Η κοινωνία δεν θεωρεί ποτέ «τον εαυτό της» σαν συλλογή από φθαρτά και αντικαταστάσιμα άτομα που ζουν σε κάποιο έδαφος, μιλούν μία γλώσσα, έχουν κοινά έθιμα. Το αντίθετο: αυτά τα άτομα «ανήκουν» σε αυτή την κοινωνία επειδή μετέχουν στις κοινωνικές φαντασιακές σημασίες της. K. Καστοριάδης

Οι «φαντασιακές σημασίες» λοιπόν είναι οι ιστοί που δίνουν συνοχή και θέτουν σε λειτουργία το σώμα της κοινωνίας. Αυτή η ικανότητα, να συστήνει τον εαυτό της ως κάτι ξεχωριστό κι ανεπανάληπτο, είναι η ζωτική προϋπόθεση για την ύπαρξή της. Και ποια είναι την τελευταία διετία η κυρίαρχη φαντασιακή σημασία στην Ελλάδα;

Το 45% των κατοίκων της μικρής μας χώρας, εμφανίζεται να αρνείται την ιστορικότητά του, να εξουδετερώνει το παρελθόν του και με περισσή άγνοια και αδιαφορία να «παριστά» τον εαυτό του ως φλεγόμενο Έλληνα που περιφέρεται στα social media, κηρύττοντας με παραληρηματικό λόγο συνωμοσιολογίες. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι υφίσταται από «άνωθεν», εδώ και χρόνια μια στρατευμένη και άνευ προηγούμενου φθορά των κοινωνικών φαντασιακών σημασιών.

Να το διατυπώσω κάπως παραστατικά, σημασία πλέον αξία έχει ο υπουργός σου να είναι κομψός και να μην καπνίζει. Κι όχι πόσες ΜΕΘ έχουν τα νοσοκομεία. Εν ολίγοις, εμείς, η χώρα της γαρδούμπας και της μπυροκοιλιάς, έχουμε ως φαντασιακό «το ωραίον». Το οποίο καμία σχέση δεν έχει με το αρχαίο κάλλος, τη ζωγραφική του Μπουζιάνη, την ποίηση του Μάνου Ελευθερίου ή Τα τροπάρια για φονιάδες του Μικρούτσικου.

Ένα 45% λοιπόν συμπεριφέρεται στις μέρες μας ως εάν η ύπαρξη αυτού του κόσμου είναι μία απαίσια αγγαρεία, η προστατευτική μάσκα μία κακοδαιμονία και που αποδίδει όλα τα βάσανά του στους αλλόθρησκους, τους gay και τον ορθολογισμό. Και που εναποθέτει την επίλυση της στεναχώριας του σε ανθρώπους αδράνειας, σε ψευδοφιλοσόφους, σε ρήτορες ή γραφιάδες μιας χρήσης, που διαθέτουν αστείρευτο ρεπερτόριο: βλέπουν τα ψηφιδωτά της Αγιάς Σοφιάς να δακρύζουν, θεωρούν ανάχωμα του covid-19 την κοπή 90 παραλιακών δέντρων μετατρέποντας την περιοχή σε κρανίου τόπο (σα να λέμε άμα πεθάνουμε μόνοι μας δεν θα μπορέσει να μας σκοτώσει ο κορονοϊός), κάνουν συμψηφισμό του μονοθέσιου σχολείου της Γαύδου με το σχολικό συγκρότημα Γράβας Πατησίων για να βγάλουν μέσο όρο μαθητών ανά τάξη, πανελλαδικά.

Κι ακούμε ανθρώπους της τάξης τους και της γενιάς τους, που βρέθηκαν εύκολα σε θέσεις που τους επιτρέπουν να μονολογούν ex cathedra χωρίς να έχουν ουσιαστικό αντίλογο, να μας αναλύουν τι σημαίνει μέσος όρος, λες και δεν γνωρίζουμε. Να τεκμηριώνουν μια λογική του τύπου: βάζοντας το κεφάλι ενός ανθρώπου στο φούρνο και τα πόδια του στο ψυγείο, με τις κατάλληλες ρυθμίσεις επιτυγχάνεις μέση θερμοκρασία του σώματος του, στους 36,5 βαθμούς.

