Επειδή θα ξεχάσουμε και αυτά που ξέραμε, ας προσπαθήσουμε να κάνουμε μια επανάληψη των γνώσεων μας
Σύμφωνα με το πρώτο άρθρο της Σύμβασης της Γενεύης για το Καθεστώς των Προσφύγων του 1951, πρόσφυγας είναι κάποιος «ο οποίος βρίσκεται εκτός της χώρας καταγωγής του ή του τόπου κατοικίας του, έχει δικαιολογημένο φόβο δίωξης για λόγους φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, συμμετοχής σε ορισμένη κοινωνική ομάδα ή λόγω πολιτικών πεποιθήσεων και εξαιτίας αυτού του φόβου δίωξης αδυνατεί ή δεν επιθυμεί να απολαμβάνει την προστασία αυτής της χώρας ή την επιστροφή σ’ αυτήν»
Το καταστατικό του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, για τους πρόσφυγες συντάχθηκε ουσιαστικά ταυτόχρονα με τη Σύμβαση του 1951 για τους Πρόσφυγες, με συνέπεια το κύριο διεθνές νομικό κείμενο και ο Οργανισμός που έχει σκοπό την εποπτεία της εφαρμογής του να είναι πολύ καλά συγχρονισμένα. Το Άρθρο 35 της Σύμβασης του 1951 αναφέρεται ρητά στη σχέση αυτή και καλεί τα κράτη να συνεργάζονται με την Υ.Α.(Ύπατη Αρμοστεία του Ο.Η.Ε.) σε θέματα που σχετίζονται με την εφαρμογή της ίδιας της Σύμβασης και με οποιουσδήποτε νόμους, κανονισμούς ή διατάγματα που συντάσσουν τα κράτη και θα μπορούσαν να επηρεάσουν τους πρόσφυγες.
Ο κύριος ρόλος της Υ.Α. είναι να εξασφαλίζει ότι οι πρόσφυγες χαίρουν προστασίας, και βοηθά σε αυτό το έργο, όσο είναι δυνατό, τις χώρες ασύλου. Φροντίζει ώστε τα κράτη να είναι ενημερωμένα για τις υποχρεώσεις τους και πρόθυμα να τις εκπληρώσουν, προκειμένου να προστατεύσουν τους πρόσφυγες και τα πρόσωπα που ζητούν άσυλο.
Η διεθνής προστασία των προσφύγων αρχίζει με τη διασφάλιση της πρόσβασή τους σε μια ασφαλή χώρα ασύλου, τη χορήγηση του ασύλου και την εξασφάλιση του σεβασμού των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματός τους να μην αναγκάζονται να επιστρέψουν σε χώρα όπου απειλείται η ασφάλειά τους ή η επιβίωσή τους (αρχή της μη επαναπροώθησης)
Όλα τα παραπάνω είναι μερικές από τις διακηρυγμένες αρχές για την προστασία των προσφύγων που μπορεί κανείς να βρει σε κείμενα της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ ή στη Σύμβασης της Γενεύης για το Καθεστώς των Προσφύγων του 1951.
Ας αφήσουμε τώρα τα κείμενα και ας έλθουμε στον παραλογισμό των ημερών μας.
Τι βλέπουμε σήμερα να συμβαίνει;
• Την ΕΕ να παραβιάζει την συνθήκη της Γενεύης και καταπατεί τα δικαιώματα των προσφύγων όπως αυτά διατυπώνονται από την Υ.Α. του Ο.Η.Ε.
• Την μία μετά την άλλη χώρα της Ε.Ε. να κλείνουν τα σύνορα στους πρόσφυγες, αντί να διασφαλίζουν την ασφαλή πρόσβασή τους σε ασφαλή χώρα ασύλου.
• Να καλούν το ΝΑΤΟ στο Αιγαίο «για την ανάσχεση της παράνομης διακίνησης ανθρώπων και της παράνομης μετανάστευσης», όπως δήλωσαν οι υπουργοί άμυνας του ΝΑΤΟ, γιατί στόχος είναι « να αντιμετωπισθεί η εμπορία ανθρώπων και τα παράνομα δίκτυα διακινητών» και η « διεξαγωγή αναγνώρισης , παρακολούθησης και επιτήρησης παράνομων διελεύσεων στο Αιγαίο»
Ας προσπαθήσουμε τώρα να ερμηνεύσουμε την πραγματικότητα χρησιμοποιώντας τον κοινό νου που διαθέτουμε.
