Τα αποσπάσματα παραπέμπουν στο εμβληματικό βιβλίο του δημοσιογράφου Δημήτρη Δεληολάνη, «Σίλβιο Μπερλουσκόνι, Βίος και πολιτεία», εκδόσεις Καστανιώτη, 2009.

«Η Ιταλία βρίσκεται στην 53η θέση ως προς την ελευθερία πληροφόρησης. Δεν το ακούσατε στα δελτία ειδήσεων; Ε, αν το ακούγατε, δεν θα ήμασταν στην 53η θέση». Εξακολουθητική σχολιογραφία στις σελίδες πολιτικών παρασκηνίων του ιταλικού Τύπου. Αναζητείται η θέση της Ελλάδας ως προς την ελευθερία πληροφόρησης.

«Ο λόγος όμως για τον οποίο ο Κλεμέντε Μιμούν πέρασε στην ιστορία της ιταλικής τηλεόρασης είναι επειδή επινόησε το ούτως αποκαλούμενο “σάντουιτς”, που συνίσταται στην εξής ευρηματική φόρμουλα: δήλωση εκπροσώπου της κυβέρνησης, απάντηση εκπροσώπου της αντιπολίτευσης, ανταπάντηση της συμπολίτευσης. Με αυτό τον τρόπο η κυβέρνηση ή η συμπολίτευση είχαν πάντα την πρώτη και την τελευταία λέξη». Η σημερινή, στην Ελλάδα, δημόσια και ιδιωτική τηλεόραση. Ενα σάντουιτς που παράγουν καθημερινά οι φούρνοι «Μητσοτάκης και Υιός»

«Οι παρεμβάσεις του Μπερλουσκόνι είχαν πολλά θύματα στο χώρο του Τύπου. Το μεγαλύτερο όμως ήταν ο ίδιος ο Τύπος. Οι δημοσιογράφοι της εφημερίδας Corriere della Sera είχαν αρχίσει να αυτολογοκρίνονται και να αποφεύγουν τα πιο “επικίνδυνα” και μαχητικά ρεπορτάζ. “Η εφημερίδα έγινε λαπάς”, ήταν το σχόλιο ενός από τους αρχισυντάκτες της». Σαν τον καθημερινό λαπά που σερβίρουν σήμερα σε πολυτελή εστιατόρια και ταβέρνες της Ελλάδας οι εφημερίδες των εφοπλιστικών ομίλων.

«Ο φόβος για το αύριο επαυξήθηκε και από μια κινδυνολογική παρουσίαση από μέρους των ΜΜΕ των εγκλημάτων με φερόμενους ως δράστες “λαθρομετανάστες” και Τσιγγάνους, θέτοντας έτσι στο πολιτικό προσκήνιο το θέμα της μετανάστευσης και της πολυπολιτισμικής κοινωνίας, πάνω στο οποίο ο λόγος της προοδευτικής παράταξης είναι “ιδεολογικός και λιπομαρτυρικός”». Πολύ πριν από τον Ιούλιο 2019 τα ΜΜΕ και στην Ελλάδα δηλητηρίαζαν, όπως και τώρα, την κοινωνία με το πιο επικίνδυνο μείγμα εθνικισμού και ρατσισμού, «θεμελιώνοντας» το άσβεστο μίσος για τον άλλο άνθρωπο, τον αλλογενή, τον αλλόθρησκο, του διαφορετικού χρώματος. Η κυβέρνηση Μπερλουσκόνι εξαπέλυσε έντονη εκστρατεία εναντίον των μεταναστών. Στα ίδια χνάρια η κυβέρνηση Μητσοτάκη.

«Ο Μπερλουσκόνι ξέρει πολύ καλά και τη δύναμη της εικόνας και ότι το μέλλον ανήκει στην πληροφόρηση. Θυμίζει εκείνο το μυθικό βασιλιά που κάποτε τον ρώτησαν: “Αρχοντα, αν έχανες όλα σου τα αγαθά, ποιο από τα εξής πέντε θα ήθελες να σου μείνει τελευταίο; Η ελευθερία, η υγεία, το χρυσάφι, η σοφία ή η δόξα”; Και εκείνος αποκρίθηκε: “Οι πληροφορίες. Δώστε μου τις πληροφορίες και όλα τα άλλα τα ξαναβρίσκω”». Η δύναμη της εικόνας, την οποία κατέχουν και διαχειρίζονται οι λίγοι, επιβάλλοντας, με τη συνδρομή των εκλεκτών τους στην κυβέρνηση, τις απόψεις και τις θέσεις εξυπηρέτησης των ολιγαρχικών συμφερόντων. Σκέφτεστε τον Μητσοτάκη χωρίς την εικόνα και τα όπλα της προπαγάνδας;

