Η επιλογή του Όκλαντ δεν ήταν τυχαία, και η παρουσία της Πατ Πάρκερ, που στόλισε αυτό τον κόσμο μόλις 45 χρόνια, ήταν η σημαντικότερη στο συνέδριο. Μια μαύρη γυναίκα, γεννημένη στον νότο, στο Τέξας, μεγαλωμένη πάμφτωχη, έρμαιο στα χέρια των ανδρών, κακοποιημένη από τα παιδικά της χρόνια, ξανά κακοποιημένη στα χέρια του διανοούμενου μαύρου συζύγου, που είδε την αδελφή της να δολοφονείται από τον σύζυγο που είχε υποσχεθεί να την «προστατεύει», μια μαύρη γυναίκα που ξεκίνησε αποδεχόμενη την σεξουαλικότητα που της επέβαλλαν για να ανακαλύψει και φέρει στο φως τη σεξουαλικότητα που ήταν η προσωπική της και να «απελευθερωθεί ώστε να μπορεί να εκφράσει τον πιο μύχιο εαυτό της» με την ποίηση, τους λόγους και τα έργα της. Μία Μαύρη Πάνθηρας, μέλος του Γυναικείου Επαναστατικού Συμβουλίου, που αναγνώριζε τη σημασία του Τύπου και έχτισε την μαύρη Γυναικεία Κολεκτίβα ΜΜΕ.

Το κείμενο αποκτά περισσότερο ενδιαφέρον καθώς η σημερινή συγκυρία, ειδικά στις ΗΠΑ, φέρει πολλές αναλογίες με την εποχή για την οποία μιλά η Πατ Πάρκερ – υπάρχουν φράσεις που θα μπορούσαν αυτούσιες να ειπωθούν και σήμερα.

 

H ομιλία της Πατ Πάρκερ

Έχω μετάσχει σε πολλά συνέδρια. Στο Λαϊκό Συνταγματικό Συνέδριο της Ουάσιγκτον, στη Διάσκεψη Γυναικών για τη Βία στο Σαν Φρανσίσκο, στο Λεσβιακό συνέδριο του Λος Άντζελες, στο Διεθνές Δικαστήριο για τα Εγκλήματα κατά των Γυναικών, στο Βέλγιο. Έχω πάει σε περισσότερα συνέδρια από όσα θα μπορούσα να θυμηθώ τώρα, και σε πολλά που θα ήθελα να τα ξεχάσω, αλλά ποτέ δεν έχω πάει σε ένα συνέδριο με τόση προσμονή και με τέτοιο αίσθημα κατεπείγοντος.

Διανύουμε μια κρίσιμη εποχή. Οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις ανά τον κόσμο βρέθηκαν με την πλάτη στον τοίχο. Δεν μπορούν πια να ελέγξουν τον κόσμο χρησιμοποιώντας την βία ως απειλή. Και η απελπισία τους βαθαίνει. Και καλά κάνει. Αυτό που κάνουμε εδώ, αυτό το Σαββατοκύριακο, και αυτό που βγαίνει από αυτό το συνέδριο, μπορεί να κάνει τη διαφορά, να είναι ο καθοριστικός παράγοντας, για το αν θα μπορέσει να ξανασυναντηθεί μια ομάδα γυναικών όχι μόνο σε αυτή τη χώρα, αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο. Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την πιο κρίσιμη περίοδο στην ιστορία του κόσμου. Οι υπερδυνάμεις δεν μπορούν πια να αντέξουν αν ενώσουμε τις δυνάμεις μας και εργαστούμε για να απαλλάξουμε τη γη από αυτές, και εμείς δεν μπορούμε πια να μην το πράξουμε.

