Για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες η ελληνική Αριστερά, σε όλες τις εκφάνσεις της, κατόρθωσε να βρει ένα κοινό βηματισμό. Λίγο η πρωτοφανής απαγόρευση των συναθροίσεων από την κυβέρνηση, λίγο η επιτακτικότητα της υγειονομικής –και όχι μόνο– κρίσης τόσo τα κοινοβουλευτικά κόμματα του χώρου (που υπέγραψαν μάλιστα και κοινό κείμενο) όσο και οι εξωκοινοβουλευτικές δυνάμεις του ένωσαν, τρόπον τινά, τη φωνή τους τόσο κατά της βίαιης καταστολής όσο και κατά των κυβερνητικών ενεργειών στο θέμα της πανδημίας. Η επέτειος του Πολυτεχνείου, 47 χρόνια μετά την αιματηρή 17η Νοεμβρίου του 1973, αποτέλεσε την αφορμή για να λάβουν χώρα νέες, ελπιδοφόρες για το μέλλον ζυμώσεις. 

ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ: Στο ΕΑΤ-ΕΣΑ έσπασε την απαγόρευση 

Ο τρόπος με τον οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ επέλεξε να τιμήσει την επέτειο του Πολυτεχνείου προσαρμόστηκε στα μέτρα της εποχής. Η λιτή εκδήλωση στο κτίριο του ΕΑΤ-ΕΣΑ στο Πάρκο Ελευθερίας, όπου βασανίστηκαν πολλοί αντιστασιακοί, με την τήρηση των απαιτούμενων αποστάσεων και υπό την παρουσία του Αλέξη Τσίπρα, «κατάφερε» δύο πράγματα. Αφενός να σπάσει στην πράξη την κατά πολλούς ακόμα και αντισυνταγματική κυβερνητική απαγόρευση περί συναθροίσεων, αφετέρου να δώσει μήνυμα ευθύνης στην κοινωνία που δοκιμάζεται όσο ποτέ από την πανδημία. Παράλληλα, ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ υπηρέτησε στην πράξη το κοινό κείμενο που υπέγραψε μαζί με το ΚΚΕ και το ΜέΡΑ 25 (συνιστά από μόνο του ιστορική εξέλιξη) και στο οποίο διακηρυσσόταν σαφώς η αντίθεση στις τελευταίες επικίνδυνες κυβερνητικές πρακτικές.

Πηγές της Κουμουνδούρου έλεγαν στην «Εποχή» ότι οι επιλογές τους δικαιώθηκαν απόλυτα. Θεωρούν τη Νέα Δημοκρατία και την κυβέρνηση ως τους μεγάλους χαμένους στην πολιτική μάχη των τελευταίων ημερών, αφού «αναγκάστηκαν να επιστρατεύσουν ακραία καταστολή, ακόμα και εναντίον πολιτικών στελεχών κοινοβουλευτικών κομμάτων για να υπηρετήσουν το αφήγημά τους».

Ουδείς μπορεί να γνωρίζει ακόμα με ασφάλεια το πώς η κοινωνία θα αποτιμήσει όσα έγιναν, ωστόσο στο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ αισιοδοξούν ότι η στάση τους θα εκτιμηθεί όχι μόνο από ψηφοφόρους του κόμματος, αλλά ακόμα και από κόσμο ο οποίος δεν έβλεπε με καλό μάτι μέχρι στιγμής την αντιπολιτευτική τακτική του κόμματος.

