Είναι γεγονός αναμφισβήτητο ότι το “προσφυγικό” έχει επηρεάσει την καθημερινότητα μας. Περισσότερο όμως έχει επηρεάσει την καθημερινότητα  των κατοίκων των περιοχών της «πρώτης γραμμής», του Μολύβου, της σκάλας Συκάμιας, της Κλειούς, του Μανταμάδου της Πέτρας αλλά και της ίδιας της πόλης.

Το σύνολο  των κατοίκων όλων αυτών των  περιοχών, αντέδρασαν θετικά με εξαιρέσεις βέβαια, αλλά το συνολικό ισοζύγιο είναι θετικό και αυτό είναι πρώτη πρώτα και κυριά για τους κατοίκους των παραπάνω περιοχών

Είναι αλήθεια επίσης, ότι αυτό το τεράστιο προσφυγικό κύμα μας έπιασε όλους στον ύπνο.  Πρώτα και κυρία έπιασε την κυβέρνηση στον ύπνο. Πρέπει όμως να παραδεχτούμε ότι η ίδια η φύση του προβλήματος, το κάνει να είναι από αυτά που δεν υπάρχουν «μάνιουαλς» δηλαδή «οδηγίες χρήσης», και έτοιμες λύσεις. Άλλωστε είναι η πρώτη φορά μετά τον πόλεμο, που η Ευρώπη, αντιμετωπίζει ένα τέτοιο τεράστιο προσφυγικό κύμα, που πάει να πει, ότι σε μεγάλο βαθμό τις λύσεις τις βρίσκει κανείς στην πορεία.

Μια «νέα κανονικότητα», αλλά με προβλήματα…

Από την άλλη, πρέπει όλοι και όλες να παραδεχτούμε, ότι τώρα πια, τα πράγματα έχουν μπει σε μια κανονικότητα. Το «προσφυγικό» έχει δημιουργήστε μια νέα κανονικότητα για όλους και όλες μας, αλλά πολύ περισσότερο για τις περιοχές της «πρώτης γραμμής».

Αυτές οι περιοχές που υποδέχονται τα μεγαλύτερα κύματα των προσφύγων είναι ταυτόχρονα και οι περιοχές που υποδέχονται τα μεγαλύτερα τουριστικά κύματα στο νησί. Είναι λοιπόν απόλυτα φυσικό οι κάτοικοι τους, που στην μεγάλη τους πλειοψηφία ζουν από τον τουρισμό να ανησυχούν για το πως οι ροές (δηλαδή η πραγματικότητα) θα επηρεάσει τη δουλειά από την οποία ζουν, με αλλά λόγια θα επηρεάσει, σε προσωπικό επίπεδο πια, τον κάθε ένα και την κάθε μία.

Πράγματι, τα μηνύματα που υπάρχουν δεν είναι θετικά. Όλες οι πληροφορίες συγκλίνουν στο ότι οι κρατήσεις για αυτό το καλοκαίρι είναι πολύ χαμηλότερες σε σχέση με άλλες χρονιές.

Αν και, μια σημαντική ανακούφιση στις παραπάνω περιοχές δίνουν οι κρατήσεις από τους διάφορους εθελοντές και αλληλέγγυους, αυτό δεν φαίνεται ικανό να ισοφαρίσει τη ζημιά, από τη στιγμή, που τα έσοδα από αυτές τις κατηγορίες δεν διαχέονται σε όλο το κύκλωμα του τουρισμού.

Έχουμε λοιπόν μπροστά μας ένα σοβαρό θέμα, που τώρα και εφόσον τα πράγματα έχουν μπει σε μια σειρά, πρέπει να ασχοληθούμε στα σοβαρά μαζί του.  Όμως, το να «ασχοληθούμε στα σοβαρά μαζί του» σημαίνει ότι πρέπει πρώτα και κύρια να δούμε πώς θα το λύσουμε με βάση τη «νέα πραγματικότητα» και την κανονικότητα που αυτή έχει δημιουργήσει: Των προσφύγων που έρχονται κατά κύματα στις ακτές μας.

Δεν μπορεί να γίνει διαφορετικά, πολύ περισσότερο δε, όταν κανείς μας δεν ξέρει πόσο θα κρατήσει, αυτή την νέα πραγματικότητα. Με βάση αυτή θα πρέπει όλοι μας και  οι τοπικές κοινωνίες μας να κάνουμε τα σχέδια μας από δω και πέρα. Και αυτό είναι κάτι που πρέπει να το αποδεχτούμε όλοι και όλες.

