Η ηγεσία Κασσελάκη φέρνει στα άκρα την αντιπαράθεση και προσφεύγοντας σε πειθαρχικά μέτρα, επιλέγει τη διαγραφή κεντρικών στελεχών του κόμματος 

Με επιταχυνόμενα βήματα οδεύει η κρίση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και, σαφώς, η ενότητά του, πλέον, δοκιμάζεται. Ενόψει της συνεδρίασης της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος 11-12 Νοεμβρίου όλες οι τάσεις ή και νέες ομαδοποιήσεις υποχρεώνονται να τοποθετηθούν καθώς όλα δείχνουν ότι σ’ αυτή θα τεθεί συνολικά το ζήτημα και θα παρθούν αποφάσεις. Η νυν ηγεσία, ωστόσο, δεν σχεδιάζει αυτή η συνεδρίαση να αποτελέσει την αρχή εξόδου από την κρίση αλλά να είναι η κορύφωσή της.

Οι απολύτως άσκεφτες αποφάσεις του νέου προέδρου για διαγραφή ιστορικών και κεντρικών στελεχών του κόμματος, αυτό το ντεκόρ προετοιμάζουν. Ταυτόχρονα είναι και η απάντησή του στα όσα διατυπώθηκαν ως πολιτική κριτική στη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας. Η συνεδρίαση χθες του Εκτελεστικού Γραφείου καθώς και η παρέμβαση του Στ. Κασσελάκη στο συνέδριο του Economist, που το σημείωμα αυτό για τεχνικούς λόγους δεν προλάβαινε να συμπεριλάβει, δεν αναμενόταν να αλλάξει τα δεδομένα.

Μια μίμηση και δυο άγνοιες

Η ρηκτική προεδρική πρωτοβουλία, η καταφυγή σε διαγραφές, είναι απότοκες κράματος σκέψεων, μιμήσεων και αυταρχικών αντιλήψεων. Καταρχάς νομίζουν ότι αυτές συνιστούν πρωτοβουλίες, που “θα απαλλάξουν το κόμμα από τα βαρίδια για να εκτιναχθεί μετά”. Είναι, όμως, και μίμηση. Καταφανώς ανδρεοπαπανδρεϊκή, με το αμίμητο “έθεσαν εαυτούς εκτός κόμματος”. Είναι, όμως, και αντιγραφή από την παραδοσιακή δεξιά: τόσο ο Κων/νος Καραμανλής (διέγραψε Π. Παπαληγούρα, Γ. Ράλλη κ.ά. σημαντικούς) όσο και ο Κώστας Καραμανλής (διέγραψε Γ. Μπούτο, Γιώργ. Σoυφλιά κ.ά.) προχώρησαν σε τέτοιες πρωτοβουλίες για να δείξουν αρχηγική πυγμή. Πράγματι, ο Στ. Κασσελάκης υπερασπίστηκε την ενέργειά του ως εξής: “Η παρουσία στα κανάλια στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ που αντί να αντιπολιτεύονται την κυβέρνηση Μητσοτάκη αντιπολιτεύονται το κόμμα τους – προς μεγάλη ικανοποίηση των μεγαλοδημοσιογράφων – σταματάει εδώ”.

Στην Αριστερά οι διαγραφές, που έγιναν πάντα σε περιόδους ανωμαλίας –είτε συνολικά στη χώρα πχ εμφύλιος, είτε στην Αριστερά πχ 1956, 1968– συνιστούν ιστορικό στίγμα. Μας  δίδαξαν ότι δεν είναι ούτε το έσχατο μέσο σε μια αντιπαράθεση και σύγκρουση ούτε πολιτική διέξοδος. Όταν τίθενται ζητήματα που δεν αποτιμώνται με πλειοψηφίες και μειοψηφίες αλλά συνιστούν διαφορετικές προσεγγίσεις σε θεμελιώδη ζητήματα η λύση αναζητάται με οδηγό τη σύνθεση και στο έδαφος ψηφισμένων, από συνέδριο, πολιτικής και προγραμματικών θέσεων.

