Στα τέλη του 2018, οι δρόμοι του Βελιγραδίου γέμισαν από διαδηλωτές, με αφορμή τη σύλληψη ενός ηγέτη της αντιπολίτευσης. Το κίνημα που ξεκίνησε τότε, άντεξε για μήνες, ζητώντας την παραίτηση του προέδρου Αλεξάνταρ Βούτσιτς λόγω αυταρχισμού και διαφθοράς. Ο ίδιος απάντησε με περισσότερη σκληρότητα στους επικριτές του, δεν ικανοποίησε φυσικά το αίτημά τους, αλλά η πολιτική του καριέρα φαινόταν να παίρνει οριστικά την κατιούσα, με τη λαϊκή δυσαρέσκεια για το πρόσωπό του να διογκώνεται.
Τον Οκτώβριο του 2019, στο Σαντιάγκο της Χιλής ξεσπούσαν μαζικές διαμαρτυρίες με αφορμή την αύξηση των τιμών των εισιτηρίων του μετρό, αλλά πραγματική αιτία την οργή για την αντικοινωνική και αντιδημοκρατική του προέδρου Σεμπαστιάν Πινιέρα. Στην κορύφωση των διαμαρτυριών κατέβηκαν πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι στους δρόμους και η κυβέρνηση τους αντιμετώπισε ρίχνοντας εναντίον τους (και) τη στρατιωτική αστυνομία. Επίσημος απολογισμός των ταραχών 22 νεκροί, τουλάχιστον 2.000 τραυματίες και πάνω από 15.000 συλλήψεις. Αλλά η καρέκλα του Πινιέρα είχε αρχίσει να τρίζει και οι υποχωρήσεις, που αναγκάστηκε να κάνει, έδωσαν ελπίδες για ένα νέο Σύνταγμα και μια νέα Δημοκρατία. Και φυσικά και για την απομάκρυνσή του.
Βούτσιτς και Πινιέρα δύο αυταρχικές φιγούρες, μισητές σε μεγάλο μέρος των πολιτών τους κορδώνονται σήμερα ως οι μεγάλοι επιτυχόντες του εμβολιασμού. Αυτοθαυμάζονται για τους χειρισμούς τους και αφήνουν τα δικά τους ΜΜΕ να τους λιβανίζουν. Αν το δει κανείς ψυχρά τεχνικά έχουν το δικαίωμα. Τόσο η Σερβία όσο και η Χιλή έχουν εμβολιάσει σήμερα περίπου το ένα τρίτο του πληθυσμού τους και συνεχίζουν ακάθεκτες. Η μια κρατά τα πρωτεία στην ηπειρωτική Ευρώπη και η άλλη στη Λατινική Αμερική. Κάνει αυτό τους δύο προέδρους καλούς ηγέτες; Τους δίνει πιστοποιητικό συγχώρεσης; Η απάντηση θα δοθεί φυσικά όταν κάποτε η κρίση περάσει, αλλά μάλλον γελιέται όποιος πιστεύει ότι με τον αυτοθαυμασμό για την «υποδειγματική λειτουργία του εμβολιασμού» –την οποία κατά σύμπτωση επικαλούνται και εδώ αδιάκοπα οι κυβερνητικοί λάρυγγες– αυτομάτως ανακηρύσσεται «άξιος» πολιτικός. Βούτσιτς και Πινιέρα είδαν τα εμβόλια ως σανίδες της πολιτικής τους σωτηρίας. Ρίσκαραν, αποφασίζοντας να παραγγείλουν εμβόλια από όλες τις δυνατές πηγές: Pfizer, Astrazeneca, Sputnik V, Sinopharm. Δεν περίμεναν απαραίτητα να «τριπλοτσεκάρουν» την ασφάλεια των εμβολίων μέχρι το τέλος. Ηξεραν άλλωστε από «μπίζνες εξπρές». Το ρίσκο αυτό τους βγαίνει. Τουλάχιστον προς ώρας.
Φυσικά και είναι ένα ερώτημα, που οφείλει να απαντήσει κάθε δημοκράτης άνθρωπος, αν τελικά τα αυταρχικά καθεστώτα είναι «αποτελεσματικότερα» στη διαχείριση έκτακτων καταστάσεων, οι οποίες απαιτούν γρήγορες αποφάσεις χωρίς ισχυρό έλεγχο, διαφάνεια και λογοδοσία. Από την άλλη, είναι μια ακόμα επιβεβαίωση ότι η υποβάθμιση της πολιτικής σε απλό service για μεμονωμένα ζητήματα σε ειδικές συνθήκες είναι τελικά βούτυρο στο ψωμί προσωπικοτήτων, που εξυπηρετούν ισχυρά οικονομικά συμφέροντα με απαραίτητη «γαρνιτούρα» τον αυταρχισμό. Βούτσιτς και Πινιέρα είναι ακριβώς τέτοια παραδείγματα και θα έχει ενδιαφέρον ο λογαριασμός με τους πολίτες τους, όταν… τελειώσουν τα εμβόλια. Ετσι ή αλλιώς.
