Ενώ εξακολουθεί να είναι ανοικτό το ποιες και ποιοι από τα στελέχη του κόμματος θα διεκδικήσουν, τελικά, τη θέση του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, ωστόσο τα έως τώρα δεδομένα οδηγούν στο συμπέρασμα ότι βρισκόμαστε μπροστά στο ενδεχόμενο να προκύψει μια νέα ισορροπία στην ηγετική πλειοψηφία, που εμπεριέχει και πολιτική μετατόπιση, πολύ πιθανό. Προφανώς, αυτό δεν περνά απαρατήρητο και χωρίς αντιστάσεις που καταγράφονται με διάφορους τρόπους και διαφορετική ένταση στις συνεδριάσεις των οργάνων και, προπαντός, στις διάφορες διαβουλεύσεις, διατασικές ή εσωτασικές.

Εν τω μεταξύ, ολοκληρώθηκε η εκλογή εκπροσώπησης της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του κόμματος, ομόφωνα σε πολύ μεγάλο βαθμό αλλά και με χαρακτηριστικές διαφωνίες που οδήγησαν και σε συμβιβασμούς. Το ομόφωνα αναφέρεται στον Σωκράτη Φάμελλο, ως πρόεδρο της Κ.Ο., τον Διονύση Καλαματιανό ως Γραμματέα, την Όλγα Γεροβασίλη ως αντιπρόεδρο της Βουλής, τον Θανάση Θεοχαρόπουλο ως Διευθυντή της ΚΟ, τους Νάσο Ηλιόπουλο και Νίκο Παππά ως κοινοβουλευτικούς εκπροσώπους. Διαφωνία υπήρξε για τη θέση του τρίτου κοινοβουλευτικού εκπροσώπου όπου εξελέγη, τελικά, η Θεοδώρα Τζάκρη, ως αποτέλεσμα ενός «πιεστικού» συμβιβασμού, που καταψηφίστηκε όμως από ικανό αριθμό μελών της Πολιτικής Γραμματείας (ΠΓ), πολύ πέραν της Ομπρέλας.

Ο οδικός χάρτης που συμφωνήθηκε και αυτός θα προταθεί στην ΚΕ το επόμενο Σαββατοκύριακο για έγκριση είναι τελικά ως εξής. Στη συνεδρίαση της ΚΕ οριστικοποιούνται οι υποψηφιότητες. Η  ψηφοφορία θα πραγματοποιηθεί στις 3 ή και 10/9 με την πρόβλεψη του καταστατικού, δηλαδή από όλα τα μέλη και με ανοικτούς τους καταλόγους έως και την ημέρα της ψηφοφορίας. Ένα Διαρκές Συνέδριο – με τους παλιούς συνέδρους – θα πραγματοποιηθεί στα τέλη Αυγούστου. Ένα έκτακτο Συνέδριο, το οποίο θα αποτιμήσει την έως τώρα πορεία του κόμματος και θα ανιχνεύσει τις αιτίες της ήττας, ορίζοντας τη νέα γραμμή πλεύσης και θα εκλέξει νέα Κεντρική Επιτροπή, σχεδιάζεται για μετά τις αυτοδιοικητικές εκλογές, τον Νοέμβριο.

Πιθανές υποψηφιότητες

Οι έως τώρα πληροφορίες σχετικά με τις υποψηφιότητες δεν οδηγούν σε καθαρή εικόνα ούτε για τον αριθμό τους ούτε για το ποιες/οι εντέλει θα είναι. Μέρος των ΜΜΕ, με τη συνήθη ευκολία, το αποδίδει σε δισταγμό, όσον αφορά την ανάληψη της ευθύνης, στη δύσκολη, όντως, αυτή περίοδο για τον ΣΥΡΙΖΑ. Κυρίως, όμως, αυτό οφείλεται σε σχεδιασμούς που υπάρχουν για τον άξονα όπου θα κινείται η νέα ηγεσία και επομένως για σιωπηρές ή φανερές συμμαχίες που θα φανούν στον δεύτερο γύρο ίσως όμως και από τον πρώτο.

