωρήσουν πως κάποιος είναι ύποπτος για παραβίαση των πνευματικών δικαιωμάτων. Καταργείται έτσι η αρχή των προσωπικών δεδομένων που θεμελιώνει την ευρωπαϊκή νομοθεσία.
- Tέλος, τα εργατικά δικαιώματα στην Ε.Ε. εναρμονίζονται με αυτά στις Η.Π.Α., το οποίο σημαίνει πλήρη κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων και του δικαιώματος στο συνδικαλισμό στην Ε.Ε. καθώς αυτά θεωρούνται φραγμοί για το εμπόριο. Ταυτόχρονα, με βάση τη μελέτη άλλων αντίστοιχων εμπορικών συμφωνιών, όπως ήταν η NAFTA στη Βόρεια Αμερική, η απελευθέρωση του εμπορίου θα σημάνει την ακόμα μεγαλύτερη αύξηση της ανεργίας, τόσο στην Ευρώπη όσο και στις Η.Π.Α.
Το ότι το συζητάνε πίσω από κλειστές πόρτες ακούγεται αρκετά λογικό, έτσι;
Οι 10 απειλές από την TTIP*
Από το ισπανικό κίνημα εναντίον της συνθήκης
Συνοπτικός κατάλογος απειλών από την συνθήκη ΤΤΙP (μετάφραση από τα ισπανικά)
1. Απειλή για τη δημοκρατία και την εθνική κυριαρχία
α) Το Συμβούλιο Ρυθμιστικής Συνεργασίας, θεσμός που δημιουργείται με βάση την TTIP, υπονομεύει τη δημοκρατία και την εθνική κυριαρχία, διότι παρέχει το δικαίωμα στις πολυεθνικές επιχειρήσεις να παραβιάζουν νόμους και κανονισμούς που έχουν ψηφισθεί από τα κοινοβούλια των χωρών.
β) H ISDS -Investor State Dispute Statement- (Μηχανισμός επίλυσης διαφορών ανάμεσα στους επενδυτές και τα κράτη) θεσμός που επίσης δημιουργείται με βάση την TTIP, υπονομεύει την κυριαρχία των κρατών, τα οποία θα υποχρεώνονται να πληρώνουν μεγάλα χρηματικά πρόστιμα, εάν οι νόμοι που ψηφίζουν είναι αντίθετοι με τα συμφέροντα των πολυεθνικών επιχειρήσεων.
γ) Τα Διαιτητικά Δικαστήρια, που θεσμοθετούνται, όπως προβλέπεται στην TTIP, είναι διεθνή δικαστήρια που θα αποφασίζουν για τις διαφορές ανάμεσα στους επενδυτές και τα κράτη. Τα δικαστήρια αυτά υπονομεύουν το συνταγματικά θεσπισμένο σύστημα απονομής της δικαιοσύνης σε κάθε κράτος.
2. Απειλή για τις δημόσιες υπηρεσίες
α) H TTIP στοχεύει στην παράδοση των δημοσίων υπηρεσιών σε εταιρείες κερδοσκοπικού χαρακτήρα, γιατί αντιμετωπίζει τις δημόσιες υπηρεσίες σαν εμπορεύσιμα αγαθά που αποφέρουν κέρδη και όχι σαν δικαιώματα των πολιτών.
β) Στην πρώτη γραμμή της εμπορευματοποίησης βρίσκονται οι δημόσιοι τομείς της υγείας, της παιδείας, του πολιτισμού, της κοινωνικής ασφάλισης, του συστήματος συνταξιοδότησης, της διαχείρισης των ταμείων, οι μεταφορές και οι συγκοινωνίες και η διαχείριση των υδάτινων πόρων με κίνδυνο για την ασφαλή παροχή νερού στους πολίτες
γ) Η λειτουργία του δημοσίου τομέα με βάση την αλληλεγγύη και την κοινωνική δικαιοσύνη θα εξαφανισθεί σε όφελος των πολυεθνικών, αφού ο δημόσιος τομέας θα λειτουργεί με βάση τους νόμους της αγοράς.