…αλλά και κρίση του τουριστικού μας μοντέλου…

Δεν θα μπορέσουμε, όμως, να βρούμε αποτελεσματικές λύσεις, εάν ταυτόχρονα δεν αποδεχτούμε και κάτι ακόμα: Η προσφυγική κρίση ουσιαστικά έφερε στην επιφάνεια τα δομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει το όποιο μοντέλο πάνω στο οποίο στηρίχθηκε η  τουριστική ανάπτυξη του νησιού,  έτσι όπως αυτό εμφανίζεται και στις βόρειες περιοχές του. Αυτό, όπως όλοι και όλες γνωρίζουμε, είναι ο λεγόμενος «μαζικός τουρισμός», οι «πτήσεις τσάρτερς», τα «πακέτα».

Όμως, όπως όλοι οι ειδικοί, αλλά και οι επαγγελματίες του κλάδου γνωρίζουν, αυτός ο τουρισμός,  είναι πολύ ευαίσθητος στις οποιασδήποτε, μικρές ή μεγάλες αλλαγές του περιβάλλοντος του, ειδικότερα σε αυτό που ονομάζουμε «κρίσεις».

Η εμφάνιση οποιασδήποτε «κρίσης» μικρής η μεγάλης  είναι ικανή να ώθηση τους χρήστες αυτού του μοντέλου να προσανατολιστούν σε άλλες περιοχές. Είναι κάτι που έχει ξανασυμβεί πολλές φορές και σε διάφορες περιοχές στο παρελθόν, είναι κάτι που συμβαίνει και τώρα και θα συμβεί με μαθηματική ακρίβεια στο μέλλον.

Είναι ακριβώς το ίδιο που γίνεται με τις κρουαζιέρες και τα κρουαζιερόπλοια, που από ότι όλα δείχνουν θα έχουμε εξίσου μεγάλο πρόβλημα τη φετινή σεζόν, μιας και αυτά αποφεύγουν πια να χρησιμοποιούν ως αφετηρία την Κωνσταντινούπολη, εξ΄ αιτίας των τελευταίων τρομοκρατικών επιθέσεων.

Στην ουσία του δηλαδή,  το «προσφυγικό» δεν έκανε τίποτα άλλο παρά να βγάλει στην επιφάνεια ένα δομικό πρόβλημα που έχει αυτό το μοντέλο τουρισμού που κυριαρχεί και στο νησί μας, ειδικότερα στις βόρειες περιοχές του. Ότι δηλαδή, από την ίδια του τη μορφή, δεν είναι ικανό να δημιουργήσει μακροχρόνιους και στέρεους δεσμούς με τις λεγόμενες “τουριστικές αγορές”.

Αυτό είναι το μόνο λογικό συμπέρασμα που μπορεί να βγάλει κάποιος, βλέποντας και ακούγοντας για την μεγάλη μείωση των κρατήσεων: Ολα αυτά τα χρόνια προωθούσαμε ένα τουριστικό προϊόν, το οποίο όμως δεν ήταν ικανό να δημιουργήσει ισχυρούς δεσμούς με τους πελάτες και με την πρώτη ευκαιρία αυτοί μας εγκαταλείπουν μαζικά (όπως ακριβώς «μαζικά» έρχονται…)

Οι λύσεις είναι μπροστά μας…

Να σχεδιάσουμε λοιπόν χωρίς να κλείνουμε τα μάτια μας και στις δύο «πραγματικότητες». Και την πραγματικότητα που λέγεται «προσφυγικό» αλλά και την πραγματικότητα που λέγεται «κατάρρευση ενός μοντέλου τουριστικής ανάπτυξης».

Έχοντας όμως αυτές τις δύο πραγματικότητες μπροστά στα μάτια μας, οι λύσεις φαντάζουν αυτονόητες: Όλο αυτό το διάστημα της κρίσης, μπορεί κάποιοι –πολλοί – να «μας άφησαν», όμως  εξίσου πολλοί ίσως και περισσότεροι μας στήριξαν και μας στηρίζουν. Έμαθαν για εμάς, άκουσαν για εμάς, πόνεσαν μαζί μας, «στα δύσκολα» είναι εδώ.

Ετσι, το στοίχημα για όλους εμάς, ειδικότερα για τους κατοίκους των περιοχών της πρώτης γραμμής, δεν είναι αν θα καταφέρουμε (και πώς;), να πείσουμε τους καταναλωτές ενός μοντέλου που έχει ήδη καταρρεύσει ότι «τίποτα δεν συμβαίνει στη Λέσβο», αλλά αν θα καταφέρουμε να αξιοποιήσουμε (και πώς;), τους νέους φίλους που απόκτησε το νησί μας.!