Για να φύγει το μυαλό από την αρρώστια του πολέμου, πάει στο παράλογο της πολιτικής, που είναι τουλάχιστον -κατά Μάο- αναίμακτος πόλεμος και, όσο να πεις, έχει και κάποιο γούστο! Έτσι κι αλλιώς, η πολιτική ανυπαρξία της Ευρώπης των τραπεζών, όπως αναδύεται ολόγυμνη για άλλη μία φορά, επιβεβαιώνει τα παρακάτω.
Όποια/ος λοιπόν πίστεψε το άσμα του Δήμου Μούτση ότι «για όλα φταίνε οι γκόμενες, οι πρώην κι οι επόμενες», καιρός να αναθεωρήσει. Για όλα φταίει η Αριστερά! Δια στόματος εθνικού τηλεπωλητή και υπουργού αναπτύξεως, στις συνήθεις ανατριχιαστικές συχνότητες που εκπέμπει και με τις μισές λέξεις φαγωμένες. Διότι, λέει, αν δεν υπήρχε Αριστερά δεν θα ήταν ακριβό το ρεύμα, δεν θα υπήρχαν πυρκαγιές και σεισμοί, δεν θα κλείναν οι δρόμοι με το πρώτο χιόνι, δεν θα πλημμυρίζαμε με την πρώτη βροχή.
Αφού, λέει, η Αριστερά πάντα αντιστεκόταν και απέτρεπε όλα τα μεγάλα έργα προόδου, αλλά, συμπληρώνει, και γιατί γενικότερα, για όλα τα δεινά της χώρας υπεύθυνη είναι η επάρατος «ιδεολογική ηγεμονία της αριστεράς».
Πέρα απ’ την πλάκα, η επινόηση της «ιδεολογικής ηγεμονίας της αριστεράς» έχει ιστορικό βάθος και μεγάλο πολιτικό ενδιαφέρον. Να πω μόνο και στα γρήγορα πως πρωτοακούστηκε στη Γαλλία, τη δεκαετία του ’70, στους κόλπους της κίνησης «Νέα Δεξιά», που έθεσε ως βασικό της καθήκον την «πάλη εναντίον της ιδεολογικής τρομοκρατίας και της ηγεμονίας της αριστεράς», και αποτέλεσε μετέπειτα βασικό think tank του Λεπέν και του νεοφασιστικού κόμματός του.
Το αφήγημα της αριστερής ηγεμονίας θα εμποτίσει στη συνέχεια την αναδυόμενη τότε ακροδεξιά σε όλη τη Δύση, δίνοντάς της τον αυτονόητο λόγο ύπαρξης, να την εξαφανίσει. Την τελευταία δεκαετία έλαμψε στα χέρια της πιο οργανωμένης και επιθετικής νεοφασιστικής altright του Tramp και του Όρμπαν, στα χνάρια των οποίων βρίσκονται και οι δικοί μας αστέρες. Το αφήγημα έχει στο μεταξύ ενισχυθεί, πέραν της υποτιθέμενης ηγεμονίας, με χαρακτηριστικά «αριστερού καθεστώτος» για να τονιστεί προφανώς η αντισυστημική ταυτότητα της νέας ακροδεξιάς.
Στην Ελλάδα η σχετική κουβέντα φαίνεται πως ξεκινάει στα τέλη του ’90, αρχικά με άξονα τον εμφύλιο και όχημα τους «ιστορικούς αναθεωρητές» (Καλύβας κλπ). Σύμφωνα με το εδώ αφήγημα, οι χαμένοι του εμφυλίου αποκτούν την ηγεμονία και το «ηθικό πλεονέκτημα» επειδή ακριβώς είναι ηττημένοι και κυνηγημένοι, άρα γίνονται συμπαθείς, ενώ μένοντας όλα αυτά τα χρόνια εκτός κυβερνητικών ευθυνών γίνονται ακόμη πιο ελκυστικοί.
Για την αριστερή ηγεμονία από τη Μεταπολίτευση και δώθε δεν υπάρχει ορατός διαμορφωμένος λόγος, μέχρι την άνοδο του ΛΑΟΣ που τον αναπτύσσει και τον μεταδίδει στη ΝΔ, την οποία ο συγκεκριμένος πολιτικός χώρος καταλαμβάνει, ιδεολογικά, εξ ολοκλήρου.
Έτσι, ο τέως πρόεδρος Αντώνης Σαμαράς το 2012 λέει, «να τελειώσει η ηγεμονία των αριστερών ιδεών στην Ελλάδα, ώστε να βρει ξανά η χώρα μας και ο λαός μας τις ιδέες που του ταιριάζουν καλύτερα» (sic!), ενώ ο τσεκουράτος Βορίδης το κάνει φραγκοδίφραγκα σε συνέντευξη το ’14: «φταίει η γενιά του Πολυτεχνείου. Η ιδεολογία του Πολυτεχνείου. Η ιδεολογική ηγεμονία της Αριστεράς.
