Άρθρο του αρχιτέκτονα Χάρη Χεϊνόγλου
Είναι πάρα πολλά τα μέσα που αναπαράγουν την «επίσημη είδηση» ότι για την αποχώρηση του εργοστασίου PITSOS, ευθύνεται ο Δήμαρχος Ελευσίνας επειδή μπλόκαρε την ανέγερση του Εργοστασίου. Και ότι αυτή η περίπτωση είναι ένα δείγμα του πώς η Ελλάδα διώχνει τις επιχειρήσεις κ.λπ.
Ναι, προφανώς η Ελλάδα είναι προβληματική χώρα αλλά πρέπει να καταλαβαίνουμε και τί συμβαίνει ακριβώς. Ας το πάρουμε λοιπόν από την αρχή. Πριν πέσουν τα μπετά.
Όταν θες να φτιάξεις εργοστάσιο επιλέγεις ένα οικόπεδο που να επιτρέπεται να χτίσεις εργοστάσιο. Αν λοιπόν στο συγκεκριμένο οικόπεδο επιτρέπεται η βιομηχανική χρήση, τότε η ανέγερση εργοστασίου είναι νόμιμη και δεν υπάρχει κανένας δήμος και κανένας δήμαρχος να μπορεί να σε εμποδίσει. Βασικά δεν είναι ΚΑΝ στις αρμοδιότητες του, είσαι νόμιμος και τέλος!
Για να γίνει κατανοητό, είναι σαν να πηγαίνω στον Δήμο και να ζητάω να αλλάξει το «Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο», μόνο για εμένα, για να μπορώ δίπλα ή κάτω από το σπίτι σου να ανοίξω ντισκοτέκ σε σημείο που δεν επιτρέπεται να ανοίξω ντισκοτέκ. Είναι λογικό; Φυσικά και όχι. Απλά αυτή είναι μια τακτική που μπορούν να ακολουθήσουν αυτοί που έχουν μεγάλες χρήσεις και μπορούν να ασκήσουν τέτοιου μεγέθους πιέσεις. Ή να πείσουν ότι αυτό που θα κάνουν θα έχει κάποιου είδους ανταποδοτικότητα. Αν ας πούμε η ντισκοτέκ μου φέρνει τόσο πολύ κόσμο που δουλεύουν φουλ τα σουβλατζίδικα της περιοχής…
Στην περίπτωση της PITSOS το Δημοτικό Συμβούλιο, και όχι αφηρημένα ο Δήμος ή ο Δήμαρχος, είπε όχι καθώς η έκταση ήταν δίπλα στο νοσοκομείο. Άρα δεν είναι λογικό και δεν επιτρέπεται να έχεις βιομηχανική χρήση υψηλής όχλησης εκεί. Κατά τη γνώμη μου πολύ καλά έκανε, και θα έκανε καλά ακόμα κι αν δεν ήταν δίπλα σε νοσοκομείο. Γιατί το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο είναι ένας κανονισμός δόμησης που ισχύει για ΟΛΟΥΣ και δεν μπορεί να αλλάζει επειδή έρχεται κάποιος ιδιώτης και το ζητάει θεωρώντας δεδομένο ότι γίνεται.
Η PITSOS αν ήθελε θα μπορούσε να αγοράσει κανονικά ένα οικόπεδο σε μια κανονική βιομηχανική περιοχή, που η ανέγερση εργοστασίου να είναι εξαρχής νόμιμη, και να μην περιμένει να της φτιάξει τη νομιμότητα ο Δήμος Ελευσίνας. Γιατί δεν το έκανε;
Πιθανόν γιατί τη βόλευε η συγκεκριμένη τοποθεσία για λειτουργικούς λόγους, ή γιατί το κόστος της αγοράς σε μια κανονική βιομηχανική περιοχή θα ήταν πολύ μεγαλύτερο, οπότε και προτίμησε ένα κατά πολύ φθηνότερο οικόπεδο, θεωρώντας ότι θα μπορέσει να πείσει τον Δήμο να αλλάξει την επιτρεπόμενη χρήση. Το έχουμε ξαναδεί να γίνεται με ίσιους και με πλάγιους τρόπους. Απλά αυτή τη φορά δεν δούλεψε, γιατί όταν τα πράγματα γίνονται abnormally μερικές φορές δεν δουλεύουν.
