Το πραγματικό πρόβλημα που αποτελεί μειονέκτημα για όποιον θέλει να μην είναι οι εκλογές της 25^ης Ιουνίου μια επανάληψη της 21^ης Μαΐου, δεν είναι μόνο το ασφυκτικά στενό χρονικό περιθώριο από τη μια εκλογική αναμέτρηση στην άλλη. Είναι πιο πολύ το γεγονός ότι όλα ωθούν στο να ειδωθεί η διαδικασία εντοπισμού των αστοχιών και της διόρθωσής τους από τη στενή σκοπιά της προεκλογικής περιόδου.

Κοιτώντας πίσω πάμε μπροστά

Από την άποψη αυτή, όλοι θα θεωρήσουν λογική την κήρυξη της λήξης του «πένθους», πριν καλά-καλά συνειδητοποιηθεί το μέγεθος και το βάθος της απώλειας. Ωστόσο, η περίοδος του πένθους δεν είναι μόνο αναγκαία ψυχολογικά, μπορεί να είναι και γόνιμη, δεν είναι χαμένος χρόνος. Χρειάζεται να συνειδητοποιήσεις την απώλεια, να εντοπίσεις τις αιτίες που οδήγησαν σ’ αυτή, να προσδιορίσεις τον τρόπο με τον οποίο θα την ξεπεράσεις. Γιατί δεν ξεπερνιέται, δεν αποκαθίσταται η ισορροπία με την αγνόησή της. Αυτά προφανώς δεν μπορούν να γίνουν ως τις 25 Ιουνίου. Είναι, ωστόσο, απαραίτητο να ενυπάρχουν στη συνείδηση όσων εκφέρουν λόγο και όσων σχεδιάζουν πράξεις στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου.

Για δύο τουλάχιστον λόγους. Πρώτον, γιατί κάθε κόμμα μετέχει σε κάθε εκλογική αναμέτρηση όχι σαν νεοεισερχόμενος στο πεδίο, αλλά με τη μικρή ή μεγάλη, θετική και αρνητική σκευή που το ακολουθεί, και αυτή είναι που μετράει περισσότερο πολλές φορές. Και, δεύτερον, γιατί είναι λανθασμένο να θεωρήσει κανείς ότι ακόμα και οι «αναποφάσιστοι» αποφασίζουν μόνο την τελευταία στιγμή, φυλλομετρώντας απλά το πάκο με τα ψηφοδέλτια μέσα στο παραβάν.

Έχει προφανώς πολύ μεγάλη σημασία να αποφύγεις σφάλματα της τελευταίας στιγμής και να μη δώσεις την ευκαιρία στους αντίπαλους να τα αξιοποιήσουν επικοινωνιακά. Πολύ περισσότερο, όμως, μετράει ό,τι έχεις πράξει, ό,τι έχεις πιστωθεί και χρεωθεί την προηγούμενη μέση ή μακρά περίοδο, ό,τι δηλαδή διαμορφώνει την αξιοπιστία σου ως πολιτική δύναμη και τη σχέση εμπιστοσύνης με το κοινό στο οποίο απευθύνεσαι.

Όταν το δάχτυλο έδειχνε το φεγγάρι

Δεν το λέμε πια μόνο όσοι ενδοσκοπούμε. Το επισημαίνουν και άλλοι. «Η χθεσινή ήττα του ΣΥΡΙΖΑ είναι μια στρατηγική ήττα. Δεν αφορά αποκλειστικά ένα πρόσωπο, δεν σχετίζεται μόνο με την εκλογική καμπάνια, δεν αντανακλά απλώς οργανωτικές αδυναμίες. (…) [Το 2019] έδειξε ιδιαίτερα βιαστικός να επιστρέψει. Αυτό ήταν το πρώτο του λάθος(…) [Κατέληξε] ασπόνδυλο κόμμα, χωρίς σαφή προγραμματικό λόγο και με θολή πολιτική ταυτότητα. Ο προγραμματικός λόγος του έπασχε από μια πρόχειρα κατασκευασμένη, άρα και μη πειστική, στρατηγική κατάκτησης του «μεσαίου χώρου». Επιπλέον, έμοιαζε υπερβολικά αρχηγοκεντρικό (…) Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ανάγκη ανανέωσης της ηγεσίας του σχετικά σύντομα (…) Πρέπει να αποκτήσει εκ νέου πρωταγωνιστικό ρόλο και να είναι εκεί γι’ αυτούς που τον έχουν ανάγκη: τους ανθρώπους που υποφέρουν από τη φτώχια και την αδικία, που βιώνουν κάθε είδους καταπίεση, του καθημερινού μόχθου και της μισθωτής εργασίας, για τους ανθρώπους που έχουν ανάγκη έναν πιο δίκαιο κόσμο».

