ΣΥΡΙΖΑ: τάσεις και ρεύματα σε αναζήτηση ρόλου
Οι εσωκομματικές διαδικασίες στον ΣΥΡΙΖΑ έχουν ολοκληρωθεί. Τα απόνερά τους όμως δεν λένε να εξαφανιστούν. Και είναι λογικό. Η εκλογή του προέδρου από ένα ευρύτερο σώμα ήταν κάτι πρωτόγνωρο για ένα κόμμα που εξέλεγε τον επικεφαλής του από το συνέδριο, παλιότερα από την Κεντρική Επιτροπή. Στην Ελλάδα αυτή η μορφή εκλογής εφαρμόστηκε από τον Γιώργο Παπανδρέου το 2004, στην Ευρώπη την ακολουθούν αρκετά κόμματα, και συντηρητικά και προοδευτικά.
Πάντως δεν έχει βοηθήσει τα κόμματα να βγουν από την κρίση μαζικότητας που τα ταλαιπωρεί και έχει να κάνει κυρίως με τη στάση τους απέναντι στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κοινωνίες, τα οποία δυσκολεύονται να επιλύσουν και γι’ αυτό βλέπουμε σε πολλές χώρες την αποχή να έχει τόσο υψηλά ποσοστά. Αδυνατώντας να προσφέρουν ελκυστική προοπτική στους πολίτες προσπαθούν να τους δελεάσουν με εσωκομματικά δημοψηφίσματα.
Η εκλογή των μελών της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ από τα ταμειακώς εντάξει μέλη του δεν έχει προηγούμενο στην Ελλάδα, δεν υπάρχει και πουθενά αλλού στην Ευρώπη. Η δέσμευση του Αλέξη Τσίπρα ότι τα μέλη του κόμματος πρέπει να παίζουν αποφασιστικό ρόλο στη λήψη των αποφάσεων έχει προκαλέσει συζητήσεις και αναζητείται ο τρόπος ώστε να μη μείνει η υπόσχεση στα λόγια. Ο φόβος ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να μετεξελιχθεί σ’ ένα πλαδαρό σχήμα όπου ο αρχηγός θα κάνει κουμάντο χωρίς να δίνει λογαριασμό σε κανέναν είναι υπαρκτός. Διατυπώθηκαν τέτοιου τύπου απόψεις και στο συνέδριο και στην αρθρογραφία στελεχών του κόμματος. Αυτόν τον φόβο επιχείρησε να διασκεδάσει ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία με τις προτάσεις του για τους γραμματείς και την Πολιτική Γραμματεία.
Θέλησε να απαντήσει στην κριτική ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ΠΑΣΟΚοποιείται και με την πάροδο του χρόνου όλες οι εξουσίες θα συγκεντρωθούν στα χέρια του αρχηγού και των ανθρώπων που βρίσκονται κοντά του. Αιφνιδίασε τους πάντες και δυσαρέστησε αρκετούς. Οι λεγόμενοι προεδρικοί δυσφόρησαν γιατί είδαν να καταλαμβάνει το πόστο του γραμματέα ένα στέλεχος της εσωκομματικής αντιπολίτευσης (Ράνια Σβίγκου), ενώ το ρεύμα της «Ομπρέλας» δεν είδε με καλό μάτι την επιλογή του Αλ. Τσίπρα να προτείνει τη Ρ. Σβίγκου και ενοχλήθηκε που η νέα γραμματέας αποδέχθηκε την πρότασή του. Τα «λευκά» στην κάλπη προέρχονταν και από τις δύο τάσεις.