Αλλά από τον πρώτο γύρο θα φανούν και τα ρήγματα στον χώρο της πλειοψηφίας που προέκυψε από το τελευταίο συνέδριο, κυρίως στην τάση που αναφέρεται ως “Κίνηση Μελών”. Αντίθετα από όσα παρακολουθούμε στην “Ομπρέλα”, το ρεύμα ιδεών που συγκεντρώνει την εσωκομματική αριστερή αντιπολίτευση, που εμφανίζει μια εικόνα που συνθέτει τις απόψεις και οδηγεί σε μια ευέλικτη ενιαία τοποθέτηση στις διάφορες εξελίξεις, η ΚΜ βρίσκεται σε έδαφος καθόλου γνώριμο. Η ετερογένειά της τώρα, χωρίς τον Αλέξη Τσίπρα αδιαφιλονίκητο πρόεδρο και την προοπτική κυβερνητικής εξουσίας, είναι αναμενόμενο να εμφανιστεί με εντάσεις και καθαρά. Και αυτό συμβαίνει.

Πέραν της ΚΜ ο ορίζοντας είναι περισσότερο αποσαφηνισμένος. Σίγουρη πρέπει να θεωρείται η υποψηφιότητα της Έφης Αχτσιόγλου που εκκινεί από το έδαφος των “6+6”, δηλαδή μιας ικανής ομάδας νέων, κυρίως, στελεχών που εμφανίστηκαν προσυνεδριακά με κείμενο – συμβολή που διαφοροποιούνται από την τρέχουσα ρητορική της κεντρικής πολιτικής του κόμματος, πλησιάζοντας τις θέσεις, κατά κάποιο τρόπο, της “Ομπρέλας” – αλλά και άλλων στελεχών που δεν εντάσσονται κάπου. Η μη υποψηφιότητα του Αλέξη Χαρίτση όπως φαίνεται τον μετατρέπει –όχι ντε φάκτο– σε σύμμαχο στην κούρσα για την προεδρία της Ε. Αχτσιόγλου, γεγονός που την ενισχύει. Να σημειωθεί και η ικανότητα προσέλκυσης ή στήριξης και από δυνάμεις που “απελευθερώνονται” τώρα που ο Α. Τσίπρας έχει αποχωρήσει από την προεδρία.

Η “Ομπρέλα”

Στην “Ομπρέλα” υπάρχουν, επίσης, καθημερινές διαβουλεύσεις ενώ πραγματοποιήθηκε και μια τριήμερη πανελλαδική σύσκεψη όπου εγγράφηκαν –ήταν τηλεδιάσκεψη– πάνω από 900 επισκέπτες/ριες. Στην ΠΓ τα στελέχη της έπαιξαν συνθετικό ρόλο δίνοντας έμφαση στο επείγον της εκλογής νέας ηγεσίας -ακόμη και ψηφιακά!- και στην ενότητα του κόμματος. Αυτό προέχει τώρα αλλά δεν θα παρακαμφθεί και η ανάγκη να προσδιοριστούν οι αιτίες, χωρίς υπεκφυγές, της ήττας και η νέα γραμμή πλεύσης. Σ’ αυτό το σκεπτικό εντάσσεται και η στάση της στο θέμα των υποψηφιοτήτων.

Στο τριήμερο η συζήτηση, που πραγματικά ήταν πλούσια σε ιδέες και προτάσεις και ιδίως την πρώτη μέρα, όταν κατάφερε να επικεντρωθεί στα αίτια της ήττας και τις προτάσεις για τη νέα περίοδο. Υπήρξε, εξάλλου, και συμφωνία με τη στάση των μελών της Π.Γ. της επιρροής της που κινήθηκαν στο έδαφος: διόρθωση της γραμμής προς τα αριστερά –ενότητα– επείγον ως προς την εκλογή ηγεσίας με απώτερο στόχο την επίτευξη αντίστοιχης ηγετικής πλειοψηφίας.

Αυτό υποβοηθούσε και το περιεχόμενο, εξάλλου, της εισήγησης που έκανε ο Νίκος Φίλης στην αρχή της Πανελλαδικής. Ένα απόσπασμα είναι χαρακτηριστικό. “Η δική μας ευθύνη: ευρύτερη ευθύνη για τη δημοκρατική ανασυγκρότηση του κόμματος. Χωρίς σύνδρομα αυτοδικαίωσης… Αυτή τη στιγμή επείγει να πρωταγωνιστήσουμε για να διαμορφωθεί μια νέα πλειοψηφία που, ουσιαστικά, θα επανιδρύσει το κόμμα, και μια πορεία ριζικής προγραμματικής ανανέωσης, με αξιοποίηση όλων των γενιών, και ιδιαίτερα της νέας γενιάς με συλλογικότητα και αναφορές στην ιστορικότητα και τις αξίες της Αριστεράς, σε επικοινωνία με τις ευρωπαϊκές εξελίξεις”.