Ως προς την κοινή δράση με το ΚΚΕ και το ΜέΡΑ 25, στον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δεν κρύβουν ότι «πρόκειται για κάτι που προκύπτει πρώτη φορά μεταπολιτευτικά και είναι σίγουρα αξιοσημείωτο». Οι μορφές που αναμένεται να λάβει η κοινή πολιτική δράση, αν τελικά συνεχιστεί, μένει να διαπιστωθούν. Υπάρχουν πάντως πολλές και πολλοί στο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ που συμπεραίνουν ότι τουλάχιστον μέσα στη Βουλή μπορεί να βρεθεί η ελάχιστη κοινή συνισταμένη για να παραχθούν όσο το δυνατόν καλύτερα πολιτικά αποτελέσματα.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι στο άμεσο μέλλον είναι πιθανό να παρακολουθήσουμε την ανάληψη κοινών κοινοβουλευτικών πρωτοβουλιών που θα έχουν ως στόχο να θέσουν την κυβέρνηση προ των ευθυνών της κυρίως σε θέματα που αφορούν την πανδημία και τη διαχείρισή της, αλλά και στα δικαιώματα που δείχνουν να απειλούνται από την κυβερνητική λογική των οριζόντιων απαγορεύσεων. Άλλωστε, τα τρία κόμματα συμφωνούν σε κάτι κομβικό αυτήν την εποχή: Ότι θα πρέπει να ενισχυθεί άμεσα το ΕΣΥ όχι με ημίμετρα και προσλήψεις γιατρών από τον ιδιωτικό τομέα, αλλά με μαζικές μόνιμες προσλήψεις γιατρών και νοσηλευτών.

ΚΚΕ: Η καταστολή ξέσπασε πάνω του

Αν κάτι χαρακτηρίζει διαχρονικά το ΚΚΕ, από τα δύσκολα χρόνια της παρανομίας μέχρι και σήμερα, είναι η οργανωτικότητα. Αυτό αποδείχθηκε περίτρανα και στο φετινό εορτασμό του Πολυτεχνείου κατά τον οποίο μέλη του κόμματος όχι απλά «έσπασαν» την απαγόρευση, αλλά κατέστησαν καταγέλαστη την όποια προετοιμασία της ΕΛΑΣ.

Το πρωί της Τρίτης, 200 περίπου μέλη του ΚΚΕ βρέθηκαν έξω από την αμερικανική πρεσβεία και κάτω από τη μύτη χιλιάδων αστυνομικών κατάφεραν να διαδηλώσουν με υποδειγματική τάξη χωρίς να τους πειράξει κανείς. Τα προβλήματα άρχισαν από το μεσημέρι. Κλιμάκιο του κόμματος βρέθηκε στην οδό Πανεπιστημίου στο κάλεσμα φορέων (φοιτητικών και άλλων) και μετά από λίγη ώρα, όπως κατήγγειλε ο Θανάσης Παφίλης, πέντε από τα μέλη του συνελήφθησαν. Ο γενικός γραμματέας Δημήτρης Κουτσούμπας έσπευσε να απαιτήσει την απελευθέρωσή τους και μετά από διαπραγμάτευση με τον επικεφαλής της αστυνομικής δύναμης συμφωνήθηκε η αποχώρηση. Όταν, όμως, άρχισαν τα μέλη του ΚΚΕ να αποχωρούν, η ΕΛΑΣ χτύπησε απροειδοποίητα. Ακόμα και ο Παφίλης προπηλακίστηκε (σκίστηκε και το πουκάμισό του).

Στον Περισσό θεωρούν ότι οι επιλογές τους, σε ό,τι αφορά την ημέρα, ήταν απολύτως ορθές. Η πρωτοβουλία για το κοινό κείμενο (που τελικά υπέγραψαν ΣΥΡΙΖΑ και ΜέΡΑ 25), σύμφωνα με το ρεπορτάζ, τους ανήκει, οι διαδηλώσεις πέτυχαν τον σκοπό τους, χωρίς να διαταραχθεί η… υγειονομική τάξη και η κυβέρνηση, όπως υποστηρίζουν στο ΚΚΕ, βρέθηκε πολλαπλά εκτεθειμένη. Είναι όντως πραγματικότητα ότι μετά από αρκετό καιρό το ΚΚΕ εισέπραξε εγκωμιαστικά σχόλια από κόσμο που ανήκει στην ευρύτερη αριστερά και ο οποίος συνήθως του ασκεί κριτική για τον πολιτικό απομονωτισμό του. Αυτός φαίνεται ότι με έναν τρόπο «παραβιάστηκε», αλλά μένει να δούμε και τη συνέχεια.

