Πώς διαμορφώνονται οι πολιτικές στοχεύσεις των κομμάτων μπροστά στις αυτοδιοικητικές εκλογές; Η ΝΔ “ήσυχη” μετά τη νίκη της στο καθαυτό πολιτικό πεδίο, επιλέγει να σταθεροποιήσει την πολιτική επιρροή της και να τη διευρύνει αποφασίζοντας τολμηρές στηρίξεις προς το κέντρο. Ο Περιφερειάρχης Αρναουτάκης στην Κρήτη, ο Ζέρβας στη Θεσσαλονίκη, ο Μόραλης στον Πειραιά και πολλοί άλλοι ακόμη που υποστηρίζονται αν και χωρίς να δίνονται ευθέως χρίσματα, με στόχο τον “γαλάζιο χάρτη” και στην Αυτοδιοίκηση. Κανένα άγχος για την ακριβή πολιτική τοποθέτηση του αυτοδιοικητικού άρχοντα που υποστηρίζει. Ακόμη και όταν στελέχη της, διαφωνώντας, κατεβάζουν δικό τους συνδυασμό, όπως πχ στη Θεσσαλονίκη, η ηγεσία της ΝΔ έχει σταθερό στόχο.

Το ΠΑΣΟΚ σε φάση αλαζονείας

Το ΠΑΣΟΚ θεωρεί ότι οι αυτοδιοικητικές εκλογές είναι το ευνοϊκό γήπεδο για να κατακτήσει τη δεύτερη θέση, δηλαδή να δώσει ένα –το τελειωτικό θεωρεί– κτύπημα στον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ενόψει και των ευρωεκλογών. Εκπέμπει αυτοδιοικητικό, δήθεν, λόγο αλλά δύσκολα κρύβει την πολιτική του αλαζονεία. “Δεν υπάρχουν αυτή τη στιγμή deals κορυφής, ούτε μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ ή κάποιο άλλο κόμμα να μοιράσουν τα ιμάτια της αυτοδιοίκησης” δήλωσε ο Δημ. Μάντζιος. “Εμείς δεν είμαστε αυτής της λογικής”. Και για όσους δεν κατάλαβαν σημείωσε: “Έχουμε και τις παρατάξεις και τα πρόσωπα, όπως και στα δύσκολα χρόνια, ώστε να στηριχτούμε στις δυνάμεις μας”. Κινείται, δηλαδή, από θέση ισχύος, με τους δικούς του υποψήφιους και κάποιοι –ο ΣΥΡΙΖΑ εν προκειμένω– θα υποχρεωθούν να τους στηρίξουν, ιδίως στις Περιφέρειες. Ευπρόσδεκτη, βεβαίως, και η στήριξη της ΝΔ.

Μια κεντρική πολιτική κατεύθυνση που θα ενθάρρυνε αυτοδιοικητικά σχήματα μεγάλου εύρους πολιτικού αυτοδιοικητικού φάσματος για να υπάρξει φραγμός στην πολιτική της ΝΔ θα ήταν deal κορυφής για το ΠΑΣΟΚ όπως είπε ο κ. Μάντζιος, “μοίρασμα ιματίων” και όχι βάση για μια ολοκληρωμένη πολιτική της Αυτοδιοίκησης. Αν και το “μοίρασμα” με τη Δεξιά διαφέρει.

Αίτια της δύσκολης θέσης του ΣΥΡΙΖΑ

Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ βρίσκεται σε πολύ δύσκολη, έως δεινή θέση. Ασφαλώς αυτό οφείλεται στο πολύ κακό αποτέλεσμα στις εκλογές. Όμως, αυτό γίνεται και αποδιαρθρωτική – παραλυτική αιτία λόγω της πολιτικής που είχε σχεδιαστεί για την Αυτοδιοίκηση. Αντίληψη αυτοδιοίκησης απολύτως αντίθετη από αυτή της ανανεωτικής και ριζοσπαστικής Αριστεράς. Αυτή η αντίληψη αφαιρεί από την αυτοδιοικητική πολιτική του κόμματος το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό της, την τοπικότητα που διευρύνει πάρα πολύ το πεδίο της παρέμβασης. Και είναι αυτό το χαρακτηριστικό σε συνδυασμό με τη γενική αντίληψη της Αριστεράς για τον ρόλο της αυτοδιοίκησης, που δίνει τα επιτυχή παραδείγματα με δημάρχους και προέδρους της Αριστεράς που έπεισαν την πλειοψηφία των πολιτών με έργο που μένει ακόμη. Ακραίο παράδειγμα αυτής της αντίληψης ήταν το κεντρικό σύνθημα του ΣΥΡΙΖΑ το 2014 «τρεις κάλπες μία ψήφος»! Δηλαδή, καλούσαμε τους πολίτες να ψηφίσουν, με το ίδιο κριτήριο, για ευρωεκλογές, δημοτικές, περιφερειακές! Τα αποτελέσματα ήταν αποκαρδιωτικά.

