H«Ομπρέλα» των «53» και της ιστορικής κομματικής φρουράς είναι, κατά τους ιδρυτές της, ο θεματοφύλακας της αριστερής και ριζοσπαστικής «ψυχής» του ΣΥΡΙΖΑ.  Κατά τους προεδρικούς είναι απλώς η «ομπρέλα» μιας διευρυμένης και, συντεταγμένης πια, εσωκομματικής αντιπολίτευσης που στο όνομα της συλλογικότητας θέλει να θέσει κόμμα και ηγεσία υπό πολιτική κηδεμονία.

Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο Ανδρέας Ξανθός των «53» έχουν βάλει την σφραγίδα τους στο κείμενο-πλατφόρμα που παραδόθηκε την περασμένη Πέμπτη στον Αλέξη Τσίπρα και συζητήθηκε την Παρασκευή στο Πολιτικό Συμβούλιο, ενώ η κίνησή τους μετασχηματίζει και επισήμως τις εσωκομματικές ισορροπίες: Πιστοποιεί την μακρά σύμπλευσή τους με την ιστορική τριάδα του ΣΥΡΙΖΑ – Νίκο Βούτση, Πάνο Σκουρλέτη και Νίκο Φίλη – και φέρνει ως «μετεγγραφή» με πολιτικό νόημα στις τάξεις τους τον Δημήτρη Παπαδημούλη ο οποίος μετά από μια δεκαετία στην πλευρά των αμιγώς προεδρικών περνά στην άλλη όχθη.

Ο πολιτικός τους προσανατολισμός παραμένει στραμμένος στην δομική και όχι πολωτική και επιφανειακή αντιπολίτευση, η προοδευτική διακυβέρνηση τους αφορά στον βαθμό της συγκρότησης μετώπων προς τα αριστερά – ΚΚΕ, ΜΕΡΑ 25 και κινήματα -, οι περισσότεροι βλέπουν επιφυλακτικά, εάν όχι καχύποπτα, τις γέφυρες με το Κίνημα Αλλαγής, και θεωρούν ότι η «δεύτερη φορά Αριστερά» πρέπει να περάσει πρώτα από την ιδεολογική και προγραμματική αναβάπτιση πριν διεκδικήσει την επιστροφή στην εξουσία. Βρίσκονται επίσης πολύ μακριά από τις πατριωτικές θέσεις της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ στα εθνικά θέματα όπου, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα ζητήματα, συναντώνται με τα στελέχη της ανανεωτικής αριστεράς και της «Γέφυρας».

Οι εσωκομματικοί τους αντίπαλοι τους χρεώνουν θεωρητισμό και ενίοτε ελιτισμό, και λένε ότι ελάχιστα τους ενδιαφέρει η επιστροφή του ΣΥΡΙΖΑ στην διακυβέρνηση.

Η ΡΕΝΕ, η Ριζοσπαστική Εναλλακτική Ενότητα που γεννήθηκε επίσης την περασμένη εβδομάδα, αποτελεί το προϊόν της διάσπασης των προεδρικών. Αποσχίστηκαν οι Αντώνης Κοτσακάς, Πάνος Ρήγας και Νίκος Σκορίνης, και μαζί τους συμπορεύεται μια ομάδα νεώτερων στελεχών απ’ όλη την Ελλάδα – από τον Διονύση Τεμπονέρα, τον Στέργιο Καλπάκη και τον Ακη Καλαμρά έως τον Σωκράτη Φάμελλο και τον Αλέξανδρο Τριανταφυλλίδη.

Οι διαφορές τους με τον κορμό των προεδρικών έχουν να κάνουν κυρίως με το πολιτικό ύφος («μοντέλο Πολάκη») , με τις υπουργικές συμπεριφορές και με τους προσωπικούς κομματικούς μηχανισμούς και ετοιμάζονται για την πρώτη καταμέτρηση δυνάμεων με πανελλαδική συνδιάσκεψη.

Οι προεδρικοί, με την «Κίνηση Μελών», παραμένουν η πιο μεγάλη και πλειοψηφική δύναμη, ελέγχουν μακράν την κοινοβουλευτική ομάδα και ετοιμάζονται για την αντεπίθεση με το δικό τους κείμενο-πλατφόρμα και με πανελλαδική συνάντηση το επόμενο Σαββατοκύριακο. Οι Νίκος Παππάς, Χρήστος Σπίρτζης, Παύλος Πολάκης, Ρένα Δούρου βρίσκονται στην πρώτη γραμμή, δυναμική εμπλοκή από την νεώτερη «φουρνιά» έχουν οι Κώστας Ζαχαριάδης και Γιώργος Τσίπρας, επιδιώκουν πάση δυνάμει την διεύρυνση και βλέπουν περίπου ως νομοτελειακή την προοδευτική διακυβέρνηση μέσα από την προσέγγιση με το Κίνημα Αλλαγής.

Χρεώνουν στείρο δογματισμό στην «Ομπρέλα» και προσωπικές βλέψεις σε κάποια από τα στελέχη της, και θεωρούν ότι στην πιο κρίσιμη καμπή της διακυβέρνησης Μητσοτάκη «ο ΣΥΡΙΖΑ γεννά νέα εσωστρέφεια αντί για, πάση δυνάμει, εξωστρέφεια».

Ενώπιον όλων αυτών των τάσεων και των κομματικών «φυλών», ο Αλέξης Τσίπρας καλωσορίζει μεν πλατφόρμες και πρωτοβουλίες ως γόνιμη συμβολή στον προγραμματικό διάλογο, αλλά αναζητά και το νέο πρόσωπο του κόμματος. Εχει ήδη ενεργοποιήσει τις εγγραφές στο Μητρώο Στελεχών και φέρεται πεπεισμένος για την ανάγκη ανάδειξης νέου προφίλ στο κομματικό προσωπικό, τόσο στα ηλικιακά όσο και στα τεχνοκρατικά του χαρακτηριστικά. Και επιχειρεί να ισορροπήσει ανάμεσα στην ανάγκη εσωκομματικής ηρεμίας εν όψει ενός πιθανού εκλογικού αιφνιδιασμού Μητσοτάκη και στην πρόκληση που του δείχνουν τα δημοσκοπικά δεδομένα που έχει στα χέρια του: Την ανάγκη ανάδειξης ενός «νέου ΣΥΡΙΖΑ» που θα μπορέσει να περάσει πειστικά το μήνυμα της εναλλακτικής και ώριμης πρότασης διακυβέρνησης.

Το εγχείρημα δεν είναι εύκολο. Η πανδημία δεν βοηθά, τα χρονικά περιθώρια δεν είναι απεριόριστα, και η παρουσίαση έως τον Μάιο του νέου προγράμματος – που είναι πιθανό να αποτελέσει και προεκλογικό πρόγραμμα – εμπεριέχει νέα ναρκοπέδια, καθώς και επ’ αυτού υπάρχουν ανοιχτές και σοβαρές εσωτερικές συγκρούσεις.