Για να αποχωρήσουμε από εδώ προετοιμασμένες ως μια ισχυρή δύναμη στον αγώνα ενάντια στον ιμπεριαλισμό, πρέπει να έχουμε μια ξεκάθαρη κατανόηση του τι είναι ο ιμπεριαλισμός και πώς εκδηλώνεται στη ζωή μας. Ίσως είναι πιο εύκολο για μας να κατανοήσουμε τη φύση του ιμπεριαλισμού όταν κοιτάμε πώς αντιμετωπίζει αυτή η χώρα τις άλλες χώρες. Δεν χρειάζεται καμία εκλεπτυσμένη πολιτική σκέψη για να δούμε το ρόλο που έπαιξε το συμφέρον των πετρελαϊκών στη σχέση των ΗΠΑ με το Ιράν του Σάχη. Η εκμετάλλευση του λαού του Ιράν έγινε γιατί οι Αμερικάνοι καθοδηγούνταν από τα τέρατα αυτά, που καταβροχθίζουν φυσικό αέριο. Και αυτό το κομμάτι του ιμπεριαλισμού είναι και δυσκολότερο να γίνει κατανοητό. 

Εκμεταλλευόμαστε τον υπόλοιπο πλανήτη, προκειμένου να διατηρήσουμε το βιοτικό μας επίπεδο. Εμείς που είμαστε το 5% του παγκόσμιου πληθυσμού χρησιμοποιούμε το 40% του παγκόσμιου πετρελαίου.

Ως αντιιμπεριαλιστές οφείλουμε να είμαστε έτοιμοι να ρίξουμε όλες τις ιμπεριαλιστικές κυβερνήσεις. Όπως οφείλουμε και να συνειδητοποιήσουμε ότι μόνο έτσι θα αλλάξουμε δραστικά το βιοτικό επίπεδο που απολαμβάνουμε τώρα. Δεν μπορούμε να μιλάμε από τη μια πλευρά για την επανάσταση σε αυτή τη χώρα, κι από την άλλη να μην είμαστε διατεθειμένοι να εγκαταλείψουμε τις βιντεοκασέτες και τα αυτοκινητάκια των εκδρομών μας. Ένας αντιιμπεριαλιστής κατανοεί την εκμετάλλευση της εργατικής τάξης, κατανοεί πως για να λειτουργήσει ο καπιταλισμός πρέπει να υπάρχει ένα συγκεκριμένο ποσοστό πληθυσμού στην ανεργία. 

Παράλληλα, οφείλουμε να ορίσουμε τους φίλους και τους εχθρούς μας με βάση τη στάση τους στον ιμπεριαλισμό.

Αυτή τη στιγμή, οι υπερδυνάμεις βρίσκονται σε κατάσταση παρακμής. Οι Ιρανοί ξεσηκώθηκαν και είπαν όχι στον ιμπεριαλισμό των ΗΠΑ. Οι Αφγανοί και οι Ερυθραίοι λένε όχι στον σοβιετικό-σοσιαλιστικό ιμπεριαλισμό. Η κατάσταση είναι κρίσιμη και ο μόνη λύση που [τους] απομένει είναι ο παγκόσμιος πόλεμος μεταξύ των ΗΠΑ και της Σοβιετικής Ένωσης. Καθημερινά μας προειδοποιούν ότι επίκειται πόλεμος. Για μερικούς ανθρώπους, δεν πρόκειται καν για σημαντική αλλαγή, απλώς κλιμάκωση. Οι μαύροι, οι φτωχοί λευκοί, οι ισπανόφωνοι (chicanos) και άλλοι καταπιεσμένοι άνθρωποι αυτής της χώρας γνωρίζουν ήδη ότι βρισκόμαστε σε πόλεμο.

Οι υπόλοιποι προετοιμάζονται. Τα ΜΜΕ μας βομβαρδίζουν με πατριωτικές δηλώσεις για τους ομήρους «μας» και την πρεσβεία «μας» στο Ιράν. Η συγκεκριμένη κυβέρνηση μας υπενθυμίζει διαρκώς τη δέσμευσή μας προς τους συμμάχους μας στο Ισραήλ. Οι διαφημίσεις που μας προσκαλούν να γίνουμε οι λίγοι, οι εκλεκτοί, οι πεζοναύτες ή οι αεροπόροι κλπ. γεμίζουν τις οθόνες της τηλεόρασης μας.