Πριν αναρωτηθείτε ποιος τα λέει αυτά, δείτε αν σας φαίνονται βάσιμες οι παρατηρήσεις του. Ώσπου να το κάνετε, να σας πληροφορήσουμε ότι το περιεχόμενο απ’ ό,τι φαίνεται μάλλον δεν κρίνεται κατάλληλο για αξιοποίηση. Ο δε συγγραφέας του αντί να ρωτηθεί αν έχει εξ επαγγέλματος κι άλλες, περισσότερες και εκτενέστερες παρατηρήσεις να κάνει ως αναλυτής, τοποθετήθηκε ήδη επίσημα σε καίρια θέση στον σχεδιασμό της προεκλογικής καμπάνιας, εντείνοντας μερικά από τα αρνητικά χαρακτηριστικά του ΣΥΡΙΖΑ, που και ο ίδιος επισημαίνει, και ενισχύοντας την εικόνα του κόμματος που έχει απ’ όλα. Το άκρως αντίθετο από εκείνο που ο ίδιος τον συμβουλεύει.

Το κόμμα αυτό δεν μας έλαχε

Το χειρότερο απ’ όλα είναι να πούμε ότι δεν είναι τώρα η ώρα για βαθύτερες αναλύσεις. Η απαισιοδοξία της γνώσης πήγαινε πάντοτε μαζί με την αισιοδοξία της βούλησης και είχαν επιστέγασμα την εσκεμμένη δράση. Μη φοβηθούμε το μείγμα. Από τις σελίδες αυτής εδώ της εφημερίδας μπορεί να έχετε διαβάσει λόγια ενθουσιώδη, λόγια απογοήτευσης, λόγια αγανάκτησης, λόγια άστοχα, λόγια σκληρής κριτικής, όχι όμως λόγια παραίτησης. Ακόμα και οι νεότεροι από εμάς έχουν πια περάσει από σαράντα κύματα και ξέρουμε ότι κι άλλα σαράντα μας περιμένουν. Ο βίος που διαλέξαμε δεν είναι ανέφελος και τον κάνουμε συχνά με τα δικά μας λάθη δυσκολότερο. Έχουμε, πάντως, αρκετή πείρα για να μπορούμε να πούμε ότι, και στις πιο δύσκολες ώρες, εκείνο που έχει σημασία είναι να επιδιώκεις την ανάκαμψη και την ανασυγκρότηση από τις καλύτερες δυνατές θέσεις. Γι’ αυτό μας καίει πώς θα έχουμε το καλύτερο δυνατό εκλογικό αποτέλεσμα στις 25 του μηνός, παρότι είμαστε στην επομένη μιας σημαντικής ήττας.

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι για πάρα πολλούς από εμάς το κόμμα που μας έλαχε, είναι το κόμμα που παλέψαμε για να ιδρυθεί και να αναπτυχθεί και δεν έχουμε μάθει να αναθέτουμε σε άλλους τη λύση των προβλημάτων του. Μπορούμε να πούμε ότι, ως τώρα, έχουμε συμβάλει το κατά δύναμιν στην επίλυσή τους και ελάχιστα έως καθόλου στην επιδείνωση ή τη δημιουργία τους. Αυτό συνεχίζουμε να κάνουμε.