Της δικαιοσύνης ήλιε νοητέ και μυρσίνη εσύ δοξαστική, μη παρακαλώ σας μη λησμονάτε τη χώρα μου…’’
Μια κραυγή του Λέσβιου, αλλά και παγκόσμιου ποιητή Ελύτη, που μελοποιήθηκε από έναν ποιητή μιας πανανθρώπινης μουσικής, που έζησε κι αυτός ένα μέρος των παιδικών του χρόνων στη Βαρειά Λέσβου. Μια μοίρα που βαραίνει και αποτελεί τιμή για το νησί μας.
Στους σημερινούς δύσκολους καιρούς αυτή η έκκληση του ποιητή αποκτά διαχρονική αξία. Ενώνει τους παλιούς με τους νέους αγώνες. Ο 17χρονος Μίκης Θεοδωράκης τον Μάρτη του 1942 παίρνει μέρος σε διαδήλωση του Ε.Α.Μ. στην Τρίπολη. Συλλαμβάνεται, φυλακίζεται, βασανίζεται ανάλγητα, αλλά δεν δίνει ούτε μισό όνομα. Κι εκεί, στο κρατητήριο με άλλους συναγωνιστές, έρχεται σε επαφή με τον Μαρξισμό. Από τότε και μέχρι το 1970 η πορεία του είναι γεμάτη δράσεις και αγώνες. Λόγω των προοδευτικών του ιδεών, καταδιώκεται, ζει παράνομος, εξορίζεται, η δικτατορία των συνταγματαρχών απαγορεύει την εκτέλεση, την πώληση και την ακρόαση των τραγουδιών του, φυλακίζεται, κάνει απεργία πείνας, αρρωσταίνει, περιορίζεται κατ’ οίκον, εκτοπίζεται με την οικογένειά του στη Ζάτουνα Αρκαδίας και, τέλος, το στρατόπεδο Ωρωπού. Εκεί η κατάσταση της υγείας του επιδεινώνεται επικίνδυνα. Στο εξωτερικό ξεσηκώνεται θύελλα διαμαρτυριών. Προσωπικότητες μεγάλου κύρους, δημιουργούν επιτροπές για την απελευθέρωσή του. Τελικά, το 1970, υπό τις πιέσεις αυτές η δικτατορία τον αφήνει να φύγει στο Παρίσι.
Ο Θεοδωράκης εκτός από αγωνιστής είναι και ένας από τους σημαντικότερους μουσικοσυνθέτες. Ανοίγει έναν καινούργιο δρόμο για το ελληνικό τραγούδι, γιατί σηματοδοτεί μία ουσιαστική αλλαγή στη μουσική φόρμα και παντρεύει το ευρωπαϊκό έντεχνο στοιχείο με το ελληνικό λαϊκό στοιχείο και τη σύγχρονη λαϊκή μουσική με τη σύγχρονη ελληνική ποίηση. Με την μελοποίησή της, η ποίηση μπαίνει στα σπίτια και στις καρδιές μας. Γίνεται το ψωμί και το νερό, γίνεται η ανάσα μας, μα και η κραυγή μας, γίνεται η λαχτάρα του γονιού για το όνειρο του παιδιού, γίνεται το όραμα για έναν καλύτερο κόσμο.
Ο ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ Λέσβου, στέκεται ευλαβικά μπροστά σ’ αυτόν τον Διγενή της μουσικής, αλλά και των αγώνων για την δημοκρατία και την ελευθερία και τον συνοδεύει με το ποίημα του Παλαμά…
«…Ο Ακρίτας είμαι, Χάροντα
δεν περνώ με τα χρόνια.
Μ’ άγγιξες και δε μ’ ένοιωσες
στα μαρμαρένια αλώνια;
…Δε χάνομαι στα Τάρταρα,
μονάχα ξαποσταίνω,
στη ζωή ξαναφαίνομαι
και λαούς ανασταίνω!»
Σ’ αυτό το φέρετρο ακουμπά και πάλι η Ελλάδα, όπως τότε στο φέρετρο του Παλαμά στις 28 Φεβρουαρίου 1943, στα μαύρα εκείνα χρόνια της κατοχής…
Μάης 1964. Ο Μίκης Θεοδωράκης στο Μανταμάδο
Τη φωτογραφία δημοσίευσε ο Stratis Balaskas και προέρχεται από το αρχείο του Δημήτρη Καρατζιτζή.