Η υποψηφιότητα Ευκλείδη

H σύσκεψη, ωστόσο, καθώς και τα δημοσιεύματα πλήθαιναν, δεν απέφυγε τη συζήτηση για τις υποψηφιότητες, με τη μορφή ιδίως για την ανάγκη ή όχι υποψηφιότητας από το ρεύμα της Ομπρέλας. Η συζήτηση και σ’ αυτό το λεπτό ζήτημα υπήρξε γόνιμη, πολιτική. Η κατάληξη, θα μπορούσε να διατυπωθεί, στη φράση “η υποψηφιότητα του Ευκλείδη Τσακαλώτου είναι στο τραπέζι, είναι ζωντανή, τη σκεπτόμαστε σοβαρά”. Αυτό ως αφετηρία διότι η διαβούλευση θα συνεχιστεί και τις επόμενες μέρες και η όποια απόφαση θα είναι, εντέλει, προσωπική επιλογή του Ευκλείδη. Στον προσδιορισμό “προσωπική επιλογή” εμπεριέχεται, ασφαλώς, και η επιδίωξη η υποψηφιότητα Ευκλείδη να υπερβαίνει το ρεύμα της Ομπρέλας, να συμπεριλαμβάνει και άλλες δυνάμεις του κόμματος στη βάση όχι μόνο του έργου και της προσωπικότητας του Ε. Τσακαλώτου αλλά και τη έμπρακτης, πλέον, ήττας, του έως τις εκλογές ηγετικού κομματικού – πολιτικού σχεδίου. Είναι λογικό να οδηγεί σε επανατοποθετήσεις. Υπάρχει εξάλλου και μέρος της επιρροής του κόμματος που τελικά δεν προσήλθε στην κάλπη, εκφράζοντας έτσι τη διαφωνία της ή τη μη έμπνευσή της, που με αυτή την ευκαιρία πρέπει να επαναπροσεγγιστεί.

Κίνηση Μελών

Δυο διαφοροποιήσεις έως τώρα κεντρικών στελεχών της Κίνησης Μελών είναι αψευδής μάρτυρας του προβλήματος ως προς την ενότητά της: ο Χρήστος Σπίρτζης διαφωνεί με τη διαδικασία και τον οδικό χάρτη που πρότεινε – και ψηφίστηκε – στην ΠΓ η Ράνια Σβίγκου και ο Γιώργος Βασιλειάδης, γραμματέας και αναπληρωτής αντίστοιχα της ΚΕ. Μάλιστα προτείνει εκλογή νέας Πολιτικής Γραμματείας και νέας ηγεσίας (Γραμματέα και Αναπληρωτή), πρόταση που σκοπεύει μάλιστα να φέρει και στην ΚΕ. Πρόκειται για κινήσεις και προτάσεις που δεν αντιλαμβάνονται το γεγονός ότι η ανάγκη το Κόμμα να εκλέξει ηγεσία επείγει αφάνταστα, και αυτή η άποψη διαπερνά όλες τις τάσεις. Είναι από τα θέματα, που σύμφωνα με πληροφορίες, ενεργοποίησε το ενδιαφέρον και του Α. Τσίπρα, συνιστώντας υλοποίηση της πρότασης της ΠΓ.

Το ζήτημα της υποψηφιότητας, χωρίς συνεννόηση, του Παύλου Πολάκη, άλλης τάξης, πλην διαταράσσει την ισορροπία στην Κ.Μ., με πιθανότητα να αποσπάσει ένα ικανό ποσοστό, μειώνοντας έτσι την πιθανότητα εκλογής προέδρου από την πλειοψηφία του Συνεδρίου. Η ΚΜ δεν μπορεί, αν και θα το επιθυμούσε, να βάλει στόχο τη διατήρηση της ηγεμονίας στην ηγεσία, αναζητώντας ακόμη και ποια/ος θα την αντιπροσωπεύσει με αντίστοιχη υποψηφιότητα. Έως τώρα οι πληροφορίες επιμένουν ότι είναι πιθανή η υποψηφιότητα της Ρένας Δούρου αλλά και του Νίκου Παππά, ως επιλογή με στόχο κυρίως να συγκεντρώσει την επιρροή πανελλαδικά της ΚΜ που διαταράσσεται είτε πολιτικά από τον Χ. Σπίρτζη είτε οργανωτικά και πολιτικά με την υποψηφιότητα  του Π. Πολάκη.

Άρης Καραντινός