H παρέμβαση του Αλέξη Τσίπρα  για την εν εξελίξει εκτροπή, με το προχθεσινό του άρθρο στην Εφ.Συν. «Να προετοιμάσουμε την επόμενη μέρα», δεν είναι απλώς επίκαιρο. Δεν απαντά μόνο σε όσα τώρα ανακαλύπτουμε ότι συμβαίνουν, αλλά επιχειρεί να δώσει μια πρώτη απάντηση σε όσα διαδραματίζονται από το καλοκαίρι του 2019, όταν ανέλαβε η κυβέρνηση Μητσοτάκη.

Είχαμε επισημάνει από τις πρώτες εβδομάδες της, τα βαθύτερα, τα δομικά χαρακτηριστικά της διακυβέρνησης Μητσοτάκη. Δεν ήταν δύσκολο να τα διακρίνει κανείς: τα φανέρωνε το πρώτο κύμα νομοθετικών και διοικητικών πράξεων της κυβέρνησης, αυτό που ονομάσαμε blitzkrieg της νεοδεξιάς Παλινόρθωσης, αρχίζοντας με τον νόμος 4622/2019 για το «επιτελικό κράτος», και συνεχίζοντας με τις φωτογραφικές διατάξεις για να διοριστούν σε θέσεις κλειδιά, απόφοιτοι λυκείου και συνοικιακού ωδείου.

Οσο δε για τη φιλοσοφία, το ιδεολογικό, ας πούμε, πλαίσιο, αυτό είχε διατυπωθεί καθαρά, κωδικά, από τον Μάκη Βορίδη, ήδη από καλοκαίρι του 2018, ως εξής: «Πρέπει να υπάρξει στρατηγική ήττα των ιδεών της Αριστεράς για να μην ξαναβρεθεί στην εξουσία με οποιαδήποτε μορφή της. Ο Κ. Μητσοτάκης πρέπει να κάνει παρεμβάσεις στο κράτος και στους θεσμούς για να μην ξαναέρθει η Αριστερά στην εξουσία, γιατί οι ιδέες της είναι ελαττωματικές».

Οπως είδαμε στην πορεία, ο αγώνας της Νεοδεξιάς δεν διεξάχθηκε τόσο στο πεδίο των ιδεών, όσο στο πεδίο των θεσμών. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν έκανε απλώς παρεμβάσεις στο κράτος και τους θεσμούς, αλλά κυριολεκτικά τους άλωσε και τους μετασχημάτισε σε έναν μηχανισμό διαρκούς λαφυραγώγησης και χειραγώγησης.

Είχε τις δικές της παραδόσεις. Το παρακράτος της ΕΥΠ, που αποκαλύπτεται τώρα, ακολουθεί τις ψυχροπολεμικές παραδόσεις του σχεδίου Κόκκινη Προβιά (Operation Sheepskin) και του Σχεδίου Περικλής, όπως θεμελιώθηκαν από τον ιδρυτή της ΚΥΠ, Ελληνοαμερικανό Τομ Καραμεσίνη, κορυφαίο στέλεχος της CIA. Ακολουθεί τα χνάρια του παρακράτους Γρυλλάκη-Μαυρίκη, που είχε στήσει ο πατήρ Μητσοτάκης, και για το οποίο του χαρίστηκε ο Α. Παπανδρέου. Το μόνο νέο στοιχείο είναι η τεχνολογία του Predator.

Το «επιτελικό κράτος», πίσω από τη ρητορική περί αρίστων και ψηφιακών πλατφορμών, ήταν μια επιχείρηση ριζικού μετασχηματισμού του κράτους και αποτροπής ή υπονόμευσης της εναλλαγής εξουσίας· και ήταν απολύτως συνεπής προς τη λυσσαλέα αντιπολίτευση που ασκήθηκε το 2016-2019, απολύτως συνεπής προς τον λαφυραγωγικό καρυότυπο της πατριάς Μητσοτάκη. Δεν θα έπρεπε να εκπλήσσει ουδένα επαρκή αναγνώστη της πρόσφατης ιστορίας.

Η επόμενη μέρα

Αναρωτιέται ο Α. Τσίπρας: «ποια θα είναι η επόμενη μέρα για τον τόπο. Πώς την αντιλαμβανόμαστε και πώς θα την προετοιμάσουμε».

Και απαντά: «…εδώ που φτάσαμε δεν αρκεί να επιδιώκουμε μια απλή εναλλαγή στην εξουσία. Αυτό που απαιτείται είναι ένα σχέδιο ανάταξης και ανασύνταξης της 3ης Ελληνικής Δημοκρατίας. Ενα σχέδιο θεσμικής επανεκκίνησης, που θα αφορά όχι μόνο την ΕΥΠ, αλλά και τη Δικαιοσύνη, τη λειτουργία των ΜΜΕ, τις ανεξάρτητες αρχές και τους ελεγκτικούς μηχανισμούς».