Και δεν σταματούν εκεί. Το σύστημα είναι ύπουλο όταν μηχανορραφεί. Δεν είναι τυχαίο ότι η «δεξιά πτέρυγα» αυτής της χώρας κινητοποιείται. Πηγές των μέσων ενημέρωσης μας βομβαρδίζουν με τα νέα για τη δράση του ΚΚΚ και του ναζιστικού κόμματος. Ευτυχώς, εμείς που συμμετείχαμε στο κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα είμαστε πολύ εξοικειωμένοι με αυτές τις τακτικές. Θυμόμαστε τις αποκαλύψεις πρακτόρων του FBI, που όχι μόνο διείσδυσαν στην Κλαν αλλά συμμετείχαν και ηγήθηκαν των δραστηριοτήτων της. Και δεν μας ξεγελούν ούτε μια στιγμή τέτοιοι χειρισμοί.

Η Κλαν και οι Ναζί είναι οι εχθροί μας και πρέπει να σταματήσουν, αλλά δεν αρκεί απλώς να κινητοποιηθούμε για να τους σταματήσουμε. Είναι λειτουργοί, εργαλεία του κυβερνώντος συστήματος. Υπηρετούν με τον ίδιο τρόπο που υπηρετούν οι ένοπλες δυνάμεις και η αστυνομία μας. Τερματίζοντας τη δράση της Κλαν ή των Ναζί δεν τερματίζουμε και τον ιμπεριαλισμό. Δεν τερματίζουμε τον θεσμικό ρατσισμό. Δεν τελειώνουμε με τον σεξισμό. Δεν γκρεμίζεται αυτό το τέρας, και γι΄αυτό και δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ ποιοί είναι οι στόχοι μας και ποιοι οι εχθροί μας. Είναι επικίνδυνο το λάθος να θεωρείς αυτούς τους ανθρώπους απλώς ως κάποιους τρελούς περιθωριακούς και να μην εκτιμάς με ακρίβεια το ρόλο τους ως γρανάζι αυτού του συστήματος. Είναι οι άνθρωποι κάνουν τη βρώμικη δουλειά. Είναι τα χέρια και τα πόδια των μελών του Κογκρέσου, των επιχειρηματιών, της Τριμερούς Επιτροπής.

Και το μήνυμα που φέρνουν είναι πεντακάθαρο. Να είσαι καλός Αμερικανός, να στηρίζεις τη στρατολογία. Έχουν απλώσει μπροστά μας την εξίσωση: Καλός Αμερικανός = υποστηρικτής του ιμπεριαλισμού και του πολέμου. 

Κι εδώ, πρέπει να δηλώσω – δεν είμαι καλή Αμερικανή. Δεν θέλω να αποικίσουν τον κόσμο, να τον βομβαρδίσουν και να τον λεηλατήσουν για να τρώω μπριζόλες.

Κάθε φορά που ένα εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα νικά, επικροτώ και υποστηρίζω. Γιατί, η νίκη αυτή σημαίνει ότι είμαστε ένα βήμα πιο κοντά στο τέλος της τρέλας που ζούμε. Σημαίνει ότι αδυνατίζουμε τις αλυσίδες που φυλακίζουν τον κόσμο.

Ωστόσο, δεν αρκεί η υποστήριξη των εθνικοαπελευθερωτικών αγώνων. Πρέπει να αγωνιστούμε ενεργά εντός των ορίων αυτής της χώρας για να ρίξουμε το σύστημα αυτό. Δεν είμαι διατεθειμένη να αφήσω άλλες εθνικότητες να κάνουν τη βρώμικη δουλειά μου για μένα. Θέλω ο λαός του Ιράν να είναι ελεύθερος. Θέλω ο λαός του Πουέρτο Ρίκο να είναι ελεύθερος, αλλά είμαι επαναστάτρια φεμινίστρια γιατί θέλω να είμαι κι εγώ ελεύθερη. Και είναι εξαιρετικά σημαντικό για μένα να ξέρω πως, όλες εσείς που είστε εδώ, δεσμεύεστε στον επαναστατικό αγώνα γιατί επιθυμείται την επανάσταση για τον εαυτό σας.

Για να είναι δυνατή η επανάσταση, και η επανάσταση είναι δυνατή, πρέπει να έχει ηγέτη της τους φτωχούς και την εργατική τάξη αυτής της χώρας. Δεν μας ενδιαφέρει να είμαστε μέρος αυτού του συστήματος, και οι τάσεις μας που επιλέγουν να εκτρέπονται να κάνουν εκπτώσεις, αδυνατίζουν από την συνειδητοποίηση της καταπίεσής μας. Γνωρίζουμε και καταλαβαίνουμε ότι η καταπίεσή μας δεν είναι απλώς ζήτημα εθνικότητας, αλλά ότι οι φτωχοί και οι άνθρωποι της εργατικής τάξης καταπιέζονται σε όλο τον κόσμο από τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις.