3. Απειλή για τη διατροφική ασφάλεια
α) Θα επιτραπεί το εμπόριο γενετικά τροποποιημένων οργανισμών και προϊόντων, που σήμερα είναι απαγορευμένα στην Ευρωπαϊκή Ένωση για τη διατροφή των ανθρώπων.
β) Θα επιτραπεί η παραγωγή μοσχαρίσιου και αγελαδινού κρέατος από ζώα, για τη διατροφή των οποίων έχουν χρησιμοποιηθεί ορμόνες, όπως και χοιρινού κρέατος του οποίου η επεξεργασία έχει γίνει με χλώριο. Το ίδιο θα ισχύει και για τα πουλερικά. Αυτά προβλέπονται στη νομοθεσία των ΗΠΑ.
γ) Θα καταργηθεί η ενημέρωση με ετικέτες στα προϊόντα, γιατί θεωρείται εμπόδιο στην εμπορική τους διακίνηση
δ) θα περιορισθεί ή θα καταργηθεί η αρχή της προφύλαξης των πολιτών από επικίνδυνα προϊόντα.
4. Απειλή για το κλίμα και την καθαρή ενέργεια
α) Θα ενταθεί η πίεση για εκμετάλλευση των φυσικών πόρ ων και θα ενισχυθούν οι νέες τεχνικές εξόρυξης, όπως η υδραυλική ρωγμάτωση, γνωστή σαν “fracking”.
β) Θα εισάγονται από τις ΗΠΑ και τον Καναδά προϊόντα πετρελαίου που παράγεται από κοιτάσματα ασφαλτούχας άμμου και περιέχουν 23% περισσότερα αέρια του φαινομένου του θερμοκηπίου.
γ) Θα υπάρξει κίνδυνος για αθέτηση της δέσμευσης που έχει αναλάβει η Ευρωπαϊκή Ένωση δηλαδή μέχρι το 2020 να πετύχει το στόχο του 20-20-20. (Αυτό σημαίνει 20% μείωση των αερίων του θερμοκηπίου, 20% αύξηση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και 20% αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας).
5. Απειλή για το περιβάλλον και τη γεωργία
α) Θα περιορισθούν τα γεωργικά και κτηνοτροφικά προϊόντα βιολογικής παραγωγής και θα χαθούν οι τοπικές ποικιλίες και μαζί με αυτές τα ενδημικά είδη χλωρίδας και πανίδας και ως εκ τούτου η βιοποικιλότητα.
β) Πολύ γρήγορα θα εξαφανισθεί η οικογενειακή γεωργία σε όφελος της βιομηχανοποιημένης.
γ) Θα τεθούν σε κίνδυνο οι ονομασίες προέλευσης των γεωργικών και αγροτικών προϊόντων.
δ) Θα τεθεί σε κίνδυνο η αρχή της προστασίας της υγείας, αφού θα επιτρέπεται η χρήση χημικών ουσιών.
ε) Θα αυξηθεί η παραγωγή αερίων διοξειδίου του άνθρακα, CO2.
ζ) Θα εξαφανισθούν πολύ γρήγορα οι παραδοσιακές αγροτικές περιοχές με την επικείμενη ομοιομορφοποίηση των γεωργικών εκτάσεων.
6. Απειλή για τα εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα
α) Θα επιδιωχθεί η προσαρμογή της εργατικής νομοθεσίας της ΕΕ με αυτήν των ΗΠΑ, οπου τα εργασιακά πρότυπα είναι τα χείριστα και τα συνδικαλιστικά δικαιώματα ανύπαρκτα.
β) Θα χαθούν εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας, συνολικά περίπου 600.000 στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
γ) Θα κλείσουν χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, γιατί δε θα μπορούν να έχουν την ίδια πρόσβαση στις πηγές χρηματοδότησης, όπως οι πολυεθνικές επιχειρήσεις.