ΜέΡΑ 25: Υπεύθυνα ανυπάκουο

Ο γενικός γραμματέας του ΜέΡΑ 25 Γιάνης Βαρουφάκης είχε δώσει μια πρόγευση για το πώς θα αντιμετώπιζε το κόμμα του την επέτειο. Ο τρόπος είχε συμπυκνωθεί στη φράση «υπεύθυνη ανυπακοή». Και πραγματικά αυτό ακριβώς ήταν. Μόλις επτά στελέχη του κόμματος, με όλες τις απαραίτητες αποστάσεις, πραγματοποίησαν συμβολική πορεία προς την αμερικανική πρεσβεία κρατώντας και κάποια πλακάτ. Λίγο όμως πριν φτάσουν στο προορισμό τους, τα μέλη του ΜέΡΑ 25, με τον Βαρουφάκη επικεφαλής, είδαν μπροστά τους τους αστυνομικούς της νεοσύστατης ομάδας της ΕΛΑΣ ΟΔΟΣ (Ομάδα Διαχείρισης και Οριοθέτησης Συναθροίσεων) να  τους φράζουν το δρόμο. Δύο βουλευτές, η Σοφία Σακοράφα και ο Κρίτων Αρσένης, έμειναν παγιδευμένοι εκεί για έξι ώρες!

Πέρα από το γελοίο του πράγματος, έγινε σαφές ότι η ΕΛΑΣ είχε χάσει το μέτρο την Τρίτη. Η πορεία των μελών του ΜέΡΑ 25 ήταν απολύτως ειρηνική και καθαρά συμβολική. Το να έφτανε, άρα, στην Πρεσβεία των ΗΠΑ δεν θα δημιουργούσε κίνδυνο σε κανέναν. Η διαταγή για τη διακοπή της «μυρίζει» πολιτική επιλογή. 

Και στο ΜέΡΑ 25 πάντως θεωρούν ότι η κυβέρνηση έπαιξε και έχασε στο μέτωπο του εορτασμού. Της καταλογίζουν αυταρχισμό στη συμπεριφορά και τις πρακτικές και τονίζουν ότι η Δημοκρατία σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να μπει σε καραντίνα. Το κόμμα, ως γνωστόν, υπέγραψε το κοινό κείμενο, ενέργεια που αφήνει παράθυρα μερικής πολιτικής συμπόρευσης με τους υπόλοιπους αριστερούς σχηματισμούς στο άμεσο μέλλον, τουλάχιστον σε θέματα που αφορούν την πανδημία, τα δικαιώματα και τη Δημοκρατία.

Eξωκοινοβουλευτική αριστερά: Αγωνιστική στην πράξη 
 Οι δυνάμεις της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς, που κάθε άλλο παρά αμελητέες είναι, έδωσαν το δικό τους παρών στις εκδηλώσεις και «έσπασαν» επίσης την απαγόρευση στην πράξη τηρώντας παράλληλα όλα τα μέτρα ασφαλείας. Το κάλεσμα της ΑΝΤΑΡΣΥΑ έδινε ραντεβού στην Πλατεία Κλαυθμώνος ενώ αντιπροσωπεία του χώρου έφτασε μέχρι το Πολυτεχνείο.

Με επικεφαλής τον εκφωνητή της εξέγερσης του Νοέμβρη, Δημήτρη Παπαχρήστου, η παρουσία των δυνάμεων της ΑΝΤΑΡΣΥΑ στο κέντρο της πόλης ήταν ιδιαίτερα μαχητική και έφερε σε δύσκολη θέση την ΕΛΑΣ η οποία μάλιστα έδωσε με… οδηγία τη δυνατότητα στους διαδηλωτές να προχωρήσουν συντεταγμένα στην οδό Σταδίου και να φτάσουν μέχρι τη Βουλή (σε σχεδόν παράλληλη παρουσία με τις δυνάμεις του ΚΚΕ).

Οι πληροφορίες της «Εποχής» αναφέρουν ότι η πολιτική αποτίμηση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ θεωρεί ότι η κυβέρνηση, αλλά και προσωπικά ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, υπέστησαν δεινή πολιτική ήττα σε όλα τα επίπεδα. Με την απαγόρευση να τίθεται de facto κενό γράμμα αλλά και την καταστολή να αγριεύει, οι άνθρωποι του χώρου διαπιστώνουν ότι άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο αγώνων, επόμενος σταθμός των οποίων θα είναι η πανελλαδική απεργία της 26ης Νοεμβρίου.

