Paul Krugman – The New York Times
Τον Φεβρουάριο του 2021 ένα κύμα ψύχους δημιούργησε ευρείες διακοπές παροχής ρεύματος στο Τέξας, αφήνοντας περίπου 10 εκατομμύρια Τεξανούς χωρίς ρεύμα για μέρες. Εκατοντάδες πέθαναν.
Η μεγαλύτερη αιτία της κρίσης ήταν η διακοπή στην παραγωγή φυσικού αερίου, της σημαντικότερης πηγής ενέργειας της πολιτείας. Έπειτα από ένα αντίστοιχο κύμα ψύχους το 2011, οι ομοσπονδιακές ρυθμιστικές αρχές των ΗΠΑ είχαν προτρέψει το Τέξας να απαιτήσει την ενίσχυση των εγκαταστάσεων ηλεκτρισμού και αερίου απέναντι στο ψύχος. Το Τέξας αγνόησε τις προτροπές.
Σε μεγάλο βαθμό ακόμα τις αγνοεί. Μέχρι στιγμής, δεν έχει γίνει καμία τέτοια απαίτηση προς την πολιτικά παντοδύναμη βιομηχανία αερίου. Αντίθετα, ο κυβερνήτης του Τέξας Γκρεγκ Άμποτ ελπίζει να διασφαλίσει το ηλεκτρικό δίκτυο ενθαρρύνοντας την «εξόρυξη» Bitcoin. Υποτίθεται πως κάτι τέτοιο θα μείωνε το ρίσκο για διακοπές, διότι η τεράστια κατανάλωση ηλεκτρισμού του Bitcoin θα ξεπερνούσε τις δυνατότητες παραγωγής ηλεκτρισμού της πολιτείας.
Ναι, αυτό είναι όσο τρελό ακούγεται. Αλλά ταιριάζει στο γενικό μοτίβο. Όταν αντιμετωπίζουν προβλήματα που θα μπορούσαν εύκολα να λυθούν μέσω της συνεργατικής δράσης, οι ακροδεξιοί του Ρεπουμπλικανικού κόμματος συχνά στρέφονται σε περίεργες μη-λύσεις, βασισμένες στην αντικοινωνική ιδεολογία τους.
Ένα από τα πιο προφανή παραδείγματα είναι η πολιτική για την πανδημία. Στη Φλόριντα. ο κυβερνήτης Ρον ΝτεΣάντις έχει προσπαθήσει να μπλοκάρει κάθε μέτρο που θα επιχειρούσε να ανασχέσει τη μετάδοση του κορονοϊού. Ο ίδιος και οι συνεργάτες του έχουν φτάσει μέχρι τις παρυφές του ευθύ αντιεμβολιασμού, με τον ΝτεΣάντις να αρνείται μάλιστα να πει αν έχει κάνει την ενισχυτική δόση.
Έχουν όμως ρίξει όλη τους την προσοχή στα μονοκλωνικά αντισώματα, που είναι πολύ πιο ακριβά από τα εμβόλια, με τον ΝτεΣάντις να απαιτεί από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ να επιτρέψει τη χρήση αντισωμάτων που, σύμφωνα με τα ευρήματα του ίδιου Οργανισμού, δεν δουλεύουν απέναντι στην Όμικρον.
Γιατί να στηρίξει κανείς ακριβές, αναποτελεσματικές θεραπείες ενώ ταυτόχρονα αντιτίθεται σε μέτρα που θα βοηθούσαν στην πρόληψη της σοβαρής νόσησης; Ένας όχι άμεσα προφανής, αλλά στην πραγματικότητα πολύ κοντινός παραλληλισμός, είναι με τα περιστατικά πυροβολισμών σε σχολεία.
Ανάμεσα στα μεγάλα αναπτυγμένα έθνη, τέτοιου είδους περιστατικά είναι ένα φαινόμενο που συμβαίνει σχεδόν αποκλειστικά στις ΗΠΑ. Ενώ μπορεί να υπάρχουν πολλοί παράγοντες που η Αμερική είναι ο παγκόσμιος ηγέτης στις σφαγές μαθητών και μαθητριών, αυτές θα μπορούσαν σίγουρα να μειωθούν με μέτρα κοινής λογικής. Όπως για παράδειγμα, περιορισμοί στις πωλήσεις όπλων, απαιτούμενοι έλεγχοι ιστορικού και απαγόρευση της ιδιωτικής ιδιοκτησίας ΄΄όπλων εφόδου.
Όμως όχι. Η αμερικανική δεξιά θέλει να επεκτείνει την πρόσβαση σε όπλα και, σε πολλές πολιτείες, να προστατεύσει τους μαθητές οπλίζοντας τους δάσκαλους.