Εμείς ως γυναίκες αντιμετωπίζουμε ένα ιδιαίτερο είδος καταπίεσης, που δεν έρχεται από το πουθενά αλλά είναι μέρος αυτού του διεφθαρμένου συστήματος. Τα θέματα των γυναικών είναι θέματα και της εργατικής τάξης. Το γυναικείο κίνημα επέτρεψε στον εαυτό του να υποτιμηθεί και να παρασυρθεί, γιατί δεν κατανόησε αυτό ακριβώς.

Είναι αδιανόητο για μένα, ως επαναστάτρια φεμινίστρια, κάποιες ελευθεριακές γυναίκες να βλέπουν θετικά την επιστράτευση των γυναικών,  να συζητούν καν την ιδέα ότι οι γυναίκες θα έπρεπε να επιστρατεύονται με αντάλλαγμα την νομοθέτηση της ισότητας [ERA, Equal Rights Amendment]. Eίναι ξεκάθαρο παράδειγμα άγνοιας του ιμπεριαλισμού και μιας πολιτικής γραμμής που δεν προσβλέπει στην καταστροφή του. Εάν το πέρασμα της ERA σημαίνει ότι θα γίνω ισότιμη συμμετέχουσα στην εκμετάλλευση του κόσμου, ότι θα πάρω τα όπλα εναντίον άλλων ανθρώπων του Τρίτου Κόσμου που αγωνίζονται για να διεκδικήσουν αυτό που δικαιωματικά τους ανήκει — τότε λέω Γαμήστε την Ισότητα.

Είναι από  τα πιο δύσκολα ερωτήματα απλώς να κατανοήσουμε το «τι είναι επανάσταση;». Ίσως φταίνε τα χρόνια μηντιακής παράνοιας με τα «επαναστατικά μακιγιάζ ματιών και επαναστατικά ταμπόν». Είδαμε ίσως για πάρα πολλά χρόνια χολιγουντιανές φαντασίες στις οποίες ο επαναστάτης σκοτώνει τους εχθρούς του και φεύγει στο ηλιοβασίλεμα με την επαναστάτρια γυναίκα του, που τον περίμενε να επιστρέψει, και τέλος του παραμυθιού, καλησπέρα σας, 

Όμως, η επανάσταση δεν είναι διαδικασία ενός βήματος: αγωνίζεσαι — νικάς — τελείωσε. Χρειάζονται χρόνια. Ακόμη και όταν ο καπνός του τελευταίου όπλου έχει χαθεί, ο αγώνας για την οικοδόμηση μιας αταξικής κοινωνίας, που δεν θα έχει ίχνη σεξισμού και ρατσισμού, θα συνεχίζεται. Έχουμε πολλά παραδείγματα κοινωνιών, στη διάρκεια της ζωής μας, που είχαν επιτυχείς ένοπλες επαναστάσεις. Και δεν έχουμε ούτε ένα παράδειγμα χώρας που να έχει ολοκληρώσει την επαναστατική διαδικασία. Είναι η Ρωσία τώρα η κοινωνία που ονειρεύτηκαν ο Μαρξ και ο Λένιν; Είναι η Κίνα η κοινωνία που ονειρευόταν ο Μάο; Πριν και μετά την επανάσταση χρειάζεται απαραίτητα εκπαίδευση, ανάλυση και αγώνας. Αν όχι, και ακόμα κι αν ναι, θα βρεθούμε αντιμέτωποι με πραξικοπήματα, αντεπανάσταση και αναθεώρηση.

Η άλλη ψευδαίσθηση είναι ότι η επανάσταση είναι τακτική διαδικασία. Δεν είναι ούτε τακτική ούτε όμορφη ούτε γρήγορη. Είναι μια μακρά βρώμικη διαδικασία. Θα βρεθούμε αντιμέτωποι με αποφάσεις που δεν είναι εύκολες. Να υπολογίσουμε αναλογιστούμε θανάτους φίλων και συγγενών. Να βρεθούμε αντιμέτωποι με το δίλημμα να σκοτώσουμε μέλη της δικής μας φυλής.