Ορθή και απολύτως αναγκαία η απάντηση Τσίπρα. Εντούτοις η θεσμική επανεκκίνηση, όπως συνοπτικά την περιγράφει, εκτός από την ΕΥΠ, τη Δικαιοσύνη, τα ΜΜΕ, τις αρχές, θα πρέπει να περιλαμβάνει ένα κύμα ανανομοθετήσεων, που θα καταργούν εκατοντάδες νόμους της κυβέρνησης Μητσοτάκη και θα αποκαθιστούν τη ροή της κοινωνικής και οικονομικής ζωής.

Εκατοντάδες διατάξεις, από τυπικούς νόμους και νόμους-πλαίσια, έως μεμονωμένες τροπολογίες νυκτός και Πράξεις Υπουργικού Συμβουλίου, εφαρμοστικά Προεδρικά Διατάγματα, Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις, υπουργικές αποφάσεις.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη το καλοκαίρι 2019 ανέλαβε έχοντας έτοιμα, καθαρογραμμένα, και με έγκριση των ωφελουμένων, δεκάδες νομοσχέδια, χιλιάδες σελίδες, επεξεργασμένα από μεγάλα νομικά γραφεία. Το επιτελικό κράτος δεν προέκυψε μετά από διαβούλευση, προέκυψε με σχεδιασμό και στόχευση.

Λευκή Βίβλος

Μια κυβέρνηση της δεύτερης φοράς Αριστεράς, ή μια προοδευτική κυβέρνηση ή μια κυβέρνηση κεντροαριστερή ή κεντρώα, όπως κι αν αποφασίσει να αυτοαποκαλείται, θα πρέπει άρα να έχει στις αποσκευές της, από τώρα που μιλάμε, έτοιμες χιλιάδες καθαρογραμμένες σελίδες, με στοχευμένα νομοσχέδια, για την ανόρθωση του δημοκρατικού κράτους, για την ανακούφιση της κοινωνίας, αλλά και για την λυσιτελή, την ανθεκτική προστασία των δημοκρατικών θεσμών και των κοινωνικών κατακτήσεων.

Η προστασία και η αντοχή των θεσμών θα είναι το δυσχερέστερο έργο, όπως μας έδειξε ο αντιμεταρρυθμιστικός οίστρος της κυβέρνησης Μητσοτάκη: ό,τι είχε οικοδομηθεί με κόπο τα τελευταία σαράντα χρόνια, γκρεμιζόταν χωρίς κανένα δισταγμό, με 158 Ναι στη Βουλή.

Για να είναι κατανοητή και πειστική τούτη η πρόταση δημοκρατικής και κοινωνικής αναγέννησης, η Αριστερά (ή κεντροαριστερά ή προοδευτική κ.ο.κ.), θα πρέπει να πορευθεί προς τις εκλογές έχοντας μια Λευκή Βίβλο με τις επείγουσες νομοθετήσεις και ανανομοθετήσεις, μαζί με τις επείγουσες πρακτικές πολιτικές για ανάσχεση της ανθρωπιστικής κρίσης που απειλείται. Αυτή η βίβλος θα είναι το νέο κοινωνικό συμβόλαιο, θα είναι η Αλλαγή ― κάτι θα θυμούνται οι παλαιότεροι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ.

Τι θα περιλάμβανε μια τέτοια Λευκή Βίβλος; Μια καλή αρχή θα ήταν τα νομοθετήματα της Κυβέρνησης Μητσοτάκη, με τα οποία διευκολύνεται το οικονομικό έγκλημα, αυτά που ερευνούσε ο δημοσιογράφος Θανάσης Κουκάκης, και έπεσε θύμα της ΕΥΠ και του Predator.  Ιδού κάποια απ’ αυτά, που βρέθηκαν και σε ρεπορτάζ των Financial Times:

Οικονομικό έγκλημα

• Με τροποποίηση του Ποινικού Κώδικα, η κακουργηματική απιστία των τραπεζιτών δεν διώκεται αυτεπαγγέλτως από τον εισαγγελέα, αλλά χρειάζεται έγκληση από την τράπεζα. Δηλαδή, αν κάποιο στέλεχος διαπράξει απιστία σε βαθμό κακουργήματος, ο εισαγγελέας δεν μπορεί να επέμβει, αν η ίδια η τράπεζα δεν υποβάλει μήνυση. Αποτέλεσμα: Πολλές εκκρεμούσες υποθέσεις κακουργηματικής απιστίας που βρίσκονταν, κατά την τροποποίηση του Ποινικού Κώδικα,  είτε στον εισαγγελέα είτε στον ανακριτή είτε στο ακροατήριο, πήγαν στο αρχείο. Ανάμεσά τους και γνωστές υποθέσεις, όπως η υπόθεση Τράπεζας Πειραιώς – Λογοθέτη, τα δάνεια των κομμάτων κ.α.
• Η αποδέσμευση των δεσμευμένων χρηματικών ποσών, ύποπτων ως προϊόντα εγκλήματος, μετά την πάροδο 18 μηνών. Σύμφωνα με τη διεθνή πρακτική, για να αποδεσμευτεί το εγκληματικό προϊόν, πρέπει να υπάρχει τελεσίδικη δικαστική απόφαση αθώωσης του κατηγορούμενου. Σύμφωνα με τη νομοθεσία της κυβέρνησης, αν ο κατηγορούμενος αποφυλακιστεί στο 18μηνο, χωρίς να έχει γίνει η δίκη, αποδεσμεύονται και οι καταθέσεις και τα ακίνητα και άλλοι πόροι. Με αυτό τον τρόπο αποδεσμεύτηκαν περίπου 1,5 δισεκατομμύρια ευρώ.
• Η κατάργηση της αυτεπάγγελτης δίωξης της κακουργηματικής φοροδιαφυγής. Ο εισαγγελέας μπορεί να ασκήσει δίωξη μόνο αφού βεβαιωθεί τελεσίδικα το κακούργημα από την εφορία. Δηλαδή, η δίωξη επαφίεται ουσιαστικά στην κρίση ενός υπαλλήλου εξαρτημένου από την πολιτική εξουσία.