Ποιο είναι το κοινό ανάμεσα στα δύο παραδείγματα; Όπως θα σας έλεγε και ο Τόμας Χομπς, τα ανθρώπινα όντα μπορούν να ευδοκιμήσουν, να αποφύγουν μία κατάσταση στην οποία οι ζωές είναι «άσχημες, βάρβαρες και σύντομες», μονάχα μέσω της συμμετοχής σε μία «κοινοπολιτεία» — μια κοινωνία στην οποία η ευθύνη της ασφάλειας της ζωής εναπόκειται σε έναν συλλογικό κεντρικό έλεγχο. Πρέπει να αναθέσουμε τη διασφάλιση του νόμου σε ορισμένα όργανα, ώστε να μη χρειάζεται να κυκλοφορούν όλα τα άτομα οπλισμένα για να προστατεύσουν τους εαυτούς τους.
Η πολιτική της δημόσιας υγείας, αν το καλοσκεφτείτε, αντικατοπτρίζει την ίδια αρχή. Τα άτομα μπορούν και πρέπει να αναλαμβάνουν την ευθύνη για την ίδια τους την υγεία, όταν αυτό είναι δυνατόν. Όμως η φύση των μολυσματικών ασθενειών σημαίνει πως υπάρχει ουσιαστικός ρόλος για τη συλλογική δράση, είτε με τη μορφή δημόσιων επενδύσεων σε παροχή καθαρού νερού είτε – ναι – με τη μορφή απαίτησης μασκών και εμβολίων κατά τη διάρκεια μιας πανδημίας.
Και δεν χρειάζεται να είναι κανείς σοσιαλιστής για να αναγνωρίσει την ανάγκη ελέγχου για τη διασφάλιση της διαθεσιμότητας βασικών στοιχείων της σύγχρονης ζωής, όπως η παροχή ρεύματος.
Γι’ αυτό αποκαλώ την σύγχρονη αμερικανική Δεξιά αντικοινωνική — διότι τα μέλη της απορρίπτουν κάθε πολιτική που βασίζεται στην κοινωνική συνεργασία, και θέλουν αντ’ αυτού να επιστρέψουμε στην κατά τον Χομπς δυστοπική κατάσταση της φύσης. Δεν θα προσπαθήσουμε να κρατήσουμε τα όπλα μακριά από τα χέρια των πιθανών μαζικών δολοφόνων. Αντίθετα, θα βασιστούμε σε δάσκαλους-τιμωρούς με την ελπίδα να σκοτώσουν τους δολοφόνους αφότου θα έχει ήδη ξεκινήσει το πιστολίδι. Δεν θα προσπαθήσουμε να περιορίσουμε τη μετάδοση μολυσματικών ασθενειών. Αντίθετα, θα πούμε στους ανθρώπους να πάρουν φάρμακα που είναι ακριβά, ή αναποτελεσματικά, ή και τα δύο, αφότου έχουν ήδη κολλήσει και ασθενήσει.
Και το Bitcoin; Δεν νομίζω ότι χρειάζεται να μπούμε καν στη διαδικασία να βγάλουμε νόημα από την βασανισμένη λογική του κυβερνήτη Άμποτ. Γιατί φαντάζεται ότι η προώθηση μιας περιβαλλοντικά καταστροφικής, ενεργοβόρου βιομηχανίας θα κάνει με κάποιον μαγικό τρόπο την παροχή ηλεκτρισμού της πολιτείας του πιο αξιόπιστη; (Αρκεί μια ματιά στο Καζακστάν, όπου το υπερφορτωμένο από την εξόρυξη Bitcoin δίκτυο ενέργειας συντέλεσε στην πρόσφατη κρίση.)
Μια καλύτερη ερώτηση, είναι γιατί οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν γίνει φανατικοί των κρυπτονομισμάτων, τόσο ώστε ένας υποψήφιος για την αμερικανική Γερουσία να συνοψίζει τη θέση του ως «υπέρ του Θεού, υπέρ της οικογένειας, υπέρ του Bitcoin». Η απάντηση, θα έλεγα, είναι πως το Bitcoin εντάσσεται στη φαντασίωση του αυτάρκη ατομικισμού, της προστασίας της οικογένειάς σου με το δικό σου προσωπικό AR-15, την αυτοθεραπεία της Covid σου με αποπαρασιτικά φάρμακα ή ούρα και της διαχείρισης των οικονομικών σου με ιδιωτικά δημιουργημένο χρήμα, αλέκιαστο από θεσμούς όπως οι κυβερνήσεις και οι τράπεζες.
Εν τέλει, τίποτα από αυτά δεν θα δουλέψει. Οι κυβερνήσεις υπάρχουν για κάποιον λόγο. Όμως η συνεχής επίθεση της δεξιάς στις βασικές κυβερνητικές λειτουργίες θα έχει κόστος, κάνοντας τις ζωές όλων μας πιο άσχημες, βάρβαρες και σύντομες.