 Πλην, καθόλου διδακτικά. Η κατεύθυνση θα έπρεπε να είναι συμμετοχή των μελών σε αυτόνομες αυτοδιοικητικές Κινήσεις ή με δική τους πρωτοβουλία, μαζί με άλλους συμπολίτες τους, η ίδρυση αυτόνομων Κινήσεων, με αρχές λειτουργίας, ποικίλη κοινωνική παρέμβαση, τοπικό πρόγραμμα, και γενικότερα αυτοδιοικητικό. Θα συμμετείχαν στους τοπικούς θεσμούς, αλλά θα ήταν και η ψυχή τοπικών κινηματικών. Και βεβαίως θα είχαν και πολιτική συμμαχιών. Δεν υιοθετήθηκε αυτή η γραμμή. Δεν έλειψαν ακόμη και οι υπονομεύσεις υπαρχόντων σχημάτων ή προσπάθεια παράκαμψής τους για να διευκολυνθούν επιλογές υποψηφίων δημάρχων που ήθελαν “από πάνω” αλλά όχι η τοπική αυτοδιοικητική κίνηση ή η οργάνωση μελών ή η νομαρχιακή επιτροπή. Να σημειωθεί, ότι αυτή η αντίληψη συνέπιπτε και με την ασθενή έως ανύπαρκτη εφαρμογή της καταστατικής αρχής ότι “κάθε οργάνωση μελών είναι το κόμμα στον χώρο της” που έχει και ασκεί πολιτική. Σε ένα αρχηγικό κόμμα, όμως, αυτό δεν μπορούσε να ευδοκιμήσει και είναι ο πρώτος λόγος της έλλειψης κοινωνικής γείωσής του.

Τα μέτρια, έως κακά αποτελέσματα στις αυτοδιοικητικές του 2019 ερμηνεύτηκαν κατά τρόπο που εξυπηρετούσε την πλειοψηφία της ηγεσίας. Κάποιες/οι δεν εφάρμοσαν τη γραμμή των τοπικών συμμαχιών και επειδή υπήρχε η απλή αναλογική ακολούθησαν την εύκολη λύση της αυτόνομης καθόδου. Ερμηνεία που παρέβλεπε ότι δεν είχε εργαστεί ο ΣΥΡΙΖΑ να υπάρξουν αυτοδιοικητικές Κινήσεις με οντότητα που να επιβάλλουν την παρουσία τους με συμμαχικά σχήματα ή όχι. Παρέβλεπε, επίσης, ότι το αντιΣΥΡΙΖΑμέτωπο είχε ως αποτέλεσμα την άρνηση προτάσεων για συμμαχικά ψηφοδέλτια είτε από επιλογή του κεντρικού ΠΑΣΟΚ είτε από “πρόνοια” υποψηφίων που δεν ήθελαν τη φανερή στήριξη του ΣΥΡΙΖΑ, διότι θεωρούσαν ότι  μείωνε την αυτοδιοικητική τους επιρροή.