Η Αριστερά δεν κυβέρνησε ποτέ, έχει αυτό το άλλοθι. Αλλά ηγεμόνευσε. Ηγεμόνευσε με απόλυτα κραταιό τρόπο σε όλους τους ιδεολογικούς μηχανισμούς, ηγεμόνευσε στα πανεπιστήμια, ηγεμόνευσε στα σχολεία, ηγεμόνευσε στην τέχνη, ηγεμόνευσε στη δημοσιογραφία». Λίγο αργότερα θα καταλάβουμε καλύτερα το πού οδηγεί η συγκεκριμένη ανάλυση του Βορίδη και των ομοίων του, αφού ο ίδιος διατυμπανίζει ότι το υγιές κομμάτι της Δεξιάς πρέπει να καθαρίσει την κοινωνία από τις «ελαττωματικές ιδέες» της Αριστεράς μία και καλή- με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Θα είχε επίσης ενδιαφέρον να δει κανείς το πώς το αφήγημα της αριστερής ηγεμονίας, εμπλουτίζεται σταδιακά με τα ιδεολογήματα 1) της κουλτούρας ανομίας που αναπτύσσεται (αταβιστικά) μέσα στην Αριστερά (καταλήψεις, διαδηλώσεις, σύνδεση με 17Ν, μολότωφ κλπ) και 2) του «νεοελληνικού κρατισμού» που τη διακατέχει (δημοσιουποαλληλική νοοτροπία, κακός συνδικαλισμός, κρατικά πανεπιστήμια και υγεία, απέχθεια προς ιδιωτικό τομέα κλπ).
Με αυτήν την ολοκληρωμένη πλέον μορφή, το αφήγημα διαχέεται σε όλη τη Δεξιά, αλλά παράλληλα συντονίζεται και με την άνοδο του Ακραίου Κέντρου, καθιστώντας το πραγματικά κυρίαρχη ιδεολογία στον δημόσιο λόγο, τα ΜΜΕ κλπ. Η 4ετία της κυβέρνησης Σύριζα είναι γι αυτούς η μέγιστη επιβεβαίωση της θεωρίας και ταυτόχρονα η κόκκινη γραμμή που καταλήγει στον ευτυχή γάμο της νέας δεξιάς με το ακραίο κέντρο και που λέγεται κυβέρνηση και επιτελικό κράτος Μητσοτάκη.
Ως εδώ πάει καλά, στο κάτω της γραφής μιλάμε για ένα άκρως επιτυχημένο επικοινωνιακά (και πολιτικά) αφήγημα το οποίο κατόρθωσε να πείσει μία ολόκληρη κοινωνία ότι ο εχθρός (η Αριστερά) ηγεμόνευε τόσα χρόνια, ενώ στην εξουσία ήταν οι ίδιοι! Ένα αφήγημα που φορτώνει όλη την αποτυχία της πραγματικής δεξιάς ηγεμονίας στον αντίπαλο, ώστε να κατασκευαστεί η «νέα μεταπολίτευση» και να αυτοσυσταθεί η νεοδεξιά (σε συμμαχία με το ακραίο κέντρο) ως νέα δύναμη ανατροπής του «αριστερού κατεστημένου».
Αυτοί είναι το καινούργιο και ανατρεπτικό, η Αριστερά το παλιό και μίζερο. Το πιο σατανικό δε απ’ όλα είναι το πώς ηγεμονεύει ένα αφήγημα που λέει ότι ηγεμονεύουν οι άλλοι! Σε μία χώρα με ξερονήσια, χούντες και το κράτος-λάφυρο και καταληστευμένο!
Εδώ όμως υπάρχει μία τομή. Το αφήγημα από επιτυχημένο και κυρίαρχο ευτελίζεται μέσα στη γκροτέσκα υπερβολή των κυβερνητικών μελών, οι οποίοι θέλοντας να το φέρουν στα μέτρα τους (και του ακροατηρίου τους), το υπερ-απλουστεύουν και το καθιστούν νούμερο επιθεώρησης. Από την επινόηση της «ιδεολογικής ηγεμονίας», μέχρι το «για όλα φταίει η Αριστερά», η απόσταση είναι μεγάλη και δεν καταπίνεται εύκολα.
Ποιος να πειστεί όταν ανοίξει τον λογαριασμό της ΔΕΗ ότι φταίει ο Τσίπρας; Ποιος θα χάσει δικό του άνθρωπο εκτός ΜΕΘ και θα του φταίει ο Βελουχιώτης; Ποιος μισθωτός των 700 ευρώ θα βάλει βενζίνη και θα βρίζει τον Μαρξ; Είναι το σημείο καμπής, όπου τα αφηγήματα, η προπαγάνδα και το εικονικό σύμπαν συγκρούονται με την πραγματικότητα.
Η σύγκρουση μπορεί να είναι σφοδρή αλλά γίνεται ακόμη πιο οδυνηρή όταν καταλαβαίνεις (εκ των υστέρων) ότι το τιμόνι κρατούσε ένας θίασος λούμπεν μπιζιμπόντηδων με αναφορές στην trash tv, που έχει στρογγυλοκαθήσει στην κεντρική σκηνή και την prime time ζώνη. Γίνεται ακόμη πιο οδυνηρή όταν συνειδητοποιείς ότι τόσα χρόνια σε νανούριζαν για τον μπαμπούλα της Αριστεράς με μία παιδική ροκάνα που κάνει τον υπουργό ανάπτυξης και με έναν αρχηγό που λέει στη βουλή ότι ο Σύριζα έβαλε την Ελλάδα στα μνημόνια. Μεταξύ μας, ειδικά για τον τελευταίο και τη σπιρτάδα του, μπορεί και να είναι ο μοναδικός έλληνας που το πιστεύει κι όλας…
Καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