Αλλά μην μπερδεύεστε. Είναι εύκολο να πούμε εδώ ότι η ευθύνη είναι αποκλειστικά της Πίτσος. Όμως δεν είναι. Οι μεγάλες εταιρείες θα ψάχνουν πάντα τον τρόπο να εξοικονομήσουν χρήματα ή και να ασκήσουν πολιτικές πιέσεις διεκδικώντας ευνοϊκότερες ρυθμίσεις και αλλαγή κανόνων για τις ίδιες. Αυτό είναι ο κανόνας, όχι η εξαίρεση, με αυτή την έννοια αυτό που επιχείρησε η PITSOS δεν έχει τίποτα το μεμπτό εφόσον το σύστημα το επιτρέπει.
Το πρόβλημα είναι τί κάνει το κράτος γι’ αυτό, και η αλήθεια είναι ότι το κράτος φταίει περισσότερο από την Πίτσος. Αφενός διότι δεν βάζει κανόνες στο Πολεοδομικό παιχνίδι, δεν σχεδιάζει, δεν φτιάχνει ένα δίκαιο και καθαρό πολεοδομικό πλαίσιο. Αφετέρου γιατί αυτό το «χωρίς πλαίσιο» το έχει καταστήσει κανονικότητα.
Και όταν δεν γίνεται αυτό, και συχνά ο λόγος που δεν γίνεται είναι πολύ σωστός, βγαίνει μπροστά όλος αυτός ο μηχανισμός που φέρει στο ακέραιο την ευθύνη για την παραγωγή και την υπεράσπιση του μπάχαλου, και ισχυρίζεται ότι «Μπλόκαρε ο Δασάρχης την επένδυση στο Ελληνικό», «Φεύγει η PITSOS γιατί μπλόκαραν την επένδυση στην Ελευσίνα», «Μπλοκάρουν το γήπεδο του Παναθηναϊκού για τους κορομοράνους»…
Όλοι όσοι δείχνουν το μπάχαλο και μιλούν για σχεδιασμό, αντιμετωπίζονται ως «εχθροί της ανάπτυξης». Ο μόνος εχθρός της ανάπτυξης είναι ότι σε αυτή τη χώρα όλοι έμαθαν στις χάρες και το δωρεάν, και κανείς δεν θέλει να κάνει τίποτα με τον κανονικό τρόπο, επενδύοντας κανονικά χρήματα.
Κάπως έτσι καταλήξαμε να έχουμε έναν κρατικά χορηγούμενο καπιταλισμό, που ευνοεί αυτούς που βρίσκονται σε έναν εναγκαλισμό με το κράτος και διώχνει όσους δεν καταφέρνουν να κάνουν το κράτος να τους αγκαλιάσει. Αυτό το σύστημα υπερασπίζεται και η ΝΔ, και όχι μόνο η ΝΔ.
Η λύση φυσικά δεν είναι να τους αγκαλιάσουμε όλους και να κάνουμε χάρες σε όλους για να μη φύγουν. Είναι να μην αγκαλιάσουμε κανέναν, να μην κάνουμε χάρες σε κανέναν, αλλά να βάλουμε ξεκάθαρους κανόνες και ένα σαφές ορθολογικό πλαίσιο για να υπάρχει ένας και μόνο νόμιμος τρόπος για να μπορούν όλοι να κάνουν αυτό που θέλουν. Χωρίς παραθυράκια, χάρες, πίσω πόρτες και κυρίως χωρίς να μπορούν να το παίξουν αδικημένοι.