Οι εκλογικές αυταπάτες αιτία του ναυαγίου

Παρ’ όλα αυτά, από το 2019 έως σήμερα όχι μόνο δεν άλλαξε κάτι ουσιαστικό αλλά το 31,5% των εκλογών –που η πλειονότητα της ηγεσίας δεν “πρόσεξε” ότι απείχε για κάποιο λόγο από το 23,5% των ευρωεκλογών– θεωρήθηκε δεδομένο και αφετηρία για νίκη στις επόμενες εκλογές. Η νίκη, που προεξοφλείτο, θα έλυνε και την τακτική του κόμματος στις αυτοδιοικητικές εκλογές. Με τον ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση η πολιτική συμμαχιών ήταν εξασφαλισμένη και με δεδομένη ροπή. Ένα απόσπασμα της πρόσφατης απόφασης της Κεντρικής Επιτροπής το επιβεβαιώνει. Αντιγράφουμε: “Μετά το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών, είναι αναγκαίο να συνεξεταστούν τα νέα δεδομένα που προέκυψαν και να αναδιαμορφωθεί αναλόγως και η στρατηγική μας. Είναι προφανές ότι τόσο ο ως σήμερα σχεδιασμός, όσο και η διαθεσιμότητα υποψηφίων περιφερειαρχών και δημάρχων, έγιναν με βάση τελείως διαφορετικούς συσχετισμούς δυνάμεων και πολιτική κατεύθυνση που βασίζονταν στη συνεργασία των δημοκρατικών και προοδευτικών δυνάμεων”. Και στη συνέχεια σημειώνει: “Είναι κατανοητή η νέα συγκυρία που προκύπτει εξαιτίας των αποτελεσμάτων των εθνικών εκλογών, καθώς και της διαφαινόμενης κεντρικής άρνησης των υπολοίπων δυνάμεων του προοδευτικού χώρου για συγκλίσεις και συνεργασίες ακόμα και σε επίπεδο αυτοδιοίκησης”. Η ευχή από εκεί και πέρα ότι “αυτό δεν αναιρεί τις ιδιαίτερες συνθήκες και την ιδιαίτερη δυναμική που αναπτύσσεται σε αυτοδιοικητικό επίπεδο, όπως και την αυτονομία των αυτοδιοικητικών παρατάξεων” είναι χωρίς ιδιαίτερο πολιτικό βάρος.

Η σιγουριά για τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών, που θα το έλεγες και ιδιότυπη μορφή αλαζονείας μαζί με άγνοια, έχει πλήρως ανατραπεί σήμερα και προσκρούει πάνω στην, ιστορικά δομημένη, αλαζονεία του ΠΑΣΟΚ και τον απομονωτισμό του ΚΚΕ. Είναι μια δυσάρεστη κατάσταση που χωρίς αμφιβολία ευνοεί τη ΝΔ. Χωρίς δύναμη επί του πεδίου πια ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να την εξουδετερώσει, αν και σωστά το προσπαθεί και τοπικά και σε μεγάλους Δήμους και στις Περιφέρειες. Αλλά στου κουφού την πόρτα…

Η αδράνεια συνεχίζεται

Κλείνοντας αυτό το σημείωμα να επισημάνουμε και το εξής. Ακόμη και την ύστατη ώρα, μετά τις εκλογές, άργησε η Πολιτική Γραμματεία να αντιδράσει, να προχωρήσει με ταχύτητα. Ακόμη και σε ώριμες περιπτώσεις για απόφαση ομφαλοσκοπούσε (περιφέρειες Αττικής, Κρήτης,  Πελοποννήσου κ.ά.). Αλλά ο χρόνος πιέζει τρομακτικά. Για την Αθήνα, ύστερα από την από τα πάνω επιλογή του κ. Παππά, που “έξυπνα” μας εγκατέλειψε, χωρίς να έχουμε εργαστεί έγκαιρα – και προνοήσει τις δυσκολίες – τώρα ωθούμαστε μοιραία σε μία και πάλι από «τα πάνω» μη αυτοδιοικητική λύση, κομματικού στελέχους, παρακάμπτοντας την αυτονομία και λειτουργία της Ανοιχτής Πόλης. Νωρίτερα, για άγνωστο λόγο απορρίφθηκε η υποψηφιότητα του καθηγητή Δημ. Χριστόπουλου. Στην Αθήνα, μην ξεχνάμε, έχουμε δυο φορές βαδίσει αντίθετα από όσα θα έπρεπε να πράττουμε, ως ανανεωτική Αριστερά, για την Αυτοδιοίκηση. Δυο υποψήφιοί μας που πήγαν πολύ καλά, διότι ανέπτυξαν πολύ ουσιαστικό, ριζοσπαστικό και σύγχρονο αυτοδιοικητικό λόγο, ο Γαβριήλ και ο Νάσος, μετακινήθηκαν μετά την επιτυχία τους στην κεντρική πολιτική. Και στην Αυτοδιοίκηση, η αξιοπιστία χρειάζεται θυσίες και κόπο για να ανακτηθεί.

                                                                                                                                                                                                                  Παύλος Κλαυδιανός