Το μέγαρο Μαξίμου δεν αφήνει απλά να διαρρέει η φήμη περί αλλαγής –και πάλι– του εκλογικού νόμου. Έχει βάλει πια λυτούς και δεμένους να υποστηρίξουν την επείγουσα ανάγκη για μια τέτοια, πολύ δυσάρεστη για την αξιοπιστία κυβέρνησης και πρωθυπουργού και ηττοπαθή, μεταβολή. Και μετράει τις αντιδράσεις, ενώ δοκιμάζει και την πειστικότητα των επιχειρημάτων του. Γιατί αντιδράσεις υπάρχουν, ακόμα και εντός των κομματικών τειχών, ενώ η πειστικότητα των επιχειρημάτων είναι τόσο αμφίβολη, που τα κάνει να μοιάζουν με προσχήματα. Ακόμα και φιλικά διακείμενα μέσα και αναλυτές, επισημαίνουν την απρονοησία να τροφοδοτείται με μια τέτοια αντιθεσμική επιλογή η αναξιοπιστία κυβέρνησης και πρωθυπουργού, την ώρα που η αξιοπιστία τους έχει ήδη πληγεί σοβαρά από την υπόθεση των υποκλοπών (βλέπε, π.χ., Τσιντσίνη και Μανδραβέλη στην «Καθημερινή», 7-9-2022).

Τόσο το χειρότερο για τους κανόνες

Γιατί, όμως, φαίνεται να μην τα ακούει όλα αυτά ο κ. Μητσοτάκης και μοιάζει αποφασισμένος να διαψεύσει τον εαυτό του, που την άνοιξη διαβεβαίωνε: «Δεν είναι σοβαρά πράγματα αυτά. Είμαι ένας υπεύθυνος θεσμικός πολιτικός, που έχει μάθει να πορεύεται με κανόνες»; Πώς έφτασε στο σημείο να εγκαταλείψει υπευθυνότητα και θεσμικότητα και να παραβεί τους κανόνες; Ακόμα και εκείνους που ο ίδιος έκοψε και έραψε στα μέτρα του μόλις ανέλαβε την κυβέρνηση.

ΝΔ και Μητσοτάκης ποτέ δεν χώνεψαν την απλή αναλογική. Δεν υπηρετούσε το σύστημα εναλλαγής στην εξουσία μονοκομματικών κυβερνήσεων, που μπορούσαν να διαχειριστούν σαν φέουδο την κυβερνητική εξουσία, χωρίς ουσιαστικό έλεγχο και χωρίς δεσμεύσεις προγραμματικού χαρακτήρα. Δεν τους απάλλασσε από απρόβλεπτους και μη ελεγχόμενους παράγοντες, που θα μπορούσαν να μπλεχτούν στα πόδια τους. Την κατάργησαν με το καλημέρα.

Αυτό φαινόταν τότε αρκετό. Προεξοφλούσαν, χωρίς τον ξενοδόχο ότι στην πρώτη εκλογική αναμέτρηση, αναγκαστικά με απλή αναλογική, οι κίνδυνοι για τη σταθερότητα της κυριαρχίας τους θα «καίγονταν» μαζί με το …καταραμένο σύστημα, που τάχα δεν δίνει σταθερή κυβέρνηση. Στην επαναληπτική αναμέτρηση, με το «δικό τους» σύστημα, η αυτοδυναμία ήταν, υποτίθεται, εξασφαλισμένη από τους ειδικούς που το είχαν κατάλληλα μαγειρέψει. Ήρθαν, όμως, χαλεποί καιροί και όχι μόνο η προοπτική της αυτοδυναμίας άρχισε να μοιάζει με ουτοπία, αλλά και η εναλλακτική τής συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ στη βάση του αντιΣΥΡΙΖΑ ρεύματος. Εδώ αξίζει να σημειώσουμε ότι δεν ήταν η παρακολούθηση του κ. Ανδρουλάκη που προκάλεσε το ναυάγιο αυτής της στρατηγικής. Αντίθετα, η επιδίωξη της χειραγώγησής του ήταν που οδήγησε στην παρακολούθησή του και στη σύγκρουση. Όπως και να ‘χει, η ηγεσία της ΝΔ δεν είχε πια διέξοδο διαφυγής. Αυτή την κρισιμότητα της εσωτερικής κατάστασης επιχειρεί να αντιμετωπίσει με τα νέα μαγειρέματα του εκλογικού νόμου, και όχι την κρισιμότητα των εξωτερικών συνθηκών, όπως ισχυρίζονται. Άλλωστε, αυτές οι τελευταίες δεν έχουν αλλάξει ουσιαστικά από τότε που ο κ. Μητσοτάκης παρίστανε τον θεσμικό και υπεύθυνο.