δ) Θα επικρατήσει ένα κοινωνικό dumping, διότι το κεφάλαιο θα μπορεί να μεταφέρεται ελεύθερα εκεί όπου θα πετυχαίνει τα μεγαλύτερα κέρδη. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι οι μισθοί θα μειώνονται και θα περιορίζονται τα εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα.
7. Απειλή για τα προσωπικά δεδομένα
α) Θα υπάρχει μεγαλύτερη δυνατότητα πρόσβασης εκ μέρους των επιχειρήσεων στα προσωπικά δεδομένα των κατοίκων κάθε χώρας και ιδιαίτερα στις πληροφορίες σχετικά με την ιθαγένεια με αποτέλεσμα να παραβιάζονται βασικά δικαιώματα δεδομένα των πολιτών.
β) Τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας θα ρυθμίζονται από τις επιχειρήσεις οι οποίες με πρόσχημα την προστασία από την “πειρατεία” θα περιορίζουν την ελεύθερη πρόσβαση των πολιτών στη γνώση και τις καινοτομίες.
γ) Θα υπάρχουν αρνητικές επιπτώσεις στην ελεύθερη έκφραση εξαιτίας του ελέγχου εκ μέρους των επιχειρήσεων των προσωπικών δεδομένων που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο και ως εκ τούτου θα ελαχιστοποιηθεί ή θα περιορισθεί η ψηφιακή ελευθερία
8. Απειλή για τα φαρμακευτικά προϊόντα
α) Υπονομεύεται η ασφάλεια των φαρμακευτικών προϊόντων με την εισαγωγή νέων χημικών ουσιών
β) Θα ενισχυθεί η διακίνηση πατενταρισμένων φαρμάκων που θα είναι αντίθετα με τα γενόσημα, με αποτέλεσμα την περαιτέρω εμπορευματοποίηση της υγείας.
γ) Θα επιβληθεί μυστικότητα στις χημικές αναλύσεις και ως εκ τούτου δε θα είναι εύκολο να γίνει ασφαλής εκτίμηση του τελικού αποτελέσματος.
9. Απειλή για την ισότιμη πρόσβαση στην αγορά χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών
α) Οι τράπεζες θα πιέσουν για περαιτέρω απορρύθμιση του πλαισίου αγοράς χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών και για αντικατάστασή του με ένα νέο πλαίσιο που θα υπηρετεί ακόμη περισσότερο τα συμφέροντά τους.
β) Επιδιώκεται -κυρίως από το πανίσχυρο λονδρέζικο λόμπι χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, το γνωστό “Σίτυ”, όπως και από τη Γερμανική κυβέρνηση- να υπάρξει Στην TTIP ειδικό κεφάλαιο για την απελευθέρωση όλων των πληρωμών σε τρέχοντες λογαριασμούς και όλων των μεταφορών χρημάτων για μεγάλες επενδύσεις, πράγμα το οποίο θα κάνει ακόμη πιο δύσκολο τον έλεγχο της ροής των κεφαλαίων.
γ) Θα καταργηθεί ο έλεγχος των πληρωμών ανάμεσα σε ΗΠΑ και ΕΕ τόσο για τα αγαθά όσο και για τις υπηρεσίες, όπως επίσης και των πληρωμών για εισφορές και μερίσματα καθώς και των πληρωμών που αφορούν χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες.
10 Απειλή για τη διαφάνεια και τη συμμετοχή των πολιτών
α) Οι διαπραγματεύσεις για την TTIP ανάμεσα στις ΗΠΑ και την ΕΕ ήταν τελείως μυστικές, μέχρις ότου είδαν το φως της δημοσιότητας διαρροές ντοκουμέντων από τα wikileaks.