Τώρα, η επιλογή γίνεται με οδηγό δυο άγνοιες: η μια, είναι η άγνοια κινδύνου, η άλλη της πολιτικής ιστορίας και της πολιτικής ως επιστήμης. Γι’ αυτό, και είναι αυτό σημαντικό, αυτή η επικίνδυνη πρωτοβουλία δεν υποστηρίχθηκε ούτε και από βασικά στελέχη της πλευράς του Προέδρου παρά μόνο από τους συνήθεις και όσες/ους εντέλλονται λόγω θέσης να την υπερασπιστούν. Πρόβλημα στάσης για τις διαγραφές έχουν, όμως, και μια σειρά κεντρικών στελεχών που στηρίζουν, εκών άκων, πολιτικά τον Πρόεδρο, οι αναφερόμενοι ως “κυανόκρανοι”, και δεν κατέκριναν αυτές τις ενέργειες, υποτιμώντας, λόγω ποικίλων υπολογισμών, το μέτρο των διαγραφών και το ιστορικό τους αποτύπωμα.

Ευρείες αντιδράσεις στις διαγραφές

Το άσκεφτο της καταφυγής στις διαγραφές, ενόψει μάλιστα μιας κρίσιμης ΚΕ, επαληθεύεται και από το εύρος των αντιδράσεων. Ασφαλώς, δεν σημαίνει και συμφωνία από τους αντιδρώντες με τοποθετήσεις σκληρής πολεμικής και χαρακτηρισμούς ή συνωμοσιακές εικασίες που πρέπει να απορρίπτονται. Όμως, κι αυτές ακόμη επιδέχονται πολιτική απάντηση πολύ περισσότερο η πολιτική κριτική όσο σκληρή ακόμη και άδικη είναι. Καταρχάς, έδωσε τίτλους στα ρεπορτάζ και δικαίως. Όμως, προκάλεσε και τοποθετήσεις των απειλουμένων. Ο Στέφανος Τζουμάκας, ο πρώτος παραπεμφθείς στο πειθαρχικό σημείωσε “πρόκειται ξεκάθαρα για διοικητικά μέτρα ενάντια σε διαφορετικές πολιτικές απόψεις”. Ο Νίκος Φίλης μίλησε για “αποστολή διάλυσης της Αριστεράς και του ΣΥΡΙΖΑ” και ο Πάνος Σκουρλέτης εξέφρασε την απογοήτευσή του με τη φράση “φοβάμαι την απαξίωση και τη γελοιοποίηση του χώρου”. Ο Δημήτρης Βίτσας παρατήρησε: “λένε πως ο Κασσελάκης μου έδειξε την πόρτα εξόδου του ΣΥΡΙΖΑ. Αδερφέ, εγώ την έκτισα αυτή την πόρτα”. Η απάντηση της εκπροσώπου Δώρας Αυγέρη “δεν μιλάμε για καλοπροαίρετη πολιτική κριτική, ούτε και για κακοπροαίρετη. Μιλάμε για κατασυκοφάντηση και υπονόμευση” δεν απαντά στο βαρύ γεγονός ότι αποφασίζεται η διαγραφή πρώην Υπουργών και δυο πρώην γραμματέων του κόμματος!

Ιδιαίτερη πολιτική βαρύτητα είχε κοινή δήλωση τριών βουλευτών και στελεχών, Έφης Αχτσιόγλου, Νάσου Ηλιόπουλου και Αλέξη Χαρίτση, που ηγούνται του ρεύματος των “6 + 6” που αντέδρασαν με αυστηρότητα στις διαγραφές. Τούτο τους φέρνει σε κοινές θέσεις με το ρεύμα της “Ομπρέλας”, ύστερα από την κοινή τους πολιτική κριτική στη συνεδρίαση της Π.Γ., στα θέματα δημοκρατίας και συλλογικής λειτουργίας. Ζήτησαν επίσπευση του Συνεδρίου και νέα αμέσως συνεδρίαση της Π.Γ. Χαρακτήρισαν τα συμβαίνοντα “κατήφορο”  που οδηγεί το κόμμα σε “διαλυτική κατάσταση”. “Η πορεία μας μέχρι το συνέδριο θα πρέπει να διανυθεί με σεβασμό στις προγραμματικές μας θέσεις και στο καταστατικό που ορίζει σαφώς τους κανόνες λειτουργίας μας. Δεν μπορεί να χαρακτηρίζεται από λογικές εσωτερικού εχθρού και πρακτικές εκκαθαρίσεων” σημειώνουν, αφήνοντας να εννοηθεί ότι πρόθεσή τους, προς το παρόν, είναι να συμμετάσχουν στο συνέδριο. Υπερασπιστικά στους απειλούμενους συντρόφους του παρενέβη και ο Νίκος Βούτσης. Αντίθετα, η Όλγα Γεροβασίλη σχολίασε “ξεπεράστηκαν όρια κριτικής στον Πρόεδρο από τη μια πλευρά”.