Μια άλλη ψευδαίσθηση που υποφέρουμε σε αυτή τη χώρα είναι ότι μια μόνο όψη του πληθυσμού μπορεί να κάνει επανάσταση. Οι μαύροι μόνοι τους δεν μπορούν να κάνουν επανάσταση στη χώρα αυτή. Οι ιθαγενείς της Αμερικής μόνοι τους δεν μπορούν να κάνουν επανάσταση στη χώρα αυτή. Ο Chicanos μόνοι τους δεν μπορούν να κάνει επανάσταση στη χώρα αυτή. Οι Ασιάτες μόνοι τους δεν μπορούν να κάνουν επανάσταση  στη χώρα αυτή. Οι λευκοί από μόνοι τους δεν μπορούν να κάνουν επανάσταση  στη χώρα αυτή. Οι γυναίκες από μόνες τους δεν μπορούν να κάνουν επανάσταση  στη χώρα αυτή. Οι ομοφυλόφιλοι από μόνοι τους δεν μπορούν να κάνουν επανάσταση  στη χώρα αυτή. Και όποιος προσπαθήσει θα αποτύχει.

Παρ’ όλα αυτά, είναι εξαιρετικά σημαντικό οι γυναίκες να αναλάβουν ηγετικό ρόλο σε αυτόν τον αγώνα. Και δεν εννοώ να δείξουν το δρόμο προς την καφετιέρα.

Ένα μέρος της αποστολής που μας ανατέθηκε αυτό το Σαββατοκύριακο [στο συνέδριο] είναι να αποφασίσουμε την κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθήσουμε. Πρώτο και βασικό, να ανακτήσουμε το κίνημά μας. Για πάρα πολύ καιρό παρακολουθούσα τη λευκή-μεσαία τάξη να παρουσιάζεται ως ηγέτιδά μου στο γυναικείο κίνημα. Ακούω και ξανακούω πως το γυναικείο κίνημα είναι ένα κίνημα της λευκής μεσαίας τάξης.

Είμαι φεμινίστρια. Δεν είμαι λευκή ούτε ανήκω μεσαία τάξη. Οι γυναίκες με τις οποίες συνεργάστηκα ήταν σαν εμένα. Ωστόσο, μου λένε ότι δεν υπάρχουμε και ότι δεν υπήρξαμε. Τώρα κατανοώ ότι ο ρατσισμός και ο ταξισμός ορισμένων γυναικών στο κίνημα τις εμπόδισε να δουν εμένα και ανθρώπους σαν εμένα. Όμως, παράλληλα κατανοώ πως, με τη βοήθεια των μέσων ενημέρωσης, πολλές γυναίκες της μεσαίας τάξης βγήκαν στο φως. Και αυτό τους έδωσε την ευκαιρία να χρησιμοποιήσουν τις δεξιότητές τους, που απέκτησαν μέσα από το προνόμιό τους, να οδηγήσουν το κίνημα στην αρχή σε ρεφορμιστικές και τώρα σε αντεπαναστατικές μαλακίες.

Αυτές οι γυναίκες επέτρεψαν στους εαυτούς τους να  γίνουν το δόλωμα, να απομονωθούν και να αγνοήσουν τα προοδευτικά στοιχεία του γυναικείου κινήματος. Λοιπόν, εγώ, για πρώτη φορά, δεν είμαι πλέον διατεθειμένη να ακολουθώ μια ομάδα  ρεφορμιστών ηλιθίων που ικανοποιούν προσωπικά συμφέροντα, και που συνεχίζουν να ματαιώνουν τις απαιτήσεις των επαναστατικών σκεπτόμενων γυναικών. Εσείς και εγώ είμαστε το γυναικείο κίνημα. Η ηγεσία και η καθοδήγησή του πρέπει να προέρχονται από εμάς.