Υποστηρίζουν δε ότι αμφισβητήθηκε στην πράξη το επιχείρημα ότι οι συγκεντρώσεις προκαλούν συγχρωτισμό, άρα είναι επικίνδυνες για τη δημόσια υγεία εν καιρώ πανδημίας. «Ημασταν πολύ καλά οργανωμένοι, τα μέλη μας είχαν σαφείς οδηγίες για το πού και το πώς θα σταθούν και έτσι αποδείξαμε ότι μπορούμε να συνδυάσουμε την αγωνιστική κινητοποίηση με την τήρηση των υγειονομικών μέτρων» τονιζόταν χαρακτηριστικά.

Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ επίσης δεν απέρριψε συλλήβδην το κοινό κείμενο που τελικά υπέγραψαν τα τρία κοινοβουλευτικά κόμματα της Αριστεράς και αυτό σίγουρα έχει τη δική του ξεχωριστή σημασία. Αξίωνε βέβαια να προστεθεί παράγραφος στην οποία άπαντες θα δεσμεύονταν σε δυναμικές πορείες την ημέρα του εορτασμού αλλά παρά το γεγονός ότι τελικά δεν υπέγραψε, αναγνωρίζει ότι το εν λόγω κείμενο διευκόλυνε τον κόσμο να αντιδράσει και άνοιξε δρόμους που μπορούν στο άμεσο μέλλον να φανούν ιδιαίτερα χρήσιμοι στο κίνημα. Υπήρξε, παράλληλα, και η αναγνώριση ότι το ΚΚΕ κινήθηκε στη σωστή, για τους ίδιους, κατεύθυνση.

Την ίδια ώρα όμως καταγράφονται και πιο ριζοσπαστικές απόψεις, κυρίως στη νεολαία του χώρου, που κάνει λόγο για ουσιαστική συναίνεση της αριστερής κοινοβουλευτικής αντιπολίτευσης με την κυβέρνηση «στην οποία φυσικά δεν μπορούμε να συμπράξουμε». Οι ίδιες πηγές έκαναν επίσης λόγο για μεγάλη κυβερνητική ήττα η οποία προκλήθηκε από το γεγονός ότι ο κόσμος δεν δίστασε και διαδήλωσε παντού.  

Σε ό,τι αφορά τη ΛΑΕ, τέλος, που άθροισε τις δυνάμεις της μαζί με εκείνες της υπόλοιπης εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς στο δρόμο, αυτή έκανε λόγο για πρωτοφανή καταστολή και σκληρότητα. 

Ο Δημήτρης Στρατούλης, μέλος της ΠΓ του κόμματος, υπογράμμισε στην «Εποχή» ότι «η απαγόρευση από την κυβέρνηση των κινητοποιήσεων για το Πολυτεχνείο και η πρωτοφανής σε σκληρότητα αστυνομική καταστολή, που ασκήθηκε κατ’ εντολή της, υποδηλώνει το φόβο της μπροστά στη λαϊκή δυσαρέσκεια και τις κυοφορούμενες κοινωνικές αντιστάσεις για τη μη ενίσχυση στο Δημόσιο Σύστημα Υγείας και για τις νεοφιλελεύθερες αντεργατικές, αντιλαϊκές και αντιδημοκρατικές πολιτικές της φτωχοποίησης των εργαζομένων και του λαού που προσπαθεί να περάσει αξιοποιώντας την πανδημία.

Η αντισυνταγματική κυβερνητική απαγόρευση ακυρώθηκε από όσους/ες βγήκαν στους δρόμους, τηρώντας όλα τα προβλεπόμενα μέτρα υγειονομικής προστασίας. Εκφράζουμε αμέριστη αλληλεγγύη στα θύματα της αστυνομικής βίας. Συνεχίζουμε να αγωνιζόμαστε, ενάντια στον κυβερνητικό αυταρχισμό, για την υπεράσπιση εργασιακών, κοινωνικών και δημοκρατικών δικαιωμάτων και τον αναγκαίο σήμερα όσο ποτέ συντονισμό των αγωνιστικών δυνάμεων του εργατικού κινήματος και των δυνάμεων της Αριστεράς».