Το γεγονός είναι ότι η ανεργία στη Λέσβο, όπως και στα άλλα νησιά του Β. Αιγαίου από το 2009 σαν αποτέλεσμα των μνημονιακών πολιτικών έχει εκτοξευθεί.

Το εκτιμώμενο ύψος της (πάνω – κάτω 15.000 για όλο το Β. Αιγαίου και περίπου 10.000 στη Λέσβο) έχει ξεπεράσει κατά πολύ, εδώ και πολλά χρόνια τις “κανονικές δυνατότητες παραγωγής θέσεων εργασίας” – αν υπάρχει κάτι τέτοιο – του νησιού.

Για να έχουμε μια τάξη μεγέθους, η “ιστορική” ανεργία στα νησιά μας, δηλαδή ο αριθμός των ανέργων που υπήρχαν τις εποχές “της ανάπτυξης” ήταν περίπου 2.000 – 2.500 άτομα.

Για να έχουμε επίσης μια τάξη μεγέθους του προβλήματος, ένας στόχος που λέει ότι σε βάθος δεκαετίας θα καταφέρουμε να επαναφέρουμε την ανεργία στα “ιστορικά της επίπεδα” προϋποθέτει ότι θα δημιουργούνται σε ετήσια βάση στο νησί περίπου 1.000 θέσεις εργασίας τον χρόνο, που αντιστοιχούν είτε σε 100 νέες επιχειρήσεις που θα απασχολούν από 10 άτομα είτε 10 νέες επιχειρήσεις που θα απασχολούν από 100 άτομα.

Τέτοιοι ρυθμοί δημιουργίας θέσεων εργασίας, δεν έχουν καταγραφεί ποτέ στην ιστορία του καπιταλισμού στο νησί μας, ο μέσος όρος απασχόλησης είναι περίπου 1,5 εργαζόμενοι ανά επιχείρηση, ενώ οι επιχειρήσεις που απασχολούν πάνω από δέκα εργαζόμενους, είναι μετρημένες στα δάκτυλα των δύο χεριών.

Αυτά είναι τα πραγματικά δεδομένα που έχουμε όσον αφορά την ανεργία και η οποιαδήποτε συζήτηση και σχεδιασμός, θα πρέπει να ξεκινάει από αυτά. Το πρόβλημα  είναι υπαρκτό και η ανάγκη επίσης: Για να μπορέσει το νησί να διατηρηθεί βιώσιμο, θα πρέπει τα επόμενα χρόνια να δημιουργούνται εκατοντάδες νέες θέσεις εργασίας κάθε χρόνο κάτι που δεν έχει γίνει κατορθωτό ποτέ μέχρι τώρα, σε όλη τη σύγχρονη ιστορία του.

Αν αυτά είναι τα πραγματικά δεδομένα του προβλήματος, τότε οι όποιες  “λύσεις” του είναι πολύ συγκεκριμένες. Οι επιλογές που υπάρχουν είναι τρεις:

• Ελπίζουμε και περιμένουμε να υπάρξουν “επενδυτές”, επιχειρηματίες δηλαδή οι οποίοι θα αναλάβουν να δημιουργήσουν μαζικά θέσεις εργασίας. Σε αυτούς τους “επενδυτές” υπολογίζουμε και το “κράτος”
• Μαζική μετανάστευση των ανέργων, ειδικότερα των νέων στην ηπειρωτική Ελλάδα (που αντιμετωπίζει εξίσου το ίδιο πρόβλημα) ή το χειρότερο στο εξωτερικό.
• Ενεργοποίηση των ίδιων των ανέργων στην κατεύθυνση της δημιουργίας των όρων (για την ακρίβεια “νέων όρων”) για την είσοδό τους “στην αγορά εργασίας”.

Κατά τη γνώμη μας, από τις παραπάνω τρεις επιλογές, η πλέον ρεαλιστική και βιώσιμη για το μέλλον του νησιού και τον ανθρώπων του, φαντάζει η τελευταία με την πρώτη να παίζει συμπληρωματικό ρόλο.

Αυτό, όχι γιατί έχουμε κάποιο “ιδεολογικό κόλλημα” με τον “ιδιωτικό τομέα” και τις δυνατότητες της ατομικής “επιχειρηματικότητας”,  να δημιουργήσουν σήμερα μαζικά “θέσεις εργασίας” στο νησί μας.

Η, καπιταλιστικού τύπου, “επιχειρηματικότητα”, δημιουργεί μαζικά νέες θέσεις εργασίας σε δύο κυρίως περιπτώσεις: Είτε όταν μπορεί να βρει διαθέσιμο άφθονο και φθηνό εργατικό δυναμικό και άρα προχωράει σε επενδύσεις “έντασης εργασίας”, είτε – ελλείψει αυτού – μπορεί να αξιοποιήσει την εργασία που εμπεριέχεται στα μέσα παραγωγής και άρα προχωρά σε επενδύσεις που αξιοποιούν τις διαθέσιμες τεχνολογίες.

Τίποτα από τα παραπάνω δεν μπορεί να βρει στο νησί μας, αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος που τις τελευταίες πολλές δεκαετίες, στο νησί, επικράτησε ένα μοντέλο μικρής και κυρίως με οικογενειακό χαρακτήρα επιχειρηματικότητας.

Η ενεργοποίηση λοιπόν των ίδιων των ανέργων, με άλλα λόγια της ίδιας της τοπικής κοινωνίας, φαντάζει μονόδρομος και όπως έχει ξαναγραφεί εδώ στα ΜΠΛΟΚΙΑ κάτι τέτοιο δεν είναι μόνο αναγκαίο, αλλά και εφικτό, ακριβώς γιατί σήμερα υπάρχουν, εκτός από τις “αντικειμενικές” και οι “υποκειμενικές” προϋποθέσεις.

Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να μάθουμε και να αξιοποιήσουμε την συσσωρευμένη εμπειρία που υπάρχει (και στο νησί μας) και με βάση αυτή την εμπειρία, αλλά και τις δυνατότητες που προσφέρει το (με την ευρεία έννοια) περιβάλλον να δούμε το μέλλον με άλλη ματιά.