Γράφει ο Δημήτρης Λεοντής

Σε πολλές εγκληματικές ενέργειες δεν βρίσκουμε τους λόγους και τα κίνητρα για τα οποία ο ενήλικος εγκληματίας διέπραξε τις αποτρόπαιες αυτές πράξεις του. Αναρωτιόμαστε:  «Γιατί το έκανε;», «Μα ήταν ασήμαντοι οι λόγοι σε σχέση με τις συνέπειες».

Τα άτομα με αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας εμφανίζουν συχνά παραβατική συμπεριφορά εξαιτίας της αδυναμίας τους να υπακούσουν και να εσωτερικεύσουν τους κοινωνικούς κανόνες. Είναι άτομα παρορμητικά, αυτοκαταστροφικά και δεν ενδιαφέρονται για τις προσωπικές επιπτώσεις ή πιστεύουν ότι δεν θα έχουν καμία επίπτωση για τις πράξεις τους.

Ένα μεγάλο ποσοστό, περίπου 4 στους 10 τροφίμους των φυλακών εμφανίζουν αυτά τα χαρακτηριστικά. Συγκεκριμένα:

– στην αρχή προκαλεί καλή εντύπωση, είναι  έξυπνο, φιλικό, χαρακτηρίζεται από σπιρτάδα και πιάνει εύκολα κουβέντα. Δεν παρουσιάζει τίποτε το παράξενο εκ πρώτης όψεως και γι’ αυτό συχνά οι γείτονες στη μαρτυρία τους για τον χαρακτήρα ενός εγκληματία λένε: «Μα ήταν καλό παιδί, πολύ ευγενικό, πέσαμε από τα σύννεφα όταν το μάθαμε».

– έχει ένα αξιομνημόνευτο ιστορικό παρορμητικής και αντικοινωνικής συμπεριφοράς, ανήθικης ή απλώς ενοχλητικής, από κατάχρηση αλκοόλ και ναρκωτικών, ανόητες φάρσες, καβγάδες, κλοπές, έως αποπλάνηση του/της συζύγου από το φιλικό του περιβάλλον κλπ.

– είναι άτομο μοναχικό χωρίς αληθινούς συναισθηματικούς δεσμούς. Μπορεί να υποκριθεί ότι αγαπάει και καταλαβαίνει τα συναισθήματα των άλλων, όμως στην πραγματικότητα δεν έχει κανένα αληθινό αίσθημα. Δεν σταματά να φέρνει ψυχικό και σωματικό πόνο, ντροπή ή οικονομική στέρηση σε αυτούς που υποτίθεται ότι αγαπά (γονείς, σύζυγο, παιδιά, φίλους).

– αδυναμία να διδαχθεί από τις εμπειρίες του. Το άτομο αυτό μπορεί να δώσει ικανοποιητικές εξηγήσεις για το πώς πρέπει να του φέρονται οι άλλοι, όμως οι πράξεις του είναι εντελώς αντίθετες. Η τιμωρία δεν έχει αποτέλεσμα, γιατί αυτό το άτομο δεν μαθαίνει ούτε να καταστέλλει την αντικοινωνική ή εγκληματική του δράση.