Ποια αστάθεια θεωρεί απειλή η ΝΔ

Και είναι πραγματικά κρίσιμη, από τη σκοπιά τους, αυτή η εσωτερική κατάσταση. Περικλείει στοιχεία ανατροπής των σταθερών ενός πολιτικού συστήματος, που οικοδομήθηκε τις τελευταίες δεκαετίες και έμοιαζε αδιατάρακτο παρά την παρεμβολή της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ–ΑΝΕΛ–Οικολόγων, καθώς φάνηκε να διασώζεται με την επιστροφή της ΝΔ, που την είδαν σαν καθυστερημένη επιβεβαίωση της στρατηγικής της «αριστερής παρένθεσης». Τώρα που, με τις νέες εσωτερικές συνθήκες, απειλείται η επιδιωκόμενη «σταθερότητα» από μια νέα «παρένθεση», προκύπτει η ανάγκη να δικαιολογηθεί ο φόβος για «αστάθεια» με τους εξωτερικούς, εθνικούς κατά το λεξιλόγιό τους, λόγους, όπως το συνηθίζει η Δεξιά. Έτσι μεταμορφώνεται ένας εσωτερικός φόβος για τη σταθερότητα της δικής τους επικυριαρχίας σε εξωτερικό κίνδυνο. Μεταμόρφωση που προϋποθέτει την ιδιοτελή, αυταρχική, αυθαίρετη και αντιδημοκρατική παραδοχή –ή μήπως απειλή;– ότι σταθερότητα μόνο με τη ΝΔ στο τιμόνι είναι δυνατή.

Την ώρα, λοιπόν, που η ΝΔ βγάζει πύρινους λόγους υπέρ της πολιτικής σταθερότητας, γίνεται η ίδια παράγοντας αστάθειας και αβεβαιότητας με την εμμονική επιδίωξή της για μόνιμο και αδιατάρακτο εναγκαλισμό με την κυβερνητική εξουσία μέσω της ανατροπής των κανόνων του πολιτικού –και κοινωνικού– ανταγωνισμού.

Αυτό το δίπολο σταθερότητα–αστάθεια θα βαρεθούμε να το ακούμε, όπως φαίνεται, από εδώ και πέρα. Η κ. Ντόρα Μπακογιάννη, που φημίζεται για την οξύνοιά της, έφτασε να πει σε τηλεοπτική εκπομπή «προτιμώ μια κυβέρνηση Τσίπρα από μια επικίνδυνη αστάθεια», θέλοντας να τονίσει την υπερκομματική αξία του αιτήματος για σταθερότητα. Και υποβάλλοντας την ιδέα στον ΣΥΡΙΖΑ ότι θα μπορούσε, ίσως, και εκείνος να ωφεληθεί από ένα υπερενισχυμένο εκλογικό σύστημα, που θα τον καθιστούσε έτερο πόλο ενός «σταθερού» συστήματος. Το γεγονός ότι ο άλλοτε εταίρος ενός «σταθερού συστήματος», το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, βρίσκεται εδώ και καιρό στην τρίτη θέση και στο στόχαστρο της ΝΔ, με φανερά και υπόγεια χτυπήματα στα ζωτικά όργανά του, μάλλον θα έχει πείσει τους υποστηρικτές της απλής αναλογικής για την ανάγκη σταθερής υποστήριξής της –και με την ψήφο στην πρώτη αναμέτρηση– ως αντίπαλου δέους απέναντι σε μια εξαιρετικά βλαπτική για τις λαϊκές τάξεις σταθερότητα/οπισθοδρόμηση, όπως την εννοούν στη ΝΔ.