Είναι κατά την άποψή μου φανερό πως όλα αυτά τα μέτρα μόνο στη διασφάλιση των δικαιωμάτων των προσφύγων δεν αποσκοπούν. Αν είναι κάτι που διασφαλίζουν είναι η καταπάτηση αυτών των δικαιωμάτων και η «προστασία» μιας φοβικής – ρατσιστικής Ευρώπης από τους πρόσφυγες.
Είναι επίσης φανερό πως όλα αυτά τα «μέτρα» αποσκοπούν στην μη διέλευση των προσφύγων σε ασφαλείς χώρες ασύλου, γιατί ο κοινός νους που διαθέτουμε μας οδηγεί στη σκέψη, πως αν θες να προστατέψεις τους πρόσφυγες από την εκμετάλλευση των παράνομων διακινητών ορίζεις νόμιμες πύλες εισόδου, όπως έχεις υποχρέωση , οπότε δεν μένει τίποτα παράνομο για να αντιμετωπίσεις.
Έτσι και το ΝΑΤΟ δεν θα είχε τίποτα να επιτηρήσει, αφού η μετακίνηση των προσφύγων είναι νόμιμη και διασφαλισμένη από το διεθνές δίκαιο.
Αν παραδέχεται η Ε.Ε και το ΝΑΤΟ πως η διέλευση των μεταναστών δεν γίνεται νόμιμα πρέπει επίσης να παραδεχτούν πως όλοι αυτοί που υποχρεούνται να διασφαλίσουν τη νόμιμη διέλευση, δεν το κάνουν. Άρα είναι αυτοί που παρανομούν!!
Ποια είναι η στάση της ελληνικής κυβέρνησης μέσα σ’ αυτό το σκηνικό;
Μέχρι σήμερα το ελληνικό κράτος αν και βρίσκεται στη γνωστή δύσκολη θέση, είναι το μόνο που λειτούργησε ( χωρίς να παραγνωρίζονται καθυστερήσεις και ελλείψεις) σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες προστασίας των δικαιωμάτων των προσφύγων. Το ελληνικό κράτος έκανε και κάνει διάσωση προσφύγων και όχι παρεμπόδιση. Είναι η αιρετική παρουσία που καταδεικνύει την υποκρισία της ΕΕ και γι’ αυτό δέχεται μια επίθεση, που επιχειρεί να μεταθέσει την παραβίαση των δικαιωμάτων των προσφύγων εκ’ μέρους της ΕΕ σε θέμα αδυναμίας ελέγχου συνόρων, διαστρεβλώνοντας για ακόμη μια φορά το διεθνές δίκαιο που επιβάλει ασφαλή πρόσβαση των προσφύγων και όχι κλειστά σύνορα.
Όμως η απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να συμφωνήσει στην εμπλοκή του ΝΑΤΟ στην παρεμπόδιση των προσφυγικών ροών δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να μας βρει σύμφωνους και αδικεί την μέχρι τώρα προσπάθειά της. Γιατί ακόμα και αν θέλαμε να αποδεχθούμε πως το ΝΑΤΟ θα εμποδίσει την εμπορία ανθρώπων μέσω της παράνομης διακίνησης(λέμε τώρα), θα έπρεπε ταυτόχρονα να έχουν παρθεί μέτρα για τη νόμιμη διακίνηση των προσφύγων. Αλλά από όσο μας είναι γνωστό τέτοια συζήτηση δεν γίνεται.
Πού καταλήγουμε λοιπόν;
Όλα αυτά τα «μέτρα» οδηγούν στην παρεμπόδιση της ασφαλούς μετακίνησης των προσφύγων και στην παραβίαση των δικαιωμάτων τους και η σημερινή κυβέρνηση οφείλει να αναδείξει και να καταδικάσει αυτή την υποκρισία, έστω και αν είναι το μόνο που μπορεί αυτή τη στιγμή να κάνει!!
Η Εριφυλη Χιωτέλλη είναι συντονίστρια του ΣΥΡΙΖΑ Λέσβου.
.
.