Ο Αλ. Τσίπρας απάντησε και στην κριτική ορισμένων προεδρικών λέγοντας ότι ουδείς δικαιούται να ισχυρίζεται ότι εκφράζει αποκλειστικά τον κόσμο του κόμματος και στην κριτική παραγόντων της «Ομπρέλας» ότι δεν μπορεί ένα στέλεχος της εσωκομματικής αντιπολίτευσης να υλοποιεί την πολιτική της πλειοψηφίας, σημειώνοντας ότι το κόμμα είναι ενιαίο, πλειοψηφία και μειοψηφία δεν είναι σταθερά μεγέθη. Πήγε όμως το θέμα παραπέρα. Στη συνέντευξη που έδωσε στην Ολγα Τρέμη (Newsbomb.gr) είπε για το επίμαχο ζήτημα: «Δεν αναγνωρίζω, δεν σκέφτομαι και δεν με απασχολεί η έννοια των ομάδων και των τάσεων στον τρόπο που θα δουλέψουμε από εδώ και στο εξής. Το μεγαλύτερο καλό που έχουν να κάνουν για το κόμμα όλες οι τάσεις και τα ρεύματα είναι είτε να ανασχηματιστούν είτε να ανασυντεθούν είτε να αυτοκαταργηθούν». Και καλά, η προτροπή για να ανασχηματιστούν και να ανασυντεθούν οι τάσεις και τα ρεύματα είναι μια ρητορική κατασκευή που λέει ταυτοχρόνως τα πάντα και τίποτα, που διαλύει το ειδικό στο γενικό και θορυβεί επί του νοήματος. Η αυτοκατάργηση όμως των τάσεων και των ρευμάτων είναι κάτι άλλο.
Είναι πιθανό να συμβεί; Θεωρητικά δεν μπορούμε να το αποκλείσουμε. Υπάρχουν προηγούμενα. Τάσεις και ρεύματα σε άλλα κόμματα αυτοκαταργήθηκαν, είτε γιατί οι απόψεις τους έγιναν κυρίαρχες είτε γιατί ηττήθηκαν κατά κράτος και φυλλορρόησαν είτε γιατί οι φορείς τους εξορίστηκαν. Σύμφωνα με όσα δηλώνει ο κ. Τσίπρας, η τρίτη εκδοχή (εξοστρακισμός) δεν είναι αυτό που επιθυμεί. Εχει βάλει στόχο τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία στις εκλογές, κατά συνέπεια δεν περισσεύει κανείς και καμία. Ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. δεν είναι όμως ένα κλασικό κόμμα. Σε όλη τη διαδρομή του υπήρχαν τάσεις και ρεύματα, κάποια περίοδο και φράξιες. Η πολυφωνία τού έδωσε δυναμική και τον οδήγησε στην εκλογική επικράτηση τον Ιανουάριο του 2015, αλλά κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης διακυβέρνησης αποδείχθηκε τροχοπέδη και γι’ αυτό έγινε η διάσπαση τον Ιούλιο του ίδιου χρόνου.
Οπότε βγαίνουν κάποια συμπεράσματα. Ούτε η παθητική υπακοή είναι η λύση ούτε η οχύρωση στο ταμπούρι της μοναδικότητας αποτελεί απάντηση ούτε ο ναρκισσισμός της λεπτομέρειας δίνει διέξοδο. Οι τάσεις και τα ρεύματα έχουν λόγο ύπαρξης εφόσον εκφράζουν διαφορετικές θέσεις για πλευρές της πολιτικής του κόμματος, όχι όμως για τη στρατηγική του γιατί σ’ αυτή την περίπτωση δεν έχει νόημα να συνυπάρχουν κάτω από την ίδια στέγη. Θα χωρίσουν τα τσανάκια τους ακόμη και με ασήμαντη αφορμή. Και βεβαίως δεν μπορούμε να μιλάμε για τάσεις και ρεύματα αν οι πολιτικές διαφορές είναι το πρόσχημα για να προωθηθούν προσωπικές στρατηγικές.
Ανάγωγα
Στην Αστυπάλαια γίνεται επανάσταση, σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, στην Αθήνα όμως με αφορμή το σκάνδαλο Novartis αυτό που γίνεται μοιάζει με πραξικόπημα
