Δεν είναι φυσικά ζήτημα προσωπικό. Δεν αποτελεί δείγμα χαιρεκακίας. Αλλά όπως και να το κάνεις, νιώθεις ανακούφιση, παρακολουθώντας την αποκαθήλωση του Μπόρις Τζόνσον, που συντελείται βήμα βήμα με τον παραδοσιακό ανθρωποφαγικό τρόπο ενός σκουριασμένου κόμματος, που από το 1945 και μετά έχει αντικαταστήσει συνολικά έξι πρωθυπουργούς κατά τη διάρκεια της θητείας τους. Ο (προσωρινός πια) πρωθυπουργός της Βρετανίας δεν υπηρέτησε απλώς φανατικά τον νεοφιλελευθερισμό. Και λέμε «υπηρέτησε», γιατί είναι άγνωστο αν πραγματικά πίστευε σε κάτι αυτή η χαμαιλεόντεια προσωπικότητα, ενός «ανθρώπου χωρίς ιδιότητες», που ποτέ στην πολιτική του σταδιοδρομία δεν είχε κανένα ενδοιασμό να αλλάζει θέσεις και απόψεις.
Όπως και τώρα αντιμέτωπος, με μια σωρεία σκανδάλων δεν είχε κανένα πρόβλημα να απολογείται σήμερα για πράγματα, που μέχρι χθες έλεγε ότι δεν τα γνώριζε καν. Αλλά ο κυνισμός και η αμετροέπεια του, η αδιαφορία του για τα προβλήματα των απλών ανθρώπων ή των κυνηγημένων προσφύγων, που εσχάτως αποφάσισε να ξαποστέλνει στη Ρουάντα δείχνουν ένα μοντέλο πολιτικού, που έχει κλώνους και αλλού. Και κάποια στιγμή καλό θα είναι αυτά τα περίεργα υβρίδια «πολιτικού-ηθοποιού-golden boy» να μας αδειάσουν οριστικά τη γωνιά. Μαζί με τις προκλητικές συμπεριφορές τους και τις μπαγιάτικες ιδέες τους, που καλύπτουν με τη χρυσόσκονη του lifestyle.
Τι θα αφήσει πίσω του
Ο Τζόνσον σκαρφάλωσε πάνω σε ένα στερούμενο λογικής αγγλικό εθνικισμό, που απειλεί να διαλύσει τώρα τη Βρετανία, φλέρταρε με ακροδεξιά αντανακλαστικά, προώθησε το Βrexit με ψέματα και αλχημείες. Συνέχισε την αποψίλωση του κοινωνικού κράτους, κάνοντας ένα γερό «ρεκτιφιέ» στους οδοστρωτήρες της φτωχοποίησης, που κατέβασε πρώτη στους δρόμους η Θάτσερ. Έκανε πολλούς Βρετανούς να περνούν συχνότερα το κατώφλι των «τραπεζών τροφίμων» από εκείνο των σούπερ-μάρκετς.
Στρογγυλοκάθισε στο θρόνο της αυταρέσκειας και της υπεροψίας, αδιαφορώντας για την «πλέμπα» στις ερημωμένες φτωχογειτονιές με τα ξεθωριασμένα κόκκινα (ή καφέ) τούβλα. Έφτυσε την κοινωνία κατά πρόσωπο για να δικαιώσει λες το δόγμα της άλλοτε «σιδηράς κυρίας» ότι δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα που να αποκαλείται «κοινωνία». Πίστευε πως θα μπορούσε να ζει ως βασιλιάς, αλλά να συμπεριφέρεται ενίοτε ανενόχλητος και ως γελωτοποιός.
Τους τελευταίους μήνες ονειρεύτηκε τον εαυτό του ως στρατηλάτη σε μακρινούς τόπους, κάνοντας ότι περνούσε από το χέρι του αρχικά για να παρεμποδίσει μια αποτροπή του πολέμου στην Ουκρανία και στη συνέχεια σαμποτάροντας κάθε ιδέα για κατάπαυση του πυρός. Αλλά και αυτό ήταν φανερό ότι το έκανε όχι από πίστη σε κάποια δυτικά «ιδανικά» ειρήνης, αλλά από αγνό καιροσκοπισμό. Είχε καταλάβει ότι ο μόνος τρόπος για να παρατείνει την πολιτική «ζωή» του ήταν η ανάφλεξη και η κορύφωση της πολεμικής σύγκρουσης, αδιαφορώντας για τις απώλειες των… άλλων.
Αναζητείται διάδοχος με άλλο στυλ
Βεβαίως, η ικανοποίηση για την απομάκρυνσή του με πλήρως απαξιωτικό τρόπο περιορίζεται από τη σκέψη, ότι επί της ουσίας κανείς δεν περιμένει σοβαρές αλλαγές στο περιεχόμενο της πολιτικής. Το μόνο που θα αλλάξει είναι ίσως το στυλ. Το ταπεινωτικό για τον ίδιο εσωκομματικό πραξικόπημα των Τόρηδων εναντίον του δεν καθοδηγήθηκε από κάποια ομαδική «φώτιση» για την ανάγκη αλλαγής πολιτικής, ύστερα από το αφούγκρασμα της κοινωνίας. Οι συντηρητικοί θα παραμείνουν τέτοιοι και αμετακίνητα προσκολλημένοι στο νεοφιλελευθερισμό. Οι υπουργοί και βουλευτές που άρχισαν να αποχωρούν ένας-ένας, σπρώχνοντάς τον βασανιστικά στο κενό δεν το έκαναν για να αλλάξουν ρότα στο κόμμα. Είναι το ζωώδες ένστικτο επιβίωσης. Διαισθάνθηκαν ότι μια κοινωνία, που συστηματικά βασανίζεται δεν έχει μεγάλα αποθέματα ανοχής για τους αλλόκοτους θεατρινισμούς ενός πολιτικού, που έφτασε να τρομάξει με την έλλειψη αρχών του, ακόμα και άλλοτε πιστούς στον ίδιο επικοινωνιολόγους, πρωτομάστορες της τοξικής του προπαγάνδας.
Αρκεί μόνο να διαβάσει κανείς για παράδειγμα το βιογραφικό του Ναντίμ Ζάχαουι, που διορίστηκε νέος υπουργός Οικονομικών με συνοπτικές διαδικασίες, για να καταλάβει για τι κόμμα μιλάμε. Ένας φανατικός «θαμώνας» των φορολογικών παραδείσων, ο οποίος εμβαθύνοντας στο δαιδαλώδες πλαίσιο λειτουργίας τους αβγάτισε την περιουσία του, θεωρήθηκε από το Συντηρητικό Κόμμα ως ο κατάλληλος άνθρωπος για να χαράξει την οικονομική πολιτική μιας πατρίδας σε βαθειά κρίση.
Το πιο ανησυχητικό όμως είναι ότι με τους Συντηρητικούς να βρίσκονται υπό διάλυση και τη χώρα να υποφέρει από τις επιλογές τους, οι Εργατικοί δείχνουν ανήμποροι να αρθρώσουν μια πειστική πρόταση διεξόδου υπέρ της κοινωνίας. Αποκαρδιωτική ήταν για παράδειγμα η στάση του ηγέτη τους Κιρ Στάρμερ, ο οποίος ζήτησε πριν από δυο εβδομάδες από τους βουλευτές και τα στελέχη του κόμματος να απέχουν από διαμαρτυρίες των απεργών στο σιδηροδρομικό δίκτυο, «αδειάζοντας» έτσι τους εργαζόμενους και δείχνοντας προς τα πού δείχνει η πυξίδα των «νέων» Εργατικών.