Είμαστε επιφορτισμένες με το καθήκον να ξαναχτίσουμε και να αναζωογονήσουμε τα όνειρα της δεκαετίας του ’60 και να τα μετατρέψουμε στην πραγματικότητα της δεκαετίας του ’80. Και δεν είναι εύκολο. Ενώ αγωνιζόμαστε να ξεριζώσουμε τα ρεφορμιστικά ζιζάνια από το κίνημά μας, πρέπει και να παλέψουμε με νύχια και με τα αδέρφια μας της αριστεράς. Γιατί στην πραγματικότητα, είμαστε «άπαντες προϊόντα μιας παρακμιακής καπιταλιστικής κοινωνίας».

Από τη μια πρέπει να κατανοήσουμε και να υποστηρίξουμε τους άνδρες και τις γυναίκες στους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες, από την άλλη η αριστερά οφείλει να εγκαταλείψει την απόλυτη πίστη της στην πυρηνική οικογένεια. Ομοίως, είναι δύσκολο για τις γυναίκες της ανώτερης και μεσαίας τάξης να εγκαταλείψουν τη αφιέρωσή τους στην πυρηνική οικογένεια, αλλά η πυρηνική οικογένεια είναι η βασική μονάδα του καπιταλισμού και για να προχωρήσουμε στην επανάσταση πρέπει να καταστραφεί. Και εννοώ καταστραφεί πλήρως. Η αρσενική αριστερά έχει εξαπατήσει πάρα πολλές γυναίκες με κραυγές περί γενοκτονίας, οδηγώντας τες να θεωρούν ότι είναι επαναστατικό να συνδέονται με μωρά. Στο ζήτημα της άμβλωσης, είμαι τρομοκρατημένη από τις απόψεις των ανδρών. Το ερώτημα είναι αν έχουμε ή όχι τον έλεγχο του σώματός μας, κάτι που που με τη σειρά του σημαίνει έλεγχο της κοινότητάς μας και της ανάπτυξής της. Πιστεύω ότι οι μαύρες γυναίκες είναι εξίσου έξυπνες με τις λευκές γυναίκες και ξέρουμε πότε να κάνουμε μωρά και πότε να μη κάνουμε.

Και δεν θέλω κανένας άντρας, ανεξαρτήτως χρώματος, να αποφασίζει πότε και πού να κάνω παιδιά. Όσο οι γυναίκες δεσμεύονται από την πυρηνική οικογενειακή δομή, δεν μπορούμε να προχωρήσουμε αποτελεσματικά προς την επανάσταση. Και αν οι γυναίκες δεν προχωρήσουν, η επανάσταση δεν θα συμβεί.

Δεν έχουμε εύκολη δουλειά μπροστά μας. Σε αυτό το συνέδριο θα διαφωνήσουμε, θα τσακωθούμε, θα πολεμήσουμε. Αυτό είναι και θετικό και ευπρόσδεκτο. Σε αυτό πρέπει να εκθέσουμε τις διαφορές μας αλλά και πάνω σε αυτό οφείλουμε να οικοδομήσουμε. Για να επιβιώσουμε σε αυτόν τον κόσμο πρέπει να δεσμευτούμε να τον αλλάξουμε. Οχι να τον μετατρέψουμε (reform) – να τον ριζοσπαστικοποιήσουμε (revolutionize).   Εδώ ξεκινάμε να χτίζουμε ένα νέο γυναικείο κίνημα, όχι όμως ένα κίνημα που κοινοποιείται, φέρεται και άγεται από τα γουρούνια των μέσων ενημέρωσης και τους πράκτορες αυτού του ύπουλου ιμπεριαλιστικού συστήματος. Εδώ αρχίζουμε να χτίζουμε μια επαναστατική δύναμη γυναικών. Η Judy Grahn στο ποίημα «Αυτή που» λέει, «Όταν αυτή κινείται, η γη θα αναποδογυρίσει». Εσύ κι εγώ είμαστε αυτές που και αν τολμήσουμε και αγωνιστούμε, αν τολμήσουμε να κερδίσουμε, αυτή η γη θα αναποδογυρίσει.

 

 

ΥΓ. Στις ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες: η Πατ Πάρκερ ήταν, με τα δεδομένα της εποχής, κατά της χρήσης του όρου γυναικοκτονία (Womanslaughter) – για την οποία καταδικάστηκε ο σύζυγος της αδελφής της – και προτιμούσε τον όρο δολοφονία (murder) – οι λόγοι εξηγούνται στο ποίημά της «Γυναικοκτονία»