Ο Γιάννης Δραγασάκης, επίσης, τοποθετήθηκε καθαρά για τις προγραφές και γενικότερα. Σε εκτενή δήλωσή του, αφού αναφερθεί στην “κρίση του ΣΥΡΙΖΑ η οποία εξελισσόταν από καιρό – με συλλογική μας ευθύνη – αλλά παροξύνθηκε μετά την πρόσφατη εκλογή της νέας ηγεσίας” προχώρησε σε προτάσεις εξόδου. “Ένα πρώτο βήμα σε αυτή την κατεύθυνση θα μπορούσε να είναι η απόσυρση όλων των αιτημάτων και των απειλών για διαγραφές στελεχών και αντίστοιχα η μεταφορά του διαλόγου και της αντιπαράθεσης πολιτικών απόψεων από τα ΜΜΕ στα όργανα του κόμματος. Η νέα ηγεσία πρέπει να «πλαισιωθεί» από τα εκλεγμένα όργανα του κόμματος αντί να στηρίζεται σε φορείς απόψεων που είναι μειοψηφικές στο κόμμα και τραυμάτισαν επανειλημμένα τη δημόσια εικόνα του. Γι’ αυτό και η λειτουργία των οργάνων πρέπει να αποκατασταθεί και να γίνει πυκνή ώστε να λειτουργήσουν ως τα αποκλειστικά κέντρα λήψης των αποφάσεων”.

Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος για την ανασυγκρότηση

Σε συνέντευξή του στο “Κόντρα” την Τετάρτη το βράδυ στην Αναστασία Γιάμαλη ο Ευκλείδης Τσακαλώτος παρουσίασε τις απόψεις της “Ομπρέλας” για όσα συμβαίνουν. Κρατώντας και αποστάσεις από ακραίες ή άστοχες τοποθετήσεις έναντι της νέας ηγεσίας σημείωσε: «εγώ δεν έχω κάνει καμία προσωπική επίθεση, δεν θεωρώ ότι το πεδίο της μάχης είναι το αν είναι νομιμοποιημένος να είναι πρόεδρος. Πρέπει να κάνουμε μια πολιτική συζήτηση για το πώς θα υπάρξει η ανασυγκρότηση της αριστεράς ώστε να παίξει ρόλο στα πράγματα της χώρας». Αλλά συγχρόνως εξέφρασε και τον σκεπτικισμό του διότι “ενώ στην ΠΓ υπήρξαν σοβαρότατες ομιλίες” “δεν πήραμε μια πολιτική απάντηση” “η άλλη μεριά δουλεύει με τον μηχανισμό”. Όσο για την προοπτική υποστήριξε ότι το επόμενο διάστημα θα κριθεί “αν υπάρχει χώρος στον ΣΥΡΙΖΑ για την ανανεωτική και ριζοσπαστική αριστερά” έστω και ως μειοψηφία του κόμματος. Uα είναι, άφησε να εννοηθεί, καθοριστικός παράγοντας και για τα περαιτέρω.

Ατυχώς, οι δημοσκοπήσεις

Οι πηγές, όμως, της Κουμουνδούρου επέμεναν να προβάλλουν ως γραμμή τους την επίδειξη πυγμής. Σημείωναν με έμφαση “ας γίνει αντιληπτό από όλους: τέτοιες πρακτικές δεν γίνονται πλέον ανεκτές. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει ιδιοκτήτες. Ανήκει στον κόσμο του, στη βάση του και αυτή αποφάσισε να έχει νέα πολιτική ηγεσία”. Και ο ίδιος ο νέος πρόεδρος είχε πει στον Αντ1:

“Όποιος δεν θέλει να συνεργαστεί μαζί μου, επειδή είμαι απόδημος, επειδή είμαι διαφορετικός ή δεν μεγάλωσα με θεωρητικά βιβλία στο μαξιλάρι μου, δεν πειράζει, παιδιά. Εγώ είμαι εδώ για τον κόσμο, αυτός με εξέλεξε, σ’ αυτό λογοδοτώ. Και σε όποιον αρέσει”. Αλλά η γραμμή αυτή δεν φαίνεται να περπατά. Η πρώτη δημοσκόπηση, που είδε τη δημοσιότητα, της GPO, είναι αποκαρδιωτική. Η μείωση της επιρροής του ΣΥΡΙΖΑ κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες είναι μια εικόνα που δεν στηρίζει τα προεδρικά σχέδια. Ούτε και η δημοφιλία του νέου προέδρου, ούτε, δυστυχώς η δημοφιλία του κόμματος.