«Ξεκίνησε έτσι στην ιταλική διανόηση μια σοβαρή συζήτηση γύρω από το εξής πρόβλημα: μπορεί να συγκριθεί η κυριαρχία του Μπερλουσκόνι με το φασιστικό καθεστώς; Οι περισσότεροι απάντησαν πως ναι, η σύγκριση νομιμοποιείται, με τη διαφορά ότι στον 21ο αιώνα οι μορφές ολοκληρωτισμού που είχαν χαρακτηρίσει το μουσολινικό καθεστώς ήταν πλέον παρωχημένες, αφού αντικαταστάθηκαν από τον πλήρη έλεγχο των ΜΜΕ. Το αποτέλεσμα ήταν μια “soft” δικτατορία λαϊκίστικου τύπου, η οποία φαινομενικά στηριζόταν στους αντιπροσωπευτικούς θεσμούς, ενώ, στην πραγματικότητα, χειραγωγούσε συστηματικά την πληροφόρηση και τη δημιουργία λαϊκής συναίνεσης».

ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ το μείζον πρόβλημα και σήμερα που εξουδετερώνει και ακυρώνει τον συνταγματικό, πολιτειακό και πολιτικό πυρήνα των θεμελιωδών αρχών στις λεγόμενες δυτικές αντιπροσωπευτικές δημοκρατίες. Πρόκειται για τη σύγχρονη μορφή των μουσολινικών μεθόδων, όπως τις βιώνει δραματικά το πολιτειακό και το πολιτικό σύστημα και στην Ελλάδα. Πολιτική και διανόηση πρέπει να συζητήσουν, να αποφασίσουν και, πρωτίστως, να εφαρμόσουν τις αποφάσεις. Για να νικήσουν τον κίνδυνο, που διαβρώνει μεθοδικά και ύπουλα τα αξιακά θεμέλια. Τον κίνδυνο που κάθε μέρα τον βρίσκουμε με τρόμο μπροστά μας.

Μπερλουσκονικό καθεστώς. Ενας κυβερνητικός συνασπισμός Κεντροδεξιάς, Ακροδεξιάς και νεοφασιστικού «κινήματος». Που ακόμα:

■ Επιχείρησε συνολική μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος, με «την κρυφή ελπίδα να τεθούν οι εισαγγελείς υπό τον άμεσο έλεγχο της εκτελεστικής εξουσίας… Κύριος σκοπός ήταν η άμεση σωτηρία του πρωθυπουργού και των συνενόχων του με κατεπείγουσες νομοθετικές ρυθμίσεις».

■ Επιχείρησε να «αναθεωρηθεί η κρίση περί φασιστικού καθεστώτος στα σχολικά βιβλία, αφού βασιλεύουν οι προκαταλήψεις που επέβαλε η κομμουνιστική πολιτιστική ηγεμονία».

■ Ως κεντρική νομοθετική παρέμβαση «αποποινικοποίησε την πλαστογραφία» στους ισολογισμούς των επιχειρήσεων.

■ Χλεύασε τις γυναίκες και το φεμινιστικό κίνημα αποκαλώντας το «τμήμα εμμηνόπαυσης».

Τη χαριστική βολή στην πρώτη κυβέρνηση Μπερλουσκόνι και τη συνακόλουθη εκλογική ήττα της προκάλεσε η σύγκρουση με τα τρία μεγάλα συνδικάτα για τα μέτρα στο ασφαλιστικό, αλλά και η επιχείρηση παρέμβασης και ποδηγέτησης στα Πανεπιστήμια.

Για τον γνωστό σκηνοθέτη Νάνι Μορέτι ο Μπερλουσκόνι κατέλαβε την εξουσία «χάρη στη δύναμή του ως καναλάρχης και γράφοντας στα παλαιότερα των υποδημάτων του αυτό ακριβώς το ασυμβίβαστο». Αν όλα αυτά μας στέλνουν στους χειρότερους τωρινούς δικούς μας εφιάλτες, πρέπει αμέσως να ξυπνήσουμε και να δράσουμε.

ομότιμος καθηγητής, πρώην αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Αιγαίου