Με όλα αυτά είναι φυσικό επόμενο να συμπεριφερόμαστε οι μισοί εξ ημών ως ψεκασμένοι. Όταν ως κοινωνία εισπράττουμε συστηματικά το ένα αντικρουόμενο μήνυμα μετά το άλλο, όταν δηλαδή βλέπουμε την κυβέρνηση μας να υποδέχεται στη γιορτή της Δημοκρατίας τους αντιστασιακούς κομμουνιστές, αλλά ακούμε παράλληλα τον βουλευτή της να μας προειδοποιεί ότι είναι θέμα χρόνου να μας σέρνουν στο αυτόφωρο κάθε φορά που θα ακούμε τον Γοργοπόταμο να στέλνει περήφανο χαιρετισμό στην Αλαμάνα, όταν τη μία χρονιά περιφερόμαστε ως Μακεδονομάχοι και την επόμενη χρονιά πίνουμε μοχίτο χαζεύοντας ως που θα φθάσουν τα καλώδια του «Ορούτς Ρέις», είναι επόμενο να υποκύψουμε κατά 45% στα τραύματά μας.

Όταν η κυβέρνησή μας, σήμερα λέει ότι θα κάνει πράξη την επέκταση των 12 μιλίων της αιγιαλίτιδας ζώνης στο Ιόνιο με νόμο, αλλά όταν το εισηγείτο η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δια στόματος Κοτζιά, ο κομψός και λαοφιλής σήμερα υπουργός δήλωνε στις 21/10/2018: “… ένας σοβαρός πολιτικός, κατά τα δικά του λεγόμενα, αποφάσισε  να προαναγγείλει την αποσπασματική επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στο Ιόνιο στα 12 μίλια και χειρισμούς στα θέματα της ΑΟΖ. Δεν γίνεται έτσι σοβαρή εξωτερική πολιτική, δημιουργώντας τετελεσμένα κατ’ αποκοπή και προσχωρώντας στην επιχειρηματολογία της Τουρκίας, που μιλάει για ειδικό καθεστώς στο Αιγαίο”.

Όταν βλέπουμε τον κυβερνητικό αρμόδιο να μιλά μόνος, σε ασφαλές στούντιο και σε απόσταση αρκετών μέτρων από την κάμερα και τους φωτιστές, φορώντας μάσκα, και τη ίδια στιγμή βλέπουμε στην τηλεόραση την πρόεδρο της χώρας μας να γλυκοφιλεί το τζάμι θρησκευτικής εικόνας, τι να υποθέσουμε; Διότι το τηλεοπτικό πλάνο της προέδρου δεν δείχνει στους πιστούς τηλεθεατές ότι προηγήθηκε ψεκασμός του τζαμιού με αντισηπτικό. Οπότε δεν είναι απορίας άξιο που βγαίνουν μανούλες στα social media κραυγάζοντας «κανένα παιδί στο σχολείο με μάσκα», ούτε που βγαίνει ο Αρχιεπίσκοπος Ειρηναίος Κρήτης και κηρύττει από άμβωνος «μην φοράτε μάσκες κάνουν κακό στην πίστη».

Με τέτοια «επίσημη και έγκυρη» δυσφήμιση των ιδεών της αλήθειας, με τόση καλπάζουσα ανορθολογικότητα και συστηματική αποσάθρωση, επόμενο είναι οι φαντασιακές σημασίες του 45% της κοινωνίας μας, να θυμίζουν το παραλήρημα που ξεδιπλώνει ένας ψυχωσικός.
Αν λάβουμε δε υπόψη, ότι την ίδια στιγμή, το αντίπαλο δέος προσπαθεί να τετραγωνίσει τον κύκλο, πάλι καλά που δεν πάθαμε τίποτα να λέμε…