Από το σκάνδαλο της Siemens στη Novartis και από τη δίκη για το Μάτι και τη Χρυσή Αυγή μέχρι τις υποκλοπές και τον Λιγνάδη, είναι κοινός τόπος ότι η Δικαιοσύνη εξαντλεί την επιείκειά της στους μεγαλοσχήμονες και την αυστηρότητα της στους φτωχοδιάβολους.

Η εικόνα από την έναρξη της δίκης για το Μάτι συμπυκνώνει το πρόβλημα της Δικαιοσύνης στην Ελλάδα. Περισσότερα από τέσσερα χρόνια έχουν περάσει από την τραγωδία που συγκλόνισε τη χώρα και η δίκη ξεκινάει μόλις τώρα, με τον κίνδυνο της παραγραφής να ελλοχεύει. Η αίθουσα δεν χώραγε τους διάδικους, με αποτέλεσμα κάποιοι να μείνουν απ’ έξω, ενώ είδαμε και δικηγόρους να στέκονται έξω από τα παράθυρα για να μπορούν να ακούν. Η όλη κατάσταση θα έμοιαζε βγαλμένη από κάποιο σκετς των Monty Python και θα έβγαζε απίστευτο γέλιο, αν δεν είχαμε να κάνουμε με ανθρώπους που έχασαν τους αγαπημένους και οι ίδιοι έπαθαν σοβαρά εγκαύματα στη φονική πυρκαγιά. Απέναντι σε αυτούς τους ανθρώπους που έχουν περάσει τα πάνδεινα, η Ελληνική Πολιτεία δεν θα μπορούσε να δείξει μεγαλύτερη έλλειψη σεβασμού. Όχι μόνο δεν έχουν αποδώσει δικαιοσύνη ακόμα, αλλά δεν έχουν μπορέσει καν να βρουν κατάλληλη αίθουσα για να δικάσουν.

Δεν είναι η εξαίρεση

Η άθλια εικόνα της δίκης για το Μάτι δεν αποτελεί εξαίρεση. Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς; Η δίκη της Χρυσής Αυγής κράτησε πέντε χρόνια. Οι κατηγορούμενοι για το σκάνδαλο της Siemens βγήκαν όλοι λάδι αφού πήρε μόλις… είκοσι χρόνια για να ολοκληρωθεί η δικαστική διαδικασία και οι κατηγορίες παραγράφηκαν. Η λεγόμενη «δίκη της Greek mafia» διεξάγεται μέσα στην απόλυτη σιωπή με ορατό το φάσμα της παραγραφής. Στο σκάνδαλο των υποκλοπών ενώ έχουμε φτάσει στο σημείο να βλέπουμε δημοσιεύματα για παρακολουθήσεις υπουργών από την ίδια την κυβέρνηση, η Δικαιοσύνη λάμπει δια της απουσίας της. Ο καταδικασμένος για δύο βιασμούς ανηλίκων Λιγνάδης βρίσκεται εκτός φυλακής. Η Novartis αντιμετωπίζεται ως… σκευωρία και όχι ως μέγα σκάνδαλο, όπως στον υπόλοιπο κόσμο. Οι δολοφόνοι του Ζακ είναι έξω, όπως είναι έξω και ο Κορκονέας. Ο λεγόμενος «Ινδιάνος» κάθισε άδικα στη φυλακή 7 μήνες για τα επεισόδια στη Νέα Σμύρνη.

Η καθαρίστρια από τη Λάρισα μπήκε φυλακή γιατί είχε πλαστογραφήσει το απολυτήριο του Δημοτικού. Είναι σύστημα πια να γίνονται φέιγ βολάν οι δικογραφίες κατά κατάφωρη παραβίαση του απορρήτου της ανάκρισης.

Άδικη χώρα

Στις δημοκρατίες δεν βρίσκεται κανείς στο απυρόβλητο της κριτικής και η Δικαιοσύνη δεν εξαιρείται. Το να στηλιτεύεται η κακή λειτουργία της Δικαιοσύνης όχι μόνο δεν αντίκεινται στις δημοκρατικές αρχές, αλλά εκφράζει την ουσία τους που είναι ο έλεγχος και η λογοδοσία. Το αναφέρω γιατί πολύ συχνά τα συνδικαλιστικά όργανα των δικαστών καταγγέλλουν την κριτική ως αντιδημοκρατική εκτροπή.

Οι δικαστές θα έπρεπε βέβαια αντί να καταγγέλλουν, να αφουγκραστούν την κριτική της κοινωνίας των πολιτών και να προβληματιστούν. Να προβληματιστούν γιατί είναι κοινός τόπος στην ελληνική κοινωνία ότι η Δικαιοσύνη εξαντλεί την επιείκειά της στους μεγαλοσχήμονες και την αυστηρότητά της στους φτωχοδιάβολους. Να προβληματιστούν γιατί το περίφημο «έχω εμπιστοσύνη στην ελληνική Δικαιοσύνη» αποτελεί κλισέ για τις κάμερες, αλλά στην πραγματικότητα κανείς δεν το πιστεύει. Να προβληματιστούν γιατί οι πολίτες πιστεύουν ότι ζουν σε μια άδικη χώρα. Άδικη γιατί ο κόσμος χάνεις τα σπίτια του την ώρα που οι Πάτσηδες πλουτίζουν, αλλά και άδικη γιατί εντέλει στα δικαστήρια δεν μπορείς να βρεις το δίκιο σου.

Οι κρεμάλες

Το να μην αποδίδει δικαιοσύνη η Δικαιοσύνη αποτελεί μείζον πρόβλημα για μια χώρα, ενδεχομένως πιο σοβαρό από αυτό της διαφθοράς της πολιτικής. Αυτό το πρόβλημα έχει μια εξίσου σημαντική παρενέργεια. Δίνει το χώρο σε όσους θέλουν να καλλιεργήσουν ηθικό πανικό, κραυγάζοντας για κρεμάλες, ακρωτηριασμούς και αυτοδικία. Η απουσία της δικαιοσύνης ανοίγει το δρόμο στη λογική της βαρβαρότητας και της εκδίκησης, στον εκφασισμό της κοινωνίας.