Απευθείας συμβάσεις – Διαφάνεια

Δημοσιογραφικές έρευνες έχουν γίνει επίσης για συμβάσεις που σχετίζονται με το εκπαιδευτικό αεροδρόμιο της Καλαμάτας, τις οποίες έχει καταγγείλει και ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ.
Επίσης για την απρόσκοπτη πρόσβαση που δίνεται προς τα προνόμια του αναπτυξιακού νόμου, σε ξένους επενδυτές με κεφάλαια αμφιβόλου προέλευσης.

Στο πεδίο της αδιαφάνειας, η κυβέρνηση έχει ιδιαίτερες επιδόσεις:

• Νομοθέτησε μυστικά κονδύλια για το Υπουργείο Μετανάστευσης.
• Νομοθέτησε υψηλότερα ποσά για απευθείας συμβάσεις, και σημείωσε ιστορικό ρεκόρ από το 2010, με περίπου 6,65 δισεκατομμύρια ευρώ σε απευθείας αναθέσεις και κλειστές διαδικασίες από την 1/1/2020 έως τις 31/10/21, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΑΔΗΣΥ). Το 42% των συμβάσεων ανατέθηκαν στο πλαίσιο διαδικασιών με μόλις έναν υποψήφιο.
• Σύστησε την Εθνική Αρχή Διαφάνειας, συγχωνεύοντας πέντε υπάρχοντες φορείς, και κατόπιν διόρισε δικό της διοικητή. Μια από τις εκθέσεις της ΕΑΔ ήταν ότι δεν βρήκε παράνομες επαναπροωθήσεις στο Αιγαίο, λίγους μήνες πριν από την έκθεση-κόλαφο του ευρωπαϊκού OLAF, που οδήγησε στην παραίτηση του διοικητή της FRONTEX.

Οι κοινωνικές αντιμεταρρυθμίσεις

Τέλος, οι νομοθετήσεις με τα μεγαλύτερα κοινωνικά και συμβολικά φορτία:

• Ολο το νομοθετικό πλέγμα αποκλεισμών και αυταρχισμού στα ΑΕΙ, που προώθησε η υπουργός Κεραμέως, σαν βαρύ όπλο της νέας κοινωνικής τάξης των αρίστων: Πανεπιστημιακή αστυνομία, κατάργηση ασύλου, ειδική βάση εισαγωγής, κατάλυση του αυτοδιοίκητου, απελευθέρωση ιδιωτικών «κολεγίων» χωρίς κριτήρια και πιστοποίηση. Ολη αντιμεταρρύθμιση με στόχο τον αποκλεισμό των λαϊκών στρωμάτων και τη συρρίκνωση του δημόσιου πανεπιστήμιου.
• Ασφαλιστικό: «Ιδιωτικοποίηση» του μηχανισμού έκδοσης συντάξεων, «ιδιωτικοποίηση» των επικουρικών συντάξεων.
• Εργασιακά: Φαλκίδευση του 8ωρου και των υπερωριών, επιβολή ελαστικής εργασίας, αποδυνάμωση Επιθεώρησης Εργασίας.
• Φοροελαφρύνσεις υπέρ ισχυρών και διευκόλυνση της προσοδοθηρίας.  Η πολυσυζητημένη τεράστια αύξηση του αφορολόγητου για τις γονικές παροχές, στα 800.000 ευρώ ανά δωρητή (γονιό, σύζυγο, παππού), αλλά και η μείωση της φορολογίας μερισμάτων από χρεόγραφα στο 5% από το 10%.
• Θα μπορούσαμε να απαριθμήσουμε άλλα τόσα. Η ουσία είναι ότι το επιτελικό κράτος Μητσοτάκη βαίνει προς κατάρρευση. Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να είναι έτοιμος όχι μόνο για την ομαλή θεσμική εναλλαγή στην εξουσία, αλλά για το δυσχερέστατο έργο της δημοκρατικής και κοινωνικής αναγέννησης, της Αλλαγής.