21η Απριλίου, 50 χρόνια μετά

του Αριστείδη Καλάργαλη 21/04/2017

Γιατί διήρκεσε 7 χρόνια η δικτατορία; Γιατί στη γειτονική Τουρκία η περσινή απόπειρα κράτησε κάποιες ώρες; Επειδή και στις δυο περιπτώσεις ο λαός, ο καθημερινός άνθρωπος, λειτούργησε διαφορετικά.

Σε μια συνέντευξή του ο δικτάτορας Στυλιανός Πατακός είχε πει ότι αν τις πρώτες ώρες της 21ης Απριλίου 1967 κατέβαιναν στους δρόμους των πόλεων μερικές χιλιάδες άνθρωποι εμείς δεν θα μέναμε. Δηλαδή οι άνθρωποι και κάτοικοι αυτής της χώρας να γινόταν πολίτες και να υπερασπιζόταν το πολίτευμα της Ελλάδας.

Σε πρόσφατο άρθρο του ο Περικλής Κοροβέσης, (Εφημερίδα των Συντακτών 14 -17 Απριλίου), ένας από αυτούς που βασανίστηκαν για τις ιδέες τους, γράφει για αυτό το γεγονός. Στον Σύνδεσμο Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αγωνιστών είναι 800 περίπου τα μέλη. Υπολογίζοντας και όσους πήραν ενεργό μέρος κατά της δικτατορίας φθάνουν τους τρεις χιλιάδες περίπου! Όσο κι αν αυξηθεί αυτός ο αριθμός θα είναι μικρός και μειοψηφικός σε σχέση με τον πληθυσμό της χώρας. Πολύ απλά ανέχτηκαν τη δικτατορία.

Και ήρθε το μετά, η μεταπολίτευση. Χωρίς ιδιαίτερη ανάλυση με κάποιους στίχους του αποτυπώνει πολύ σωστά την κατάσταση ο Μανώλης Αναγνωστάκης στο ποίημα «Φοβάμαι».

Φοβάμαι

τους ανθρώπους που εφτά χρόνια

έκαναν πως δεν είχαν πάρει χαμπάρι

και μια ωραία πρωία –μεσούντος κάποιου Ιουλίου–

βγήκαν στις πλατείες με σημαιάκια κραυγάζοντας

«Δώστε τη χούντα στο λαό».

Τότε, τον Απρίλη του 1967, ανακόπηκε η ζωή της χώρας. Στις εκλογές που είχαν προκηρυχθεί ήταν δεδομένο ότι θα θριάμβευε το Κέντρο, αλλά και η Αριστερά με την ΕΔΑ θα έπαιρνε κάποιο σημαντικό ποσοστό. Η Άνοιξη που είχε ανθίσει, μετά τα χρόνια του εμφυλίου, έσβησε σε ένα πρωινό. Μαζί κι η πολιτική, πολιτιστική, κοινωνική ζωή· η Δημοκρατία. Μια σιωπή επικράτησε. Μεγαλώνοντας σε καφενείο άκουσα αρκετές φορές τη φράση «καλά περνάγαμε, όσοι δεν μιλούσαν δεν έπαθαν τίποτα». Αυτή, δυστυχώς, ήταν η επικρατούσα άποψη. Ανοχή. Το λένε όλοι. Ο δικτάτορας, ο αγωνιστής, ο ποιητής κι ο καθημερινός άνθρωπος.

Ευτυχώς σήμερα ο λόγος κι οι απόψεις κυριαρχούν παντού. Στο καφενείο, στο δρόμο, στην ουρά των μαγαζιών, στις δημοσιεύσεις στο διαδίκτυο, στις εφημερίδες. Η κριτική προς την κυβέρνηση και τα κόμματα είναι έντονη, ανατρεπτική. Μόνο που είναι κάπως ισοπεδωτική. Δεν γίνεται κριτική στη συγκεκριμένη πράξη κάθε φορά, αλλά στο σύνολο, σε όλους τους πολιτικούς, στα κόμματα. Κι ο απλουστευμένος λόγος ξεχνά(;) ότι σήμερα έχουμε κόμμα (Χρυσή Αυγή) με ακραία πολιτικά χαρακτηριστικά. Είναι η σιωπή της εποχής μας, ενώ τους ενοχλεί η Αριστερά με την οποία δεν είχαν ιδιαίτερη σχέση. Πώς γίνεται, κάποιοι που διανύουν την πέμπτη, έκτη ή έβδομη δεκαετία της ζωής τους, να ανακάλυψαν τώρα τον πολιτικό και δημόσιο λόγο των εφημερίδων;

Πάλι ο ποιητής γράφει για αυτούς: