Στο Α’ μέρος αυτού του χρονικού είδαμε τους λόγους για τους οποίους η επιτροπή επιστημόνων εισηγήθηκε και το Νομαρχιακό Συμβούλιο – το 1999 -, ψήφισε την απόρριψη αυτής της μορφής του φράγματος στον ποταμό Τσικνιά. Σήμερα θα δούμε πώς το ίδιο ακριβώς φράγμα που απορρίφθηκε τότε δημοπρατήθηκε για να κατασκευαστεί τώρα, εικοσιτέσσερα χρόνια μετά. Εικοσιτέσσερα χρόνια χρειάστηκαν για να πάψουν να ισχύουν οι αιτιάσεις της Επιτροπής ή μήπως ανατράπηκαν επιστημονικά; Καθόλου δεν συνέβη κάτι τέτοιο, όπως θα δούμε
«Τότε τι;» θα ρωτούσε κάθε πολίτης που προσπαθεί να καταλάβει. Έχοντας παρακολουθήσει την υπόθεση από τη δεκαετία του 90, τότε που υπήρχε το αίτημα για άρδευση του κόλπου Καλλονής, θα σας πω τι νομίζω. Νομίζω ότι αυτό το έργο έφτασε μέχρι εδώ εξαιτίας ενός ανθρώπου που βρισκόταν σε κατάλληλη θέση στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και ήθελε να προσφέρει στον τόπο του – την Αγ. Παρασκευή – ένα ωραίο (κατά τη γνώμη του) φράγμα, ένα μεγάλο έργο δίπλα στο χωριό του και άρδευση στον κάμπο της Καλλονής αρχικά.
Αυτός μπορούσε και φρόντισε να ανατεθεί η μελέτη και να τελειώσει. Και έφτασε τέλη δεκαετίας του 90 να ολοκληρωθεί, αλλά το 1999 απορρίφθηκε στο Νομαρχιακό Συμβούλιο όπως περιγράψαμε στο Α’ μέρος του Χρονικού. Δεν εγκατέλειψε όμως την προσπάθεια. Απεναντίας έγιναν διαφόρων ειδών προσαρμογές και προετοιμασία ώστε το ίδιο έργο να φτάσει μέχρι την υλοποίηση. Από έργο άρδευσης της πεδιάδας της Καλλονής χαρακτηρίστηκε μεγάλο έργο ύδρευσης της Μυτιλήνης αλλά και πολλών άλλων οικισμών του νησιού που έχουν προβλήματα ύδρευσης.
Το 2008 παρουσιάστηκε μια μελέτη με τον τίτλο: ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΒΟΗΘΗΣΗ ΤΗΣ Δ/ΝΣΗΣ Δ6 ΣΤΗΝ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΜΕΛΕΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟ: «ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΡΓΩΝ ΥΔΡΕΥΣΗΣ ΝΗΣΟΥ ΛΕΣΒΟΥ». – ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ Ο τρόπος που αναπτύσσεται το πόνημα υποβάλλει τη σκέψη ότι ο ρόλος του είναι να απαντήσει στο ερώτημα: – Είναι το φράγμα Τσικνιά η πιο συμφέρουσα λύση για την αντιμετώπιση της όποιας έλλειψης νερού στο νησί μετά από 40 χρόνια, υπολογίζοντας ότι θα υπάρξει μεγάλη αύξηση του πληθυσμού ; Και η απάντηση είναι Ναι, αρκεί να μη δημιουργήσει προβλήματα στον κόλπο της Καλλονής και στον υδροβιότοπο της εκβολής Τσικνιά.
Εμείς επ’ αυτής της μελέτης έχουμε να πούμε:
α) Το σωστό ερώτημα είναι: Ποιος είναι ο περιβαλλοντικά ασφαλέστερος και οικονομικά συμφερότερος τρόπος για την αντιμετώπιση των σημερινών και μελλοντικών προβλημάτων ύδρευσης και άρδευσης σε όλο το νησί της Λέσβου;
β) Είναι λογικά ελλιπέστατη και αμφισβητήσιμη η απόφανση ότι το άθροισμα του κόστους περισσότερων μικρών κατά τόπους ταμιευτήρων είναι μεγαλύτερο από το κόστος κατασκευής του φράγματος Τσικνιά. Αντί να απαντήσουμε σ’ αυτό το απλοϊκό οικονομίστικο επιχείρημα προτιμούμε να αναρωτηθούμε πότε θα ολοκληρωθεί αυτό το έργο και πώς θα ανταπεξέλθει το τεχνικό προσωπικό του νησιού σ’ ένα έργο τόσο μεγαλεπήβολο με τόσες απαιτήσεις. Φράγμα, Υδραγωγείο 30 χιλ., αντλιοστάσια, Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Νερού κλπ. Θυμίζουμε ότι σήμερα ούτε το 70% των βιολογικών καθαρισμών στο νησί δεν λειτουργεί σωστά και ότι το κατά πολύ μικρότερο φράγμα στο Σεδούντα έκανε σχεδόν 30 χρόνια να ολοκληρωθεί.
γ) Η απειλή λειψυδρίας στην πόλη της Μυτιλήνης βασίζεται σε πρόβλεψη μόνιμου πληθυσμού στην πόλη και το νησί που έχει ήδη διαψευστεί. Κάποιες από τις προβλέψεις τους για το νησί είναι: έτος 2018, κάτοικοι 106.653, έτος 2028 , 117.513 κάτοικοι. Για την πόλη κάποιες προβλέψεις είναι: το 2018, 45.084 κάτοικοι., το 2028, 51.300 κάτ. Και το 2048, 66.421 κάτ. Πέρα από διαψευσμένα ήδη και ανέφικτα αυτά τα νούμερα, η προοπτική μιας τέτοιας αύξησης του πληθυσμού της πόλης είναι απειλητική για όλες τις υποδομές και τις αντοχές τους.
δ) Οι πάντες γνωρίζουμε ότι ο αγωγός μεταφοράς του νερού στην πόλη από την κύρια πηγή τροφοδοσίας «Ύδατα» είναι υποδιαστασιολογημένος και προβληματικός και οι απώλειες κατά τη μεταφορά του νερού στη Μυτιλήνη φθάνουν στο 50%. Την ανάγκη πλήρους αντικατάστασής του υπογραμμίζει και η εν λόγω μελέτη η οποία υπολογίζει και το κόστος της σε 10.050.000 ευρώ. Είναι σίγουρο ότι η αντικατάσταση αυτή θα επιφέρει αύξηση της ποσότητας νερού που φτάνει στην πόλη από τα Ύδατα κατά ποσοστό μεγαλύτερο του 30%. Δηλαδή εξασφάλιση της επάρκειας νερού για την πόλη για πολλά χρόνια. Αλλά ενδιαφέρεται κανείς γι’ αυτό το έργο; Οι ψηφοφόροι θα το εκτιμήσουν όσο πρέπει ;
Η μελέτη καταλήγει σε προτάσεις με κυριότερες την «επιλογή της προώθησης των έργων Τσικνιά…» και την «εκπόνηση των απαιτούμενων συμπληρωματικών περιβαλλοντικών μελετών, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τον κόλπο Καλλονής».
Η τελευταία πρόταση ως προϋπόθεση για την έναρξη εργασιών για το φράγμα, η πλήρης θεμελίωση αυτού του θέματος από τον καθηγητή του Τμήματος Περιβάλλοντος του Παν. Αιγαίου κ. Β. Ζερβάκη σε άρθρο του στο Νησί, μαζί με το πλήρες χρονικό της μακράς πορείας προς την υλοποίηση του Φράγματος αποτελούν επαρκέστατα στοιχεία για προσφυγή στο Σ.τ.Ε., ώστε να εξασφαλιστεί τουλάχιστον η διατήρηση της ισορροπίας στο οικοσύστημα του Κόλπου της Καλλονής. Γιατί πολλοί δεν συμφωνούμε με αυτό το έργο ούτε από την άποψη του σχεδιασμού της ανάπτυξης και της αξιοποίησης των υδατικών πόρων του νησιού.
Το 2016 το Περιφερειακό Συμβούλιο αρνήθηκε να εγκρίνει τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του φράγματος. Εν τω μεταξύ ο πρωταγωνιστής στην προώθηση του έργου είχε γίνει Γεν. Γραμματέας στο Υπ. Βιομηχανίας. Έχει πετύχει και τη συμπαράσταση –επί του θέματος- του ισχυρότερου βουλευτή στο νησί που επίσης προέρχεται από την περιοχή της Αγ. Παρασκευής και το 2017 το Δημ. Συμβούλιο του τότε Ενιαίου Δήμου Λέσβου πήρε απόφαση στήριξης και προώθησης της προοπτικής του φράγματος (πλειοψηφικά και με αντιρρήσεις από την αντιπολίτευση). Ο Δήμαρχος υπερψήφισε λέγοντας ότι δεν πρέπει «να ψειρίζουμε τη μαϊμού», όπως και ο τότε Δημοτ. Σύμβουλος και σήμερα Δήμαρχος Δυτ. Λέσβου ο οποίος είπε ότι μας χαρίζουν γάιδαρο και τον κοιτάμε στα δόντια.
Αυτό ήταν το μόνο είδος έγκρισης από σώμα αιρετών που έλαβε αυτό το έργο. Εκκρεμεί η έγκριση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων από την Περιφέρεια. Εν τούτοις το φράγμα δημοπρατήθηκε και όπως έχει γραφτεί «Μπαίνουν μπουλντόζες στο φράγμα Τσικνιά».
Εδώ τελειώνει αυτό το χρονικό το οποίο γράφτηκε για να αιτιολογήσει την αρνητική στάση πολλών ανθρώπων αλλά και φορέων που σχετίζονται ποικιλοτρόπως με αυτό το έργο. Μιλάμε για μια αντιπαράθεση 25 χρόνων περίπου. Και η πιθανή ακύρωση του έργου θα είναι η επιβεβαίωση της ασυνάρτητης λειτουργίας της αυτοδιοίκησης α’ και β’ βαθμού. Αυτά που θα έπρεπε γίνουν στην αρχή γίνονται στο τέλος ή γίνεται προσπάθεια να αποφευχθούν και …ό,τι βγει.