Εσείς τι κάνατε όταν πληροφορηθήκατε ότι η ΕΛΣΤΑΤ καταγράφει νέα εκρηκτική αύξηση του πληθωρισμού για τον Φεβρουάριο, και μάλιστα πριν αποτυπωθούν οι επιπτώσεις από τον πόλεμο στην Ουκρανία; Ότι από τη σύγκριση του Γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του Φεβρουαρίου του 2022 με εκείνον του Φεβρουαρίου του 2021 προκύπτει αύξηση 7,2%, ήτοι ρεκόρ 25ετίας;

Τι κάνατε όταν πληροφορηθήκατε ότι το φυσικό αέριο αυξήθηκε 78,5%, το ηλεκτρικό ρεύμα 71%, το πετρέλαιο θέρμανσης 41,5%, τα λίπη και έλαια 16,8%, τα λαχανικά 15,2%, τα αμνοερίφια 14,4%; Ότι θα υπάρξουν νέες ανατιμήσεις σε βασικά αγαθά όταν στις τιμές ενσωματωθούν οι επιπτώσεις από τον πόλεμο; Ότι ο πληθωρισμός ενδέχεται να ανέβει στο 8-9% τους επόμενους μήνες, καθώς επιβεβαιώνονται οι δυσμενέστερες προβλέψεις για τις τιμές της ενέργειας;

Ένας φίλος έκανε τη σκέψη να αγοράσει αύριο κιόλας το αρνί του Πάσχα. Του επεσήμανα ότι στην περίπτωση αυτή θα χρειαστεί να ξαναβάλει στην πρίζα τον καταψύκτη. Θα το ξανασκεφτώ, μου είπε.

Στο μέγαρο Μαξίμου το σκέφτονται. Και έχουν καταλήξει ότι η ουκρανική κρίση θα καταστήσει ακόμα οξύτερο το πρόβλημα που κυριαρχεί σήμερα στο κοινωνικό πεδίο, επικαθορίζοντας τις εξελίξεις στο πεδίο της πολιτικής: το πρόβλημα της ακρίβειας, του κόστους ζωής. Εκτιμούν ότι η ανησυχία των πολιτών αναφορικά με τις γεωπολιτικές συνέπειες του πολέμου για τη χώρα δεν θα επικαλύπτει για πολύ τον φόβο μπροστά στα αδιέξοδα του οικογενειακού προϋπολογισμού. Ότι η πίεση που δέχονται ως κυβέρνηση, η φθορά που υφίσταται, θα ενταθούν λόγω της ακρίβειας, αλλά και, ακόμη χειρότερα, λόγω πιθανών ελλείψεων σε βασικά αγαθά όσο παρατείνεται η ουκρανική εκκρεμότητα.

Τις πρόωρες εκλογές δεν τις προαναγγέλεις, τις ανακοινώνεις. Βασική αρχή του πολιτικώς σκέπτεσθαι και δραν. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, στη σπουδή του να εκπέμψει προσκλητήριο προθύμων, την παραβίασε όταν, πριν μια εβδομάδα, υποδέχτηκε τον Μιχ. Χρυσοχοΐδη στο Μαξίμου και ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του με τη ΝΔ. Ο πρώην υπουργός Προστασίας του Πολίτη δεν είναι ο μόνος, η πρόσκληση ουσιαστικά απευθύνεται στους «εκσυγχρονιστές» του ακραίου Κέντρου, που μαζί συνέπηξαν το «αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο» που έδωσε στη Νέα Δημοκρατία τη νίκη το 2019. Ο Κυρ. Μητσοτάκης υπολογίζει αυτό να επαναληφθεί. Με την κατάλληλη επιλογή προσώπων αυτή τη φορά. Γνωρίζει ότι η ενεργειακή κρίση θα πλήξει –με αποκλειστική ευθύνη της κυβέρνησής του– σχεδόν εξ ολοκλήρου την κοινωνία, ότι αυτή τη φορά δεν θα δελεάσει την κρίσιμη εκλογική μάζα που είναι τα μεσοστρώματα, ότι η αυξανόμενη δυσφορία, η απόγνωση της μεσαίας τάξης θα εκφραστεί αρνητικά για τη ΝΔ στην κάλπη.

Με τον πόλεμο στην Ουκρανία να οδεύει στην κορύφωσή του συμπαρασύροντας τις τιμές στην ενέργεια, ο δρόμος προς τις πρόωρες εκλογές μοιάζει χωρίς επιστροφή. Εκκρεμεί το «πότε». Οι διαρροές θέλουν το Μαξίμου να τις τοποθετεί στα τέλη Μαΐου –αλλά και νωρίτερα, αν οι εξελίξεις στην οικονομία αναγκάσουν τον πρωθυπουργό να τις επισπεύσει, για να προλάβει την ακόμη μεγαλύτερη φθορά της κυβέρνησης.

Το όλο θέμα περιπλέκεται από το γεγονός ότι εκλογές θα γίνουν με απλή αναλογική, δεν βγάζουν αυτοδύναμη κυβέρνηση. Αν δεν προκύψει κυβέρνηση συνεργασίας των προοδευτικών δυνάμεων, όπως επιδιώκει η αξιωματική αντιπολίτευση, οι επόμενες εκλογές –με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής, που ψηφίστηκε πριν ένα χρόνο από τη ΝΔ και την Ελληνική Λύση– θα διεξαχθούν, όπως προβλέπει το Σύνταγμα, από κυβέρνηση προσώπων ευρύτερης αποδοχής, υπό τον όρο ότι δεν θα είναι υποψήφιοι βουλευτές. Θα πρόκειται, άρα, για «κυβέρνηση με κανέναν από τους υπουργούς που είναι σήμερα σε κρίσιμα πόστα, όπως ο υπουργός Εξωτερικών και ο υπουργός Άμυνας», σε καιρό πολέμου και παγκόσμιας αναστάτωσης, όταν στα διεθνή φόρα θα παίρνονται κρίσιμες αποφάσεις για την επομένη του ουκρανικού πολέμου.

Είναι ένα επιχείρημα στο οποίο μπορεί να καταφύγει ο Κ. Μητσοτάκης –επικαλούμενος την ανάγκη «σταθερής κυβέρνησης» σε μια υδρόγειο στα πρόθυρα νέου ψυχρού πολέμου– για να προχωρήσει στην ψήφιση νέου εκλογικού νόμου υπερενισχυμένης αναλογικής που θα του εξασφαλίσει, όπως προσδοκά, την αυτοδυναμία στις επαναληπτικές εκλογές.

Θα εξέπεμπε ένα μήνυμα έλλειψης αυτοπεποίθησης, πλεονάσματος ηττοπάθειας, αλλά είναι ένα ενδεχόμενο που η αντιπολίτευση δεν πρέπει να υποτιμήσει. Ο Κυρ. Μητσοτάκης διακινδυνεύει το πολιτικό του μέλλον. Οι ηθικές αναστολές δεν είναι ίδιον του χαρακτήρα του.

Στη συνεδρίαση του Πολιτικού Κέντρου του ΣΥΡΙΖΑ–Προοδευτική Συμμαχία την Τετάρτη, ο Αλέξης Τσίπρας εκτίμησε ως εξαιρετικά πιθανό το ενδεχόμενο εκλογών άμεσα. «Φοβάμαι», είπε, «ότι υπάρχει κίνδυνος όχι μόνο διόγκωσης της ενεργειακής φτώχειας, αλλά και επιστροφής σε συνθήκες ανθρωπιστικής κρίσης. Δεν αποκλείεται ο κ. Μητσοτάκης να επιλέξει να δραπετεύσει άμεσα. Οφείλουμε να είμαστε έτοιμοι για εκλογές πολύ σύντομα, και ακόμη πιο έτοιμοι να αναλάβουμε την ευθύνη να βγάλουμε ξανά τη κοινωνία και την οικονομία από μια κρίση που μας κληροδοτεί η κυβέρνηση της Δεξιάς».

Ανέδειξε το μείζον, που, στη δεδομένη συγκυρία, δεν είναι άλλο από το «κοινωνικό ζήτημα», το οποίο επιβάλλει ως κύριο, αν όχι αποκλειστικό, στόχο την ήττα της νεο-ακροδεξιάς κυβέρνησης.

Αυτό προϋποθέτει τη μέγιστη δυνατή ενότητα. Το Συνέδριο του κόμματος, ένα μήνα από σήμερα, σε αυτή τη βάση πρέπει, νομίζουμε, να οικονομηθεί. Και πάντα με την έγνοια ότι τυχόν επίσπευση των εκλογών, κάτι που δεν μπορεί να αποκλειστεί, θα υποχρεώσει αν όχι σε χρονική μετάθεσή του, τουλάχιστον σε σύμπτυξη των στόχων που τέθηκαν με την εξαγγελία του αναφορικά με το Καταστατικό.

Αυτό που ορίστηκε ως Καταστατικό Συνέδριο, ίσως επιβάλλεται να αντιμετωπιστεί στην πράξη ως Συνέδριο Έκτακτης Ανάγκης. Υπ’ αυτή την έννοια, ακούγεται ενδιαφέρουσα η ιδέα η συζήτηση για το Καταστατικό να μετατεθεί μετά το Συνέδριο και τις βουλευτικές εκλογές, ο πρόεδρος να εκλεγεί εκτάκτως από το Συνέδριο και να οριστεί μεγαλύτερος αριθμός των μελών της Κεντρικής Επιτροπής, κάτι που θα διασκεδάσει τις ανησυχίες για την αντιπροσωπευτικότητα του σώματος.