β) Υπάρχει συμφωνία ανάμεσα στα μεγάλα μέσα επικοινωνίας των δύο πλευρών του Ατλαντικού να μη δημοσιοποιούν καθόλου πληροφορίες σχετικά με την TTIP, ή όσες δημοσιοποιούνται να είναι πολύ συγκεχυμένες
γ) Σιωπή επίσης έχουν επιβάλλει τα μεγάλα κόμματα που εκπροσωπούν το δικομματισμό, τόσο στα κράτη της ΕΕ όσο και στις ΗΠΑ, παρά το γεγονός ότι η συμβολή τους στην ολοκλήρωση της ΤTIP είναι αδιαμφισβήτητη.
δ) Το Δεκέμβριο του 2014 η Κομισιόν απέκρυψε και δημοσιοποίησε ποτέ τα αποτελέσματα έρευνας που είχε πραγματοποίησε σε κράτη της ΕΕ σχετικά με τον ISDS (μηχανισμό επίλυσης διαφορών) και το Διαιτητικό Δικαστήριο, θεσμοί που περιέχονται στη συμφωνία. Η απόκρυψη έγινε, διότι το 97% από τους 150000 πολίτες που πήρε μέρος στην έρευνα, απάντησε αρνητικά.
* Το κείμενο έχει συνταχθεί από το ισπανικό κίνημα εναντίον της ΤΤΙP
Με πληροφορίες από το http://luben.tv/ και από διάφορες άλλες πηγές
Μπροσούρα: Διατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων (TTIP) – Ανανεωμένη έκδοση
Από το Ελληνικό παράρτημα του Ινστιτούτου Ρόζα Λούξεμπουργκ
Όταν κυκλοφόρησε η πρώτη έκδοση αυτής της μπροσούρας την άνοιξη του 2014, λίγοι μπορούσαν να φανταστούν ότι το ΤΤΙΡ θα γινόταν ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα στην πολιτική σκηνή της Ευρώπης. Έκτοτε το ΤΤΙΡ αποτελεί θέμα των πολιτικών συζητήσεων και συγκεντρώνει όλο και περισσότερο το ενδιαφέρον των ΜΜΕ σε πολλές χώρες. Παράλληλα, η κοινή γνώμη συνειδητοποιεί όλο και πιο καθαρά τους κινδύνους που συνεπάγεται η σύναψη μιας τέτοιας συμφωνίας. Ανανεώσαμε λοιπόν κι εμείς την μπροσούρα μας για το ΤΤΙΡ, ώστε να ανταποκρίνεται στις τελευταίες εξελίξεις.
Οι ανησυχίες σχετικά με το ΤΤΙΡ που διατυπώνονται αναλυτικά στην πρώτη έκδοση παραμένουν επίκαιρες, αφού τα βασικά περιεχόμενα της σχεδιαζόμενης συμφωνίας δεν έχουν αλλάξει. Γι’ αυτό και στη νέα έκδοση, το αρχικό κείμενο παραμένει το ίδιο. Ωστόσο, τον περασμένο χρόνο σημειώθηκαν πολιτικές εξελίξεις γύρω από το ΤΤΙΡ, οι οποίες άλλαξαν τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τη σημασία του και τις αναμενόμενες επιπτώσεις του στην κοινωνία και το περιβάλλον. Ο John Hilary, στην εκτεταμένη καινούργια εισαγωγή του στη νέα έκδοση, εξηγεί τις εξελίξεις αυτές και αναφέρει τις ανάλογες πηγές, έτσι ώστε να αποκτήσουμε πρόσβαση σε όλα τα υλικά και τα εργαλεία που διαθέτουμε για να καταλάβουμε και να εκτιμήσουμε καλύτερα τους κινδύνους που συνεπάγεται το ΤΤΙΡ.
Προς το παρόν η ανανεωμένη έκδοση της μπροσούρας διατίθεται, εκτός από τα ελληνικά, στις εξής γλώσσες:
– Γαλλλικά
– Αγγλικά
Η πρώτη έκδοση διατίθεται σε περισσότερες γλώσσες.
