Ζέινα Αζάμ: «Γράψε τ’ όνομά μου»

«Ορισμένοι γονείς στη Γάζα έχουν καταλήξει να γράφουν στα πόδια των παιδιών τους τα ονόματά τους για να τα αναγνωρίζουν σε περίπτωση που σκοτωθούν είτε οι ίδιοι είτε τα παιδιά τους»

Γράψε τ’ όνομά μου στο πόδι μου, Μαμά

Χρησιμοποίησε τον ανεξίτηλο μαύρο μαρκαδόρο

με το μελάνι που δεν τρέχει

ακόμα κι αν βραχεί

ακόμα κι αν ζεσταθεί.

Γράψε τ’ όνομά μου στο πόδι μου, Μαμά

Κάνε τις γραμμές παχιές και καθαρές

Βάλε τα δικά σου περίτεχνα στοιχεία

ώστε να μπορώ να παρηγορηθώ βλέποντας

τον γραφικό χαρακτήρα της μαμάς μου όταν πάω για ύπνο.

Γράψε τ’ όνομά μου στο πόδι μου, Μαμά

και στα πόδια της αδελφής και του αδελφού μου

Μ’ αυτόν τον τρόπο θα είμαστε μαζί

Μ’ αυτόν τον τρόπο θα αναγνωριστούμε

ως παιδιά σου.

Γράψε τ’ όνομά μου στο πόδι μου, Μαμά

και σε παρακαλώ γράψε τ’ όνομά σου

και τ’ όνομα του Μπαμπά στα πόδια σας

για να μας θυμούνται

ως οικογένεια.

Γράψε τ’ όνομά μου στο πόδι μου, Μαμά

Μη βάζεις αριθμούς

όπως το πότε γεννήθηκα ή τη διεύθυνση του σπιτιού μας

Δεν θέλω ο κόσμος να με καταχωρήσει ως έναν αριθμό

Έχω ένα όνομα και δεν είμαι ένας αριθμός.

Γράψε τ’ όνομά μου στο πόδι μου, Μαμά

Όταν η βόμβα χτυπήσει το σπίτι μας

Όταν οι τοίχοι συντρίψουν τα κρανία και τα κόκαλά μας

τα πόδια μας θα λένε την ιστορία μας, πως

δεν υπήρχε πουθενά να τρέξουμε.

Η Ζέινα Αζάμ είναι ποιήτρια παλαιστινιακής και αμερικανικής καταγωγής. Σπούδασε ψυχολογία, κοινωνιολογία και αραβική λογοτεχνία στις ΗΠΑ. Έχει εκδώσει τις ακόλουθες δύο αγγλόφωνες ποιητικές συλλογές: Μπάινα μπάινα – Στο μεταξύ (2021) και Κάποια πράγματα ποτέ δεν σ’ αφήνουν (2023).

* * *

Ολίβια Ελιά: «Τ’ όνομά σου, Παλαιστίνη»

[1]

Δεν έχει μείνει τίποτε άλλο παρά ο δρόμος

και αυτή η χώρα που δεν με θέλει

ταξιδιώτης χωρίς αποσκευές

Στα παιχνίδια της τύχης

έχω κερδίσει

τον άπειρο χρόνο της αναμονής

για την αρχή

της αρχής του αύριο

Η αναμονή είναι ο τόπος

όπου επανεφευρίσκω τον εαυτό μου

αλλοιωμένο από την καταβύθιση

στην ερημιά της ζωής σας.

[2]

Παλαιστίνη, όταν ακούνε το όνομά σου

τα πλήθη σηκώνονται και τραγουδούν την οδύσσειά σου

Πνιγμένη γίνεσαι αιώνια

Πικραμένη η φωνή σου αντηχεί ακόμα πιο δυνατά

και όσο περισσότερο υποφέρεις τόσο περισσότερο πιστεύουμε

στη νίκη σου

Λέω ότι ο θρίαμβος της αγάπης είναι η ελπίδα

Λέω το όνομά σου, Παλαιστίνη

σαν το υπέρτατο μάντρα της απελευθέρωσης

και φεύγω από τα βάθη της φυλακής μου

Μουσικοί, μπορείτε να ακούσετε αυτή τη δόνηση

να εξαπλώνεται σε κάθε ήπειρο;

Παλαιστίνη, πέφτεις και σηκώνεσαι

και κρύβεσαι κάτω από το παλτό σου

των ελαιώνων και των λόφων

τρυπημένη από σφαίρες και χαμένη στη σκόνη

Η ανθρωπότητα με όλο της το μεγαλείο προχωράει μπροστά

εκείνη που ξυπνάει το ξημέρωμα

περπατάει χιλιάδες μίλια

σε απρόβλεπτους δρόμους

και ονειρεύεται ένα καλύτερο μέλλον

Ο Σεζέρ¹ το είπε

Υπάρχει χώρος για όλους

στο ραντεβού της νίκης

Μια νέα καλοσύνη ανατέλλει στον ορίζοντα

Και αφήστε τον ήλιο να χορέψει πάνω από τα κεφάλια μας!

Η Ολίβια Ελιά γεννήθηκε στη Χάιφα και μεγάλωσε στη Βηρυτό, μετά τον εκτοπισμό των γονέων της από την Παλαιστίνη. Σπούδασε οικονομικά στο Μόντρεαλ και από το 1980 ζει στη Γαλλία. Έχει εκδώσει τα ακόλουθα τρία γαλλόφωνα ποιητικά βιβλία: Η ελπίδα ως μόνη προστασία (2015), Τ’ όνομά σου, Παλαιστίνη (2017) και Διασχίζοντας το χάος (2019).

Σημείωση

1. Αναφορά στον γαλλόφωνο μαρτινικανό πολιτικό και ποιητή Aimé Césaire (1913-2008).

Απόδοση από το πρωτότυπο: Παναγιώτης Ελ Γκεντί