ΤΑ ΜΠΛΟΚΙΑ

Ειδήσεις και αναλύσεις από τη Λέσβο και την Ελλάδα με αριστερή ματιά!

Δεύτερο Θέμα Ιστορία

Η χειροβομβίδα

Αντάρτης του ΕΛΑΣ στη Ρούμελη, ο φοιτητής της Νομικής Δημήτρης Καραθάνος γνωρίζεται με τον Αρη αμέσως μετά την απελευθέρωση στη Λαμία, όπου έχουν ολιγόλεπτη συζήτηση για τις εξελίξεις στο κίνημα. Την περίοδο της ανακωχής πριν από τη Συμφωνία της Βάρκιζας, επιστρέφει στο χωριό του, την Αγία Τριάδα Ευρυτανίας. Στις 11 Μαρτίου του 1945, παρευρίσκεται κουστουμαρισμένος στον γάμο πρώτης του εξαδέλφης. Ακολούθησε γαμήλιο γλέντι. Ιδού: «Στο σπίτι της νύφης έσκασε το νέο: “Ο Αρης με πολλούς αντάρτες βρίσκεται στην πλατεία του χωριού”. Χωρίς να χάσω στιγμή κατευθύνθηκα στην πλατεία, πλησίασα τον αρχικαπετάνιο του ΕΛΑΣ με σεβασμό και άπλωσα το χέρι μου για χαιρετισμό, καλωσορίζοντάς τον».

Ριψοκινδύνευσε ο αφηγητής, που ιστορεί την τελευταία διαδρομή του Αρχηγού και επίλεκτων παλικαριών του μέχρι την αυτοκτονία του στο Φαράγγι του Φάγκου, τέτοιες μέρες του ’45 στο βιβλίο «Αντίο καπετάνιε» (Φιλίστωρ, 1995). Ο μεταξύ τους διάλογος είναι ενδεικτικός του σαρκαστικού αριανού πνεύματος: «Εκείνος, όπως ήταν καθισμένος, άπλωσε το δεξί του χέρι προς το δικό μου, ενώ με την ανάστροφη της αριστερής παλάμης του, άγγιξε την τσάκιση του παντελονιού μου, που ήταν φρεσκοσιδερωμένο, λέγοντάς μου πειραχτικά: -Σιγά, να μη με κόψεις! Βλέπω το ρίξαμε στην καλοπέραση. Γλεντάκια, ε; Γλεντάκια! -Αρχηγέ, εγώ είμαι απ’ αυτούς που δεν αργώ να πετάξω το κοστούμι που βλέπεις και να ξαναβάλω την αντάρτικη στολή, αν χρειαστεί».

Η συγκυρία τα ’φερε να επαληθευτεί. Συμμετείχε στο σαρανταπενταμελές τμήμα που ξεκίνησε απ’ τη Ρούμελη, έφτασε στα ελληνοαλβανικά σύνορα, όπου το ΚΚΕ είχε υποσχεθεί στον Βελουχιώτη ότι θα του εξασφάλιζε σύνδεση για να ταξιδέψει στις σοσιαλιστικές χώρες, προκειμένου να εκφράσει τις διαφωνίες του στους εκεί συντρόφους. Επρόκειτο ασφαλώς για εμπαιγμό. Απραγοι και απογοητευμένοι αναγκάστηκαν να επιστρέψουν, κυνηγημένοι από συμμορίες εθνικοφρόνων, που ζητούσαν τις κεφαλές του επί πίνακι ή, σωστότερα, στον μακάβριο φανοστάτη των Τρικάλων. Κουρεμένοι και ξυρισμένοι, σχεδόν αγνώριστοι, βάδιζαν σε ολονύκτιες πορείες και το πρωί λούφαζαν στα διάσελα. Ενδιαμέσως, χρειάστηκε να εμπλακούν σε αρκετές μάχες, σε μια απ’ τις οποίες έπεσε η μεγάλη καρδιά του Μανώλη Τσάφου.

Στα χωριά, οι κομματικές οργανώσεις είχαν λάβει ρητή εντολή από την ηγεσία: «Ούτε νερό ούτε ψωμί στον Αρη Βελουχιώτη». Λίγο πριν απ’ το τέλος, ο Αρχηγός διάβασε στον «Ριζοσπάστη» την κατάπτυστη απόφαση διαγραφής του, με την έγκριση του Ζαχαριάδη. Οι στερνές στιγμές είχαν ήδη δρομολογηθεί. «Ο Αρης είχε μείνει σχεδόν τελευταίος. Πριν όμως ξεμακρύνει πολύ ο Λέων, άκουσε τον Αρη να λέει κάτι σαν “Το κόμμα θα νικήσει” ή “Ο λαός θα νικήσει” κι αμέσως στη συνέχεια ακούστηκε η φωνή του Τζαβέλα: -Εϊ! Ελάτε ’δω! Ο Αρχηγός σκοτώθηκε». Την απόπειρα μαζικής αυτοκτονίας των ανταρτών απέτρεψε ο Θάνος. Δεν έπεισε, ωστόσο, τον Τζαβέλα, που κομμάτιασε τα δυο κορμιά με μια χειροβομβίδα μιλς.