Δεν είχα καμία αυταπάτη ότι η ιδέα μου για συμπροεδρία στον ΣΥΡΙΖΑ θα σκόρπιζε κύματα ενθουσιασμού. Επιστήμονες και πρακτικοί πολιτικοί, μου είχαν πει, όταν τους βολιδοσκόπησα, ότι αυτά τα πράγματα δεν πιάνουν στην Ελλάδα. Εδώ, το πόπολο θέλει έναν αρχηγό.

Τη δυαρχία (μια γυναίκα και ένας άνδρας συμπρόεδροι) έχουν υιοθετήσει το κόμμα των Πρασίνων και της Αριστεράς στη Γερμανία. Πράσινοι και Αριστερά την εφαρμόζουν και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Δεν θέλω να αμφισβητήσω τη γνώμη των ειδικών, αλλά να παραθέσω πέντε σκέψεις για την πρόταση, που απορρίφθηκε ασυζητητί:

1. Δεν είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ υπέστη μια μεγάλη ήττα, αλλά τώρα εκλέγεται νέα ηγεσία και προχωράει μπροστά. Το κόμμα χρειάζεται να αλλάξει ριζικά, σε ανθρώπους και νοοτροπία. Αυτό έπρεπε να είχε γίνει τουλάχιστον από το 2019, αλλά μετά την αποχώρηση του Αλέξη Τσίπρα και τη συντριβή, η ανάγκη είναι ακόμη μεγαλύτερη. Θα είναι μοιραίο λάθος να κυριαρχήσει η νοοτροπία business as usual.

Θα δώσω ένα παράδειγμα. Πριν από ενάμιση χρόνο, διοργάνωσα σε μια ακριτική περιοχή μια μεγάλη συναυλία, που μετατράπηκε σε αντιφασιστική εκδήλωση πάνω από 500 νέων ανθρώπων. Επρόκειτο για το μεγαλύτερο τοπικό πολιτικό γεγονός τα τελευταία χρόνια. Η εκδήλωση δεν είχε κομματική ταυτότητα, αλλά όλοι ήξεραν ότι την είχε διοργανώσει ένας ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ.

Για την τοπική του οργάνωση, ήταν αυτό που λέμε στο μπάσκετ «πάρε βάλε», για πολιτική και οργανωτική δουλειά. Ε λοιπόν ο τοπικός βουλευτής, που απείχε από τις εκδηλώσεις, με απείλησε ότι αν το ξανάκανα χωρίς το κόμμα, θα με κατήγγειλαν δημόσια. Στις εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ ήρθε τέταρτος (σε αριστερή περιοχή) και χάθηκε η βουλευτική έδρα!

2. Συνέχεια από το προηγούμενο. Δυστυχώς στη σύγχρονη πολιτική, από την οποία απουσιάζουν διεθνώς οι μεγάλες ιδέες, κυριαρχεί το προσωπικό συμφέρον αντί του συλλογικού. Παρότι αριστερό κόμμα, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ξέφυγε από τον κανόνα. Στις οργανώσεις και τις δυνάμεις του υπήρχαν ανταγωνισμοί και έντονες αντιθέσεις, πολύ συχνά όχι ιδεολογικο-πολιτικές. Η συμπροεδρία θα συμβόλιζε μια κάποια επιστροφή στη συλλογικότητα.

3. Υπάρχουν γυναίκες και άνδρες στον ΣΥΡΙΖΑ που ταίριαζαν στους δύο ρόλους. Ο ένας θα συμπλήρωνε την άλλη και το σύνολο θα ήταν πλήρες και ανταγωνιστικό. Μου τέθηκε το ερώτημα: ποιος(α) θα αναλάμβανε την πρωθυπουργία, σε περίπτωση νίκης; Αυτό φυσικά θα έπρεπε να συμφωνηθεί και ανακοινωθεί από την αρχή. Ο άλλος ή η άλλη θα αναλάμβανε την αντιπροεδρία της κυβέρνησης ή την ηγεσία του κόμματος ( για να μην ερημώσει παρατημένο, όπως έγινε το 2015-19).

4. Η ευρωπαϊκή συνταγή της συμπροεδρίας δεν είναι τυχαία, ούτε εφεύρημα. Tα πολιτικά κόμματα είναι σήμερα λιγότερο ελκυστικά παρά ποτέ. Με τη χειραφέτηση των νέων και τον εκδημοκρατισμό(παρά τα προβλήματα ) των πληροφοριών και της ενημέρωσης, η εξουσία δεν μπορεί να παραμένει με την ίδια μορφή που είχε τον προηγούμενο αιώνα.

Πέρα από την επικοινωνιακή προσοχή που θα προκαλούσε -αλλά αυτό θα ήταν προσωρινό φαινόμενο- μια νέα μορφή κομματικής εξουσίας θα μπορούσε να αποδειχθεί, κάτω από προϋποθέσεις, πιο ελκυστική, ιδίως για τους νέους. Πολιτική είναι άλλωστε «η διαχείριση των συμβόλων», έλεγε ο αείμνηστος Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Μιτεράν.

5. Από φιλοκυβερνητικούς αρθρογράφους, η ιδέα που διατύπωσα παρουσιάστηκε ως παραδοχή την απουσίας ενός προσώπου το οποίο θα μπορέσει να σταθεί απέναντι στον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που έχουν δηλώσει υποψηφιότητα μέχρι στιγμής(Παρασκευή) που γράφεται αυτό το άρθρο, έχουν όλα τα προσόντα να νικήσουν τον Μητσοτάκη. Αν αναλύσουν σωστά τα λάθη που έγιναν, προχωρήσουν σε γενναίες και ριζοσπαστικές αλλαγές, δουλέψουν σοβαρά, επαγγελματικά και ΣΚΛΗΡΑ, μπορεί να τα καταφέρουν.

*Δημοσιεύθηκε στο Παρόν της Κυριακής, 16 